به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، رتبه بندی دانشگاه های ایران؛ رنکینگ دانشگاه های ایران در جهان و رتبه های دانشگاه ها را در اندیشه معاصر ببینید.

دکتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC اظهار داشت: در رتبه بندی کیو اس ۲۰۲۴ تعداد ۱۴۹۷ دانشگاه از سراسر جهان مورد ارزیابی قرار گرفتند. ۱۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه‌بندی کیو اس سال جاری در جدول زیر قابل مشاهده است.

فاضل زاده گفت: در رتبه بندی کیو اس ۲۰۲۴ تعداد ۷ دانشگاه از ایران حضور دارند. دانشگاه های صنعتی شریف با رتبه ۳۳۴، تهران با رتبه ۳۶۰، صنعتی امیرکبیر با رتبه ۳۷۵ و علم و صنعت ایران با رتبه ۴۵۱، به ترتیب رتبه اول تا چهارم را کسب کردند. همچنین دانشگاه های شیراز با رتبه ۶۹۰-۶۸۱، شهید بهشتی با رتبه ۱۰۰۰-۹۵۱ و فردوسی مشهد با رتبه ۱۲۰۰-۱۰۰۱ دیگر دانشگاه های حاضر در این رتبه بندی هستند.

وی ادامه داد: در رتبه بندی کیو اس در سال ۲۰۲۴ تمام دانشگاه های ایران نسبت به سال گذشته از لحاظ رتبه ارتقا پیدا کرده اند. عملکرد دانشگاه های کشور در رتبه بندی جهانی کیو اس در سال های مختلف در جدول زیر نشان داده شده است.

گزارش‌های مختلف از نظام‌های رتبه بندی بین‌المللی معتبر نشان می‌دهد که جایگاه جمهوری اسلامی ایران از نظر تعداد حضور دانشگاه‌های کشور در بیشتر نظام‌های رتبه بندی بین‌المللی در چند سال اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است.

شاخص‌ترین ویژگی‌های یک دانشگاه تراز جهانی نقش آفرینی در اقتصاد دانش بنیان و تجاری سازی علم تولیدی، نقش آفرینی در جامعه و پاسخ گویی به نیاز جامعه خودش، دارا بودن رتبه‌های مناسب در رتبه‌بندی جهانی و دارا بودن مدیریت استراتژیک است.

در این میان نظام‌های رتبه بندی به عنوان یک ابزار سنجش و ارزیابی توانسته اند با ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها، جایگاه و رتبه آنها را مشخص کنند.

دانشگاه‌های تراز جهانی دارای عناصر اصلی از جمله ۱. برنامه درس بین‌المللی، ۲. افزایش تبادل دانشجویی، ۳. افزایش دانشجویان بین‌المللی، ۴. تبادل اعضای هیأت علمی ۵. استفاده از فناوری اطلاعات، ۶. تقویت همکاری با مؤسسات خارج از دانشگاه و پیشرفت در توسعه بین‌المللی هستند.

همچنین از جمله اهداف رتبه بندی‌های جهانی می‌توان به «ارزیابی و مقایسه همه جانبه عملکرد علمی مؤسسات و فهرست کردن آنها»، «شناسایی بهترین دانشگاه و یا مؤسسه‌های تحقیقاتی در حوزه‌های مختلف علمی»، «مشخص کردن نقاط ضعف و قوت»، «شناسایی رقبا و شکاف‌های موجود»، «تقویت ارتباطات علمی و تحقیقاتی در سطح ملی و بین‌المللی» و «افزایش حس رقابت بین دانشگاه‌ها» اشاره کرد.

منابع اطلاعاتی در نظام‌های رتبه بندی اشکال مختلفی دارد. برخی از اطلاعات حاصل نظرسنجی‌ها (Survey data) است، برخی دیگر از اطلاعات از دانشگاه‌ها جمع آوری می‌شود و برخی دیگر از اطلاعات از سایر منابع و پایگاه‌های اطلاعاتی مستقل بدست می‌آید.

شاخص‌های اصلی سنجش عملکرد دانشگاه‌ها در نظام‌های رتبه بندی شامل: ۱. آموزش، ۲. پژوهش، ۳. فناوری. ۴. نوآوری، ۵. امکانات، ۶. شهرت، ۷. ارتباط با جامعه و صنعت، اثربخشی اجتماعی، اقتصادی و صنعتی است.

در این میان یکی از نظام‌های رتبه بندی معتبر در سطح بین‌المللی نظام رتبه بندی معتبر بین‌المللی تایمز (timeshighereducation) است که اولین بار در سال ۲۰۰۴ با همکاری تایمز و کیواس تحت عنوان رتبه بندی «تایمز- کیو اس» و از سال ۲۰۱۰ به بعد با همکاری موسسه تامسون رویترز منتشر شد. پس از آن در سال ۲۰۱۶ این پایگاه جهت تامین اطلاعات مورد نیاز خود، همکاری خود را با تامسون رویترز قطع و با پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس آغاز به همکاری کرد.

تغییر منبع اطلاعاتی مورد استفاده پایگاه رتبه بندی تایمز از ISI به SCOPUS بر روی نحوه حضور دانشگاه‌ها و رتبه آنها تاثیرگذار بود. پایگاه رتبه بندی تایمز جهت ارزیابی دانشگاه‌ها قسمتی از اطلاعات مورد نیاز خود را از خود دانشگاه‌ها، قسمتی دیگر را از نظرسنجی‌ها و اطلاعات پژوهشی و استنادات را از پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس تهیه می‌کند.

در پایگاه رتبه بندی تایمز در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ از ایران تنها یک دانشگاه حضور داشت. در سال ۲۰۱۵ دو دانشگاه صنعتی شریف و صنعتی اصفهان در این رتبه بندی حضور یافته و در سال ۲۰۱۶ تعداد دانشگاه‌ها به ۸ مورد رسید. در سال ۲۰۱۷ این تعداد به ۱۳ دانشگاه افزایش و در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ این تعداد به ترتیب به ۱۸ و ۲۹ دانشگاه افزایش یافته است.

در گزارش زیر به بررسی وضعیت رتبه دانشگاه‌ها در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان در فاصله سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴ می‌پردازیم.

بر اساس گزارش‌هایی که پیش از این منتشر شده، بهترین رتبه ۲۰۱۸ به دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه جهانی ۳۰۱-۳۵۰، بهترین رتبه ۲۰۱۹ به دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه جهانی ۳۵۱-۴۰۰، بهترین رتبه ۲۰۲۰ به دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با رتبه جهانی ۳۵۱-۴۰۰، بهترین رتبه ۲۰۲۱ به دانشگاه علوم پزشکی کردستان با رتبه جهانی ۳۰۱-۳۵۰، بهترین رتبه ۲۰۲۲ به دانشگاه‌های صنعتی نوشیروانی بابل، علوم پزشکی کردستان و علوم پزشکی مازندران با رتبه جهانی ۳۵۱-۴۰۰ و بهترین رتبه ۲۰۲۳ به دانشگاه‌های علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی کردستان و علوم پزشکی مازندران با رتبه جهانی ۴۰۰-۳۵۱ اختصاص داشت.

در رتبه بندی ۲۰۲۴ تایمز تعداد ۷۳ دانشگاه از ایران دارای رتبه اعلام شده اند. نخستین دانشگاه در این فهرست، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۳۰۱-۳۵۰ جهانی است. رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی تایمز در سال ۲۰۲۴ شامل ۱۹۰۴ دانشگاه در ۱۰۸ کشور و منطقه است.

پایان/*

اندیشه معاصر را در روبیکا دنبال کنید.

برای عضویت در کانال بله اندیشه معاصر کلیک کنید.

برای عضویت در کانال تلگرامی اندیشه معاصر کلیک کنید.