به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، در سال‌های اخیر، یکی از چالش‌های عمده‌ای که ایران با آن روبرو بوده، تأمین بنزین مورد نیاز کشور است. وابستگی به واردات این ماده حیاتی، همراه با تخصیص بودجه‌های میلیاردی برای تأمین آن، مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. کارشناسان اقتصادی معتقدند که عوامل متعددی در مصرف بی‌رویه بنزین و بحران موجود مؤثر هستند. اما یکی از دلایل اصلی، قیمت پایین و یارانه‌ای بودن این فرآورده نفتی است که نه تنها باعث افزایش مصرف شده، بلکه بستری برای قاچاق گسترده بنزین نیز فراهم کرده است.

قیمت پایین بنزین: عامل اصلی مصرف بی‌رویه و قاچاق

با وجود قیمت‌های دستوری و یارانه‌ای بنزین، تفاوت فاحش قیمت داخلی و خارجی، سبب شده است که قاچاق بنزین به یک فعالیت سودآور تبدیل شود. به طوری که در برخی مناطق مرزی، قاچاق بنزین به یکی از مشاغل پر درآمد تبدیل شده است. این نابرابری‌ها و سوءاستفاده‌ها، کشور را مجبور به اختصاص میلیاردها دلار به واردات بنزین می‌کند.

پیشنهاد اختصاص سهمیه بنزین به کد ملی

در این شرایط، مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داده است که به جای تخصیص سهمیه بنزین به خودروها، سهمیه بنزین به کد ملی افراد اختصاص یابد. این طرح در راستای حل مشکلات ذکر شده، به منظور توزیع عادلانه یارانه بنزین و مدیریت بهتر مصرف، مطرح شده است.

نظرات کارشناسان و نمایندگان مجلس

حامد یزدیان ، نماینده مجلس از اصفهان و ورزنه، در این زمینه معتقد است که سیاست‌های فعلی در توزیع یارانه بنزین به طور ناعادلانه‌ای به نفع افراد دارای خودروهای بیشتر است. وی اظهار داشت که «این روش ناعادلانه است و باید به توزیع یارانه بنزین به هر فرد، بدون در نظر گرفتن مالکیت خودرو، تغییر یابد». به گفته یزدیان، اختصاص سهمیه بنزین به کد ملی افراد می‌تواند به عدالت اجتماعی کمک کرده و از قاچاق و مصرف بی‌رویه بنزین جلوگیری کند.

خبرهای دست اول صبح شنبه ای از بنزین | شارژ سهمیه بنزین در کارت ملی اوج گرفت + تکلیف بنزین یارانه ای چه می شود؟

توزیع عادلانه یارانه بنزین

در حال حاضر، سهمیه بنزین به خودروها اختصاص داده می‌شود، به طوری که هر فرد با داشتن خودرو بیشتر، سهمیه بیشتری دریافت می‌کند. اما این سیاست باعث شده است که افرادی که خودروهای بیشتری دارند، از یارانه بیشتری بهره‌مند شوند. از سوی دیگر، کسانی که خودرویی ندارند یا کمتر از یک خودرو استفاده می‌کنند، هیچ بهره‌ای از این یارانه‌ها نمی‌برند. بنابراین، سیاست جدید اختصاص سهمیه به کد ملی هر فرد می‌تواند به توزیع یارانه به صورت عادلانه‌تر کمک کند.

مزایای تخصیص سهمیه بنزین به فرد

• عدالت اجتماعی : تخصیص سهمیه بنزین به کد ملی، اطمینان حاصل می‌کند که همه افراد، فارغ از تعداد خودروهایشان، سهمیه‌ای عادلانه دریافت کنند.
• مدیریت بهتر مصرف : با تخصیص سهمیه به فرد، افراد به طور طبیعی مجبور خواهند شد که مصرف بنزین خود را مدیریت کنند تا از خرید بنزین آزاد جلوگیری کنند.
• جلوگیری از قاچاق : تفاوت شدید قیمت بنزین در داخل و خارج از مرزها، قاچاق بنزین را جذاب می‌کند. این طرح می‌تواند از قاچاق بی‌رویه بنزین جلوگیری کند.

چالش‌ها و زیرساخت‌های لازم برای اجرای طرح

با وجود مزایای طرح تخصیص سهمیه به کد ملی، اجرای این طرح بدون چالش نخواهد بود. برای پیاده‌سازی این سیاست نیاز به زیرساخت‌های دیجیتال و سیستم‌های ردیابی پیشرفته وجود دارد تا هر فرد به درستی سهمیه خود را دریافت کند و از مصرف بی‌رویه جلوگیری شود. همچنین، این طرح نیازمند بررسی‌های کارشناسی دقیق و آماده‌سازی زیرساخت‌های اجرایی است که ممکن است زمان‌بر باشد.

آینده‌ی سیاست‌های بنزینی

حامد یزدیان در پایان تصریح کرد که این طرح باید در بودجه ۱۴۰۴ مطرح شده و بررسی‌های لازم در مجلس انجام شود. دولت نیز باید هم‌راستا با مجلس برای حل این چالش‌ها و تخصیص عادلانه یارانه‌ها اقدامات لازم را انجام دهد. وی همچنین بیان کرد که: «در نهایت، دولت و مجلس باید همکاری نزدیک‌تری برای رفع ناترازی‌ها در بخش بنزین داشته باشند و این طرح می‌تواند یکی از راه‌حل‌ها باشد.»

در نهایت، طرح تخصیص سهمیه بنزین به کد ملی می‌تواند به عنوان یک گام مؤثر در جهت حل بحران بنزین و تحقق عدالت اجتماعی در کشور، معرفی شود. این تغییرات اگر به درستی اجرا شوند، می‌توانند به مدیریت بهتر منابع، کاهش قاچاق و افزایش شفافیت در مصرف کمک کنند.