۱۰:۱۴ - ۱۴۰۰/۰۲/۰۱

آیا بعد از آمریکا، چین بر خاورمیانه هژمونی پیدا خواهد کرد؟

آیا بعد از آمریکا، چین بر خاورمیانه هژمونی پیدا خواهد کرد؟ چین می خواهد تجارت دوجانبه اش با ایران را احیا کند که از زمان خروج آمریکا از قرارداد اتمی سال ۲۰۱۵ آمریکا و بازگشت تحریم ها در سال ۲۰۱۸ به شدت لطمه خورده است. مشارکت جامع راهبردی ...

آیا بعد از آمریکا، چین بر خاورمیانه هژمونی پیدا خواهد کرد؟

آیا بعد از آمریکا، چین بر خاورمیانه هژمونی پیدا خواهد کرد؟

چین می خواهد تجارت دوجانبه اش با ایران را احیا کند که از زمان خروج آمریکا از قرارداد اتمی سال ۲۰۱۵ آمریکا و بازگشت تحریم ها در سال ۲۰۱۸ به شدت لطمه خورده است. مشارکت جامع راهبردی یک ابزار استاندارد در سیاست خارجی چین محسوب می شود که پیش از این با چندین کشور دیگر منطقه از جمله عراق و عربستان سعودی نیز به امضا رسیده است.

آیا بعد از آمریکا، چین بر خاورمیانه هژمونی پیدا خواهد کرد؟

خبرگزاری فارس ـ گروه غرب از نگاه غرب: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که تا ۱۱ سپتامبر نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج خواهد کرد و سرانجام به طولانی ترین جنگ این کشور خاتمه خواهد داد. این اقدام حکایت از چرخش گسترده تر ایالات متحده در خاورمیانه دارد؛ چرخشی که مدت ها آغاز شده است. آیا کس دیگری جای آمریکا را در این منطقه پر خواهد کرد؟
به نظر می رسد که چین چنین امیدی دارد. درست تنها دو هفته قبل از اعلام بایدن، وانگ یی وزیر امور خارجه چین برای امضای یک قرارداد ۲۵ ساله «مشارکت جامع راهبردی» با ایران که شامل همکاری های اقتصادی، سیاسی و امنیتی خواهد بود به تهران سفر کرد. این حرکت موجب نگرانی آمریکا شده که دلیل قابل قبولی هم برای این نگرانی وجود دارد.
بله، مشارکت جامع راهبردی یک ابزار استاندارد در سیاست خارجی چین محسوب می شود که پیش از این با چندین کشور دیگر منطقه از جمله عراق و عربستان سعودی نیز به امضا رسیده است. به احتمال زیاد عده ای در دامنه همکاری جامع راهبردی با ایران اغراق کرده اند، مثل گزارشی که می گوید این قرارداد شامل سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چین در ایران است (هیچ یک از دو طرف هیچ رقم مشخصی را تایید نکرده اند.)
اما حتی اگر این قرارداد روابط چین- ایران را به سطوح جدیدی ارتقا ندهد، اولین نوع از این مشارکت هاست که چین با یک دشمن دیرینه آمریکا امضا می کند. همزمان چین در حال تعمیق روابط خود با نزدیک ترین هم پیمانان آمریکا در خاورمیانه از جمله امارات متحده عربی و مصر است.
نکته ای که آمریکا نباید از بابت آن نگرانی داشته باشد فتنه برانگیزی چین در خاورمیانه است. درست است که در مشارکت جامع راهبردی با ایران به همکاری های امنیتی نیز اشاره شده، اما این به معنای ائتلاف نظامی نیست و چین از هیچ کشمکش نظامی طرفداری نمی کند. هرچند این کشور برخی تمرینات نظامی را با عربستان سعودی نیز برگزار می کند.
بعلاوه چین همواره مراقب بوده که پای آن به کشمکش های دیرینه این منطقه کشیده نشود. هرچند چین اخیرا گفته است که میزبان گفتگوهای مستقیم بین رهبران اسرائیل و فلسطینی خواهد بود، اما نباید زیاد روی این حرف ها حساب باز کرد. چین به خوبی می داند که فقط به دلیل هزینه های گسترده جانی و مالی آمریکا بوده است که چین توانسته است نفوذ اقتصادی اش را در افغانستان و عراق گسترش دهد. این کار آن نوع از سرمایه گذاری نیست که این کشور علاقه مند به انجام آن باشد.
سرانجام اینکه منافع اقتصادی چین به این صورت بهتر از همه تامین می شود که سیستم امنیتی تحت رهبری آمریکا که در خاورمیانه تثبیت شده دست نخورده باقی بماند. این به جای خود توضیح می دهد که چرا شرکای اصلی چین در خاورمیانه اکثرا هم پیمانان آمریکا هستند. چین با امضای مشارکت جامع راهبردی با ایران در این قاعده استثنا قائل شد، اما این کار نیز نتیجه محاسبات اقتصادی بوده است: چین می خواهد تجارت دوجانبه اش با ایران را احیا کند که از زمان خروج آمریکا از قرارداد اتمی سال ۲۰۱۵ آمریکا و بازگشت تحریم ها در سال ۲۰۱۸ به شدت لطمه خورده است.
در واقع تنها بعد از اعلام دوباره این تحریم ها بود که ایده مشارکت جامع راهبردی متولد گشت. زمانبندی امضای آن – درست زمانی که دولت بایدن برای مذاکره دوباره با ایران و پیوستن به این توافق تلاش می کند- تصمیمی محاسبه شده از سوی چین برای تقویت موضع چانه زنی ایران بوده و در نتیجه چین امیدوار است که این کار باعث تسریع در رفع تحریم ها شود.
در مورد آمریکا برتری نظامی آن در خاورمیانه احتمالا تا مدتی غیرقابل مناقشه باقی خواهد ماند. اما قدرت نظامی برای جلوگیری از رشد راهبردی چین در این منطقه (و فراتر از آن) کافی نخواهد بود. برای این کار آمریکا به تقویت تاثیرگذاری سیاسی، مشارکت اقتصادی و نفوذ فرهنگی نیز نیاز خواهد داشت. در غیر این صورت همانطور که بایدن در ماه فوریه گفته، چین «سهم ناهار ما را خواهد خورد.»
نویسنده: شلیمو بن آمی (Shlomo Ben-Ami) وزیر امور خارجه سابق اسرائیل و نویسنده
منبع: https://b2n.ir/f63504

انتهای پیام/

فارس

مطالب مرتبط

آخرین اخبار