به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، شاید شماهم با شنیدن اسم تخفیف وسوسه شوید تا کالای مورد نیاز خود را با قیمت کمتری خرید کنید. جمعه سیاه یا بلک فرایدی که چند سال اخیر در ایران بسیار رایج شده است یکی از بهترین زمان ها برای خرید وسیله مورد نیاز است. در این مطلب از اندیشه معاصر به تاریچه بلک فرایدی ، بلک فرایدی۱۴۰۰ ، چگونگی برگزاری بلک فرایدی در ایران و بقیه کشور ها، نحوه فروش موفق در این روز و فروشگاه های معتبر برای خرید در روز جمعه سیاه و … می پردازیم. با ما همراه باشید.
بلک فرایدی چه روزی است؟
روز بعد از عید شکرگزاری (Thanksgiving) که معادل با آخرین جمعه ماه نوامبر هرسال خواهد بود در ایالاتمتحده به جمعه سیاه معروف است. این روز و حوالی آن رسماً یا بهطور غیررسمی بهعنوان آغاز فصل خرید سال نو شناخته میشود. تقریباً همه فروشگاههای اینترنتی و غیر اینترنتی در این روز جشنوارههای فروش فوقالعاده به راه میاندازند و طبیعتاً افرادی که زودتر دستبهکار شوند تخفیفهای خاصتری را به چنگ میآورند. در مورد فروشگاههای فیزیکی، بسیاری از مردم ساعتها در صف میایستند تا تخفیفهای تکرار نشدنی سال را از دست ندهند. در سالهای اخیر و با رشد سرسامآور فروشگاههای اینترنتی، فروش بلک فرایدی قبل از روز جمعه شروع میشود و تا چند روز بعدازآن هم با عناوینی مانند دوشنبه سایبری (Cyber Monday) ادامه پیدا میکند.
اساساً عبارت «بلک فرایدی» ریشه در شهر فیلادلفیا دارد. پلیس این شهر در دهه ۱۹۵۰ از شلوغی و ترافیکی که بعد از عید شکرگزاری به خاطر برگزاری یک بازی فوتبال آمریکایی در روز شنبه هرسال توسط اقشار مختلف و ازجمله مشتاقان خرید در فیلادلفیا ایجاد میشد به تنگ آمده بود و لذا روز جمعه بعد از عید شکرگزاری را یک روز «سیاه» قلمداد میکرد. در سال ۱۹۶۱ این عبارت آنقدر در فیلادلفیا بر سر زبانها افتاده بود که بازرگانان و فروشندههای شهر تلاش کردند تا با تغییر آن به «بیگ فرایدی» به معنی جمعه بزرگ بار معنایی منفی آن را از بین ببرند که البته موفق نبودند. جالب اینجاست که بلک فرایدی به معنای کنونی آن تا سال ۱۹۸۵ حتی در سطح ایالاتمتحده نیز زیاد متداول نبود. درواقع، در دهه ۱۹۸۰ میلادی بود که فروشندهها با تکیهبر داستان سیاهیِ رنگ سود و قرمزی ضرر، راهی برای بازتعریف بلک فرایدی و تبدیل آن به مفهومی که حس مثبتی را ایجاد میکند پیدا کردند. ضمناً عبارت «بلک فرایدی» در خارج از دنیای فروش به بحران اقتصادی و سقوط بازار طلا در ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ میلادی (بیشتر از صدسال قبل از ماجرای بالا) اشاره دارد: فاجعهای که توسط دو سرمایهگذار والاستریت که قصد داشتند تا با خرید افسارگسیخته طلا کنترل قیمتها را در دست بگیرند و سود غیرقابلباوری را به چنگ بیاورند، شکل گرفت. در تاریخ مذکور که ازقضا جمعه هم بود، این دسیسه برملا شد، بازار سقوط کرد و همه را به ورشکستگی کشاند.
به هر ترتیب، بالاخره داستان ساخته شده توسط فروشندهها در ذهن مردم جا افتاد و ریشههای تاریکتر آن در فیلادلفیا فراموش شد. از آن زمان، این رونق یکروزه در فروش به یک رویداد (حداقل) چهارروزه تبدیلشده و شنبه و یکشنبه و همچنین دوشنبه سایبری (که درواقع بلک فرایدی فروشگاههای اینترنتی است) نیز به آن اضافهشده است. فروشگاهها هرسال زودتر کار خود را آغاز میکنند و بسیاری از خریداران علاقهمند میتوانند بلافاصله بعد از صرف غذای مخصوص عید شکرگزاری راهی بازار شوند.
تاریخچه بلک فرایدی
بلک فرایدی در کشورهای دیگر
بااینکه زادگاه بلک فرایدی، ایالاتمتحده آمریکاست، اما این هیجان به کشورهای دیگر نیز سرایت کرده است. بهعنوانمثال، بلک فرایدی در سال ۲۰۱۰ توسط آمازون (amazon.co.uk) وارد فرهنگ انگلستان شد. قبل از آن معروفترین روز خرید در این کشور «باکسینگ دی» بود. بسیاری از کاناداییها نیز برای خرید در بلک فرایدی به آمریکا سفر میکنند، البته به دلیل قیمت ارز این مراجعات کاهش پیداکرده است. جالب اینکه حدود ۶.۴ میلیون کانادایی این روز را تعطیل میکنند.
ازجمله دیگر کشورهایی که بلک فرایدی در آنها به محبوبیت قابلتوجهی دست پیداکرده میتوان به فرانسه، هلند، نروژ، آلمان، سوئیس، اوکراین، رومانی، اتریش، پاکستان، هند، آفریقای جنوبی، استرالیا و نیوزیلند اشاره کرد. در کشور امارات متحده عربی هم این روز معمولاً با عنوان «وایت فرایدی» به معنی جمعه سفید شناخته میشود. در آمریکای جنوبی و بهخصوص در آرژانتین و شیلی، دوشنبه سایبری از بلک فرایدی محبوبتر است. بلک فرایدی کشور چین هم معمولاً روزی موسوم به روز مجردها (Singles’ Day) است که در ۱۱/۱۱ هرسال برگزار میشود.
بلک فرایدی در ایران
بلک فرایدی در ایران برای اولین بار در مقیاس کلان توسط بامیلو (در ۶ آذر ۱۳۹۴) اجرا شد. بر طبق آمار ارائهشده توسط این شرکت، در روز اجرای این طرح در هر ثانیه ۲۰ سفارش ثبتشده و حجم سفارش ۱۵ برابر روزهای معمول بوده که درمجموع به رقم بیسابقه ۶۰ هزار رسیده است. بامیلو از سالهای بعد از عنوان «حراجمعه» استفاده کرده است.
بلک فرایدی ۱۴۰۰
امسال بلک فرایدی روز جمعه ۵ آذر ۱۴۰۰ برگزار می شود.
خرید چه کالاهای در بلک فرایدی توصیه می شود
در ایران نیز فروشگاههای اینترنتی بسیاری وجود دارند که در جمعه سیاه، تخفیفهای متنوع و زیادی را بر روی کالاهای خود اعمال میکنند.
دیجی کالا: دیجیکالا، همزمان با حراج بزرگترین فروشگاههای دنیا مثل آمازون، جمعه سیاه برگزار میکند. امسال نیز دیجی کالا اعلام کرده است که جمعه سیاه خود را از پنجم تا هفتم آذر برگزار میکند.
فروشگاه اینترنتی لباس: فروشگاه اینترنتی بانی مد نیز هر سال در روز بلک فرایدی تخفیفهای ویژهای را ارائه میدهد که تمامی خریداران بدون نیاز به مراجعه حضوری و با صرف کمترین هزینه میتوانند تمامی محصولات برند را با تخفیف ویژه خریداری کنند.
برنس مد یکی دیگر از فروشگاههای آنلاین لباس زنانه است که امسال تا ۷۰ درصد تخفیف محصولات برای جمعه سیاه در نظر گرفته است.
صنعت چرم : مارال چرم و نوین چرم دو صنعت چرمسازی در کشور، هر ساله تخفیفهای جمعه سیاه را بر روی کالای خود اعمال میکنند. مارال چرم اعلام کرده است که ۵۰ درصد تخفیف بر روی برخی کالای خود میگذارد.
لوازم آرایشی و بهداشتی: فروشگاه آنلاین لوازم بهداشتی و آرایشی «خانومی» اعلام کرده که محصولات متنوعی را با ۴۰% تا ۷۰% تخفیف در روز جمعه سیاه ارائه میشوند.
موتن رو یکی دیگر از فروشگاههای اینترنتی در زمینه لوازم آرایشی و بهداشتی است که تخفیفهایی از ۲۰ تا ۹۰ درصد را برای جمعه سیاه امسال در نظر دارد.
شرکتهای خدماتدهی: به نظر میرسد تخفیفهای بلک فرایدی به حوزه خدماتدهی رسیده است، چرا که برخی از شرکتهای خدماتدهی تخفیفهای را بر روی خدمات خود ارائه دادهند.
این شرکت خدماتدهی اینترنتی تخفیفات ویژهای را برای بلک فرایدی در نظر گرفته است. به عنوان مثال تا پایان روز جمعه، این شرکت سرویس اینترنت شش ماهه با سرعت ۱۶ گیگابیت حجم بینالملل را ۴۰ درصد تخفیف ارائه میدهد.
فروشگاههای آنلاین در اینستاگرام
در پلفترم اینستاگرام فروشگاههای اینترنتی کوچک و بزرگی وجود دارند که به مناسبت فرا رسیدن جمعه سیاه تخفیفهای خوبی بر روی محصولات خود اعمال کردهاند.
برخی از این فروشگاهها آنلاین چند روز جلوتر جمعه سیاه را آغاز کردهاند تا مخاطبان بیشتری را جذب کند. به نظر میرسد بلک فرایدی برای این فروشگاهها فرصتی مناسب به حساب میآید تا کسبوکار خود را توسعه دهند و افراد بیشتری آنها را بشناسند.
در ایران، اجناس مورد نیاز مردم مانند وسایل الکترونیکی و تکنولوژی معمولا تخفیف ندارند یا اگر داشته باشند؛ بسیار ناچیز است. بنابراین بیشتر تخفیفها برای لباس و لوازم آرایشی و بهداشتی ارائه میشوند.
نکاتی برای فروش بهتر در بلک فرایدی
۱)برای شروع روی برخی از محصولات تخفیف بگذارید
چالشی که معمولاً در رابطه با تخفیف دادن برای فروشندگان پیش میآید این است که اگر زودتر شروع کنند، ارائه تخفیفهایی که مشتریانشان به آنها عادت کرده و انتظارش را دارند دشوارتر میشود. برای رفع این مشکل، بهجای تخفیف دادن بر روی همه محصولات موجود میتوانید روی انواع و دستهبندیهای مختلف یا خاصی از موجودیتان تخفیف بدهید. این استراتژی حداقل سه فایده دارد:
-
- باعث افزایش تدریجی فروش و حاشیه سود میشود؛
- توجه مشترکان ایمیل و بازدیدکنندگان را حفظ میکند؛
- تأثیر مثبتی بر اندازه موجودیتان و روند سفارشگیریتان خواهد داشت.
۲) برای مشتریان خاص تان به مال خود آتش بزنید
مشتریان خاص یا وفادارتان یکی از مهمترین سرمایههای کسبوکار شما هستند و ارزش این را دارند که یکبار در سال به خاطر آنها آتش بزنید به مالتان! بنابراین میتوانید برای بهترین مشتریان خود تخفیفها و پیشنهادات بهتر و خاصتری را در نظر بگیرید. بهعنوان نمونه میتوانید، یک ایمیل که حاوی یک کد تخفیف ۸۰ درصدی برای همه محصولات سایت است را برای گروه مشتریان خاص یا VIP کسبوکارتان ارسال کنید. این هم یک استراتژی مؤثر است و بر طبق یک گزارش آماری، ایمیلهایی که با یک گروهبندی دقیق (به مورد شماره ۸ مراجعه کنید) برای مشتریان خاص (که معمولاً فقط بین ۳ تا ۵ درصد کل فهرست ایمیلهای شما را تشکیل میدهند) ارسال میشوند، عملکرد بسیار بهتری در مقایسه با ایمیلهایی دارند که برای سایر اعضای فهرست ارسال میشوند.
۳) زودتر دستبهکار شوید
معمولاً بیشترین خرید کردنها در روز بلک فرایدی اتفاق میافتد، که البته کاملاً هم منطقی است، اما بسیاری از مردم زودتر از این روز اقدام به خرید میکنند. بد نیست بدانید که فروش اینترنتی در سال ۲۰۱۷ هرروز به مدت ۲۳ روز متوالی قبل از بلک فرایدی، بیشتر از یک میلیارد دلار بوده است . این روند به «بلک نوامبر» یا نوامبر سیاه معروف است. برنامه شما باید حول محور ایجاد یک جوّ مثبت نسبت به برند و افزایش آگاهی نسبت به محصولات آن بچرخد. بسیاری از فروشندگان از این فرصت برای سرمایهگذاری بر روی تبلیغات ویدیویی و ویدیو مارکتینگ استفاده میکنند، چراکه احتمال خرید افرادی که ویدیو تماشا میکنند تقریباً دو برابر افرادی است که چنین امکانی را ندارند.
علاوه بر این، تبلیغات بهاصطلاح «دهانبهدهان» را نیز از قلم نیندازید. منظور از این اصطلاح، همان پیشنهادات و توصیههایی است که مردم به یکدیگر میکنند و در دنیای اینترنت در قالبهایی مانند اشتراکگذاری، نقد و ارائه نظرات مثبت در میآید. درواقع، همین توصیههاست که عامل ۷۴ درصد خریدهای مردم است. به این منظور میتوانید یک کمپین برای دعوت از دوستان (با یک اسم دهانپرکن) به راه بیندازید یا برای جلبتوجه و جذب ترافیک از اینفلوئنسرها و اینفلوئنسر مارکتینگ کمک بگیرید.
۴) یک استراتژی مناسب برای فروش تدوین کنید
بسیاری از کسبوکارها برنامهریزی خود برای بلک فرایدی را از پایان فصل تعطیلات قبلی آغاز میکنند که این یک ضرورت است. برای اینکه بتوانید یک استراتژی مناسب برای فروش طراحی کنید باید به تاکتیکهای زیر نیز توجه کنید:
۷) بهصورت طبیعی حس چشمانتظاری ایجاد کنید
ایجاد یک ارتباط عاطفی با مشتریان، به شکلگیری تصورات الهامبخش و ایجاد یک حس مثبت در آنها کمک میکند. یکی از استراتژیهای مؤثر برای ایجاد این رابطه، تند کردن عطش مشتریان و چشمبهراه کردن آنهاست، تا متقاعد شوند که باید مرتباً شما را دنبال کنند تا از قافله عقب نمانند.
بهعنوان نمونه، یک فروشنده عینک در ایالاتمتحده ده روز قبل از بلک فرایدی تبلیغ تخفیفهای استثنائی خود را در اینستاگرام شروع کرد. سپس دو روز مانده به روز موعود با عبارت «بزرگترین فروش فوقالعاده بلک فرایدی تا به امروز» و هشتگ #blackfriday با تمام توان شروع به جوسازی کرد. شرکت مزبور در همین حین با برگزاری یک مسابقه و اختصاص جایزه ۵۰۰ دلاری به آن، شور و اشتیاقی در مشتریان خود به پا کرده بود. طبیعتاً تبلیغات پولی ضروری است، اما هیچچیز نمیتواند جای هیجانی که بهصورت طبیعی ایجادشده را پر کند.
۸. فهرست ایمیلهای خود را بخشبندی کنید
ایمیل هنوز هم جایگاه خود را بهعنوان یکی از ستونهای ایجاد و حفظ فروش در بلک فرایدی حفظ کرده است. البته در ارسال ایمیل باید به محتوا، زمان ارسال و تناسب آن با گیرنده توجه کنید. یکی از بهترین کارهایی که میتوانید با فهرست ایمیلهایی که در اختیار دارید انجام دهید، بخشبندی (Segmentation) آنها است. هرچه ایمیلها را به بخشهای دقیقتری گروهبندی کنید، میتوانید ایمیلهای متناسبتری ارسال کنید. در نتیجه، میزان باز شدن و مقدار کلیک خوری ایمیلهایتان افزایش پیدا میکند.
بهعنوان نمونه، میتوانید این ۹ گروه را برای بلک فرایدی در نظر بگیرید:
- مشتریان فصلی
- تازهواردها
- مشتریان خاص
- کالاگردها (آنهایی که فقط در میان صفحات فروش چرخ میزنند و خریدی انجام نمیدهند)
- خریداران ثابت دستهبندیهای خاص
- آنهایی که خریدی نداشتهاند، اما علاقه خود را نشان دادهاند
- آنهایی که به ایمیلها توجهی نمیکنند
- آنهایی که خرید خود را نیمهکاره رها میکنند
- هدیه دهندهها
برای دستهبندیهای ۲، ۴، ۶ و ۸ لازم است مشوقهایی ارائه کنید که انگیزه لازم برای تکمیل فرآیند خرید را در مخاطب به وجود بیاورد یا حداقل باعث شود که ایمیل شما باز شود. البته پرواضح است که تکتک پیشنهادها و پیامها باید کاملاً متناسب با گروه موردنظر تنظیمشده باشد. بهعنوانمثال، یک فروشنده پوشاک برای گروه شماره ۸ که خرید خود را به سرانجام نمیرسانند، این ایمیل را ارسال کرد: با خریدتان میتوانید کارتهای هدیه ارزشمند دریافت کنید. در مورد افرادی که ایمیلهای شما را نادیده میگیرند، میتوانید با پیشنهاد ارسال رایگان یا ارسال یک هدیه همراه با هر خرید، توجهشان را جلب کنید.
۹) از اتوماسیون کمک بگیرید
یکی از بهصرفه ترین و مؤثرترین روشها برای اوقاتی که کارهای تکراری زیادی دارید، کمک گرفتن از اتوماسیون است. درواقع، با سپردن برخی از کارها به دست اتوماسیون، کیفیت فعالیتهای ضروری تکراری را بهبود میبخشید. ازجمله مواردی مانند خدمات مشتریان، مدیریت موجودی، بازاریابی و فروش را بهراحتی میتوان به اتوماسیون محوّل کرد.
۱۰) همهچیز را برای خرید با موبایل بهینهسازی کنید
از میان همه کاربردهای تلفن همراه در سال گذشته، خرید از طریق موبایل بیشترین رشد (تا ۵۴ درصد در ایالاتمتحده) را داشته است. فروش موبایلی «شاپیفای» بهعنوان یکی از پلتفرمهای معروف فروش، در بلک فرایدی سال ۲۰۱۷، معادل ۶۴ درصد کل فروش بوده که رشد ۱۰ درصدی را در مقایسه با سال قبل از آن نشان میدهد.
با بهبود منوها و تسهیل جابجایی در سایت، افزایش سرعت سایت و همچنین فراهم کردن امکان خرید با حداقل تعداد کلیک برای کاربران موبایل میتوانید فروش موبایلی بهتری داشته باشید. یک نکته مهم را به خاطر داشته باشید که طراحی واکنش گرا (Responsive) لزوماً بهینهسازی برای موبایل محسوب نمیشود. البته درست است که این نوع طراحی از اینکه کاربر مجبور به زوم کردن و به چپ و راست بردن صفحه شود، جلوگیری میکند، اما ضرورتاً یک تجربه عالی برای بازدیدکنندگان موبایلی را رقم نخواهد زد. اساساً طراحی واکنش گرا باعث میشود که تجربه دسکتاپ (رایانههای رومیزی) در موبایل هم «خوب» به نظر برسد، اما پاسخگوی نیازهای خاص کاربران موبایل نخواهد بود. لذا این نکته را در هنگام طراحی در نظر داشته باشید.
۱۱) فرآیند خرید را برای خریدارانی که از روی هوس تصمیم میگیرند خلاصه کنید
یک گزارش نشان میدهد که ۴۰ درصد از مجموع هزینههایی که در فروشگاههای آنلاین میشود از سر تصمیمات ناگهانی یا هوسهای آنی است. لذا بهمنظور افزایش این خریدها باید هر سنگ و سنگریزهای را از سر راه بردارید.
۶ ترفند ساده برای فرار از دام کلاهبرداران در جمعه سیاه
فهرست خرید تهیه کنید
صرف نظر از خرید حضوری یا آنلاین، خرید کردن بدون داشتن یک فهرست مناسب یکی از بدترین کارهایی است که میتوان انجام داد. نداشتن چک لیست نیازهای شما برای خرید، از یک طرف و تبلیغات فروشندهها از طرف دیگر، شما را همواره به خریدن اقلامی که نیاز ندارید سوق میدهد. پس اگر میخواهید پول کمتری خرج کنید در اولین فرصت فهرست اقلام مورد نیازتان را تهیه کنید.
قیمتها را بررسی کنید
عجله همواره شما را به بیراهه میکشاند پس هیچوقت در هیچ خریدی عجله نکنید. حتی اگر با تخفیفهای عجیب و غریب بلک فرایدی روبهرو شدید؛ در اولین قدم قیمتها راچک کنید. به خصوص اگر غیر حضوری خرید میکنید میتوانید به راحتی و در عرض چند دقیقه قیمتهای سایتهای مختلف را بررسی و بهترین پیشنهاد را انتخاب کنید. همواره یادتان باشد خرید نکردن بهتر از گران خریدن است.
قوانین بازگرداندن کالا را بررسی کنید
متاسفانه در این ایام بسیاری از فروشگاهها دست به تغییراتی در مهلت بازگرداندن کالا، قوانین بازگشت یا گارانتی اجناس خود میزنند. پس بهتر است هنگام خرید یک بار دیگر قوانین بازگرداندن و خدمات پس از فروش فروشگاه را بررسی کنید تا با محدودیتی در بازگشت کالا یا خدمات پس از فروش مواجه نشوید.
از پرداخت بیعانه یا تمام مبلغ پیش از تحویل جنس خودداری کنید
با شروع کرونا، بازار فروش محصولات در فضای مجازی مانند اینستاگرام بیشتر رونق گرفته است. این بازار علاوه بر کمک به اقتصاد خانوادهها در فروش محصولات خود، فضای مناسبی برای تقلب و سودجویی نیز به وجود آورده است. اما بهتر است برای خرید حتما فروشنده را بشناسید و از سابقه او در این حوزه باخبر باشید و از پرداخت هرگونه وجه به صورت بیعانه یا پیش از دریافت کالا خودداری کنید.
«ای نماد» هر فروشگاه اینترنتی را کنترل کنید
مهمترین اصل در خریدهای اینترنتی، انجام خرید از فروشگاههای دارای مجوز و تایید شده است. بهترین شیوه برای شناسایی فروشگاههای دارای مجوز خرید، کنترل نشان «ای نماد» است. این نشان حتما باید در سایتها درج شده باشد به طوری که هنگام خرید، خریدار بتواند با کلیک روی این نشان، آدرس درج شده در لینک مذکور را با آدرس اصلی سایت تطبیق دهد و مشخصات فروشنده را بررسی کند.
به درگاه بانکی توجه کنید
هرچند همیشه توصیه میشود از سایتهای معروف، فروشگاههای آنلاین دارایای نماد، قدمتدار و خوشنام خرید کنید، اما توجه به این نکات به تنهایی کافی نیست. پلیس فتا هم همیشه، فارغ از نوع فروشگاه به دقت هنگام واریز وجه خرید توصیه کرده تا درگاه اصلی خرید آنها فیشینگ نباشد. در ضمن در صفحه درگاههای اصلی بانکها حتما باید نماد و آدرس سایت shaparak.ir درج شده باشد.