به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، وجود حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) تجلی‌گاه حیثیت قابلی ولایت رسول‌الله (ص) است. به عبارت دیگر، نفس رسول خدا (ص) در مرتبه نزول اسماء و صفات الهی، حیثیت تعلیلیه را در خلق ماسوی‌الله واجد است. این بدان معناست که حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) در مرتبه واحدیت و به عنوان اولین مرتبه نزول از ذات، همزمان با اعمال حیثیت تعلیلیه از جانب نفس خویش، قابلیت را در ماسوی‌الله ایجاد می‌کند. این قابلیت، به معنای نفس حضرت صدیقه کبری (سلام‌الله‌علیها) است که موجب خلق همه موجودات می‌گردد.

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین و الصلوه و السلام علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین.

برادران و خواهران عزیز! امروز در این ایام سوگواری و شهادت بانوی بزرگ اسلام، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، فرصتی است تا به بررسی جایگاه ایشان در عالم هستی و نقش بی‌بدیلشان در ظهور و بروز ولایت بپردازیم.

حضرت آیت‌الله سید محمد محسن طهرانی رضوان الله علیه در درس‌ اسفار خود به مسأله‌ای مهم اشاره کرده‌اند که در روایات پیامبر اکرم (ص) آمده است: «لَوْلَاکَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاکَ» و «لَوْلَا فَاطِمَهُ مَا خَلَقْتُکُم». این روایات نه تنها بر اهمیت وجودی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) تأکید دارند، بلکه نشان‌دهنده تقدم وجودی ایشان در نظام هستی هستند. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا این تقدم، به معنای تقدم علّی و به عنوان تام‌العله است یا مفهوم دیگری را در بر دارد؟

وجود حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) تجلی‌گاه حیثیت قابلی ولایت رسول‌الله (ص) است. ایشان در مرتبه واحدیت و به عنوان اولین مرتبه نزول از ذات الهی، همزمان با اعمال حیثیت تعلیلیه از جانب خود، قابلیت را در ماسوی‌الله ایجاد می‌کنند. این قابلیت، به معنای نفس حضرت صدیقه کبری (سلام‌الله‌علیها) است که موجب خلق همه موجودات می‌گردد.

برای خلق عالم هستی، نیازی به دو حیثیت فاعلی و قابلی نیست و دو اراده متحقق نمی‌شود. در واقع، منشأ هر دو مطلب، نفس اراده رسول خدا (ص) است. همان‌طور که در عالم وجود، حیثیت «مکن فی مکون» در واقع یک اراده بیشتر نیست، در اینجا نیز نفس اراده فاعلی، همان ایجاد قابلیت را شامل می‌شود.

در شرح فقره «أبو الأکوان» آمده است که پیامبر (ص) از جهت حیثیت فاعلی، پدر عوالم وجود و از حیثیت قابلی و استعداد خود، مادر همه مخلوقات است. به دلیل تحقق دو حیثیت متفاوت، یکی نزول حقیقت وجود به اضافه اشراقیه و دیگری تشکل آن در قوالب و ظروف متفاوت، دو جهت و حیثیت و انتساب در کیفیت بدء و ختم مرتسم می‌شود. حیثیت اول به حیثیت فاعلی و دومی به قابلی تعبیر می‌شود و هر دو از وجود مبارک آن حضرت و تحقق آن در نفس شریف ایشان ناشی می‌گردد.

بنابراین، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) نه تنها در ظهور و بروز ولایت رسول خدا (ص) نقش کلیدی دارند، بلکه به عنوان واسطه‌ای در تجلی اسماء و صفات الهی و تحقق عالم هستی نیز به شمار می‌روند. این جایگاه، نشان‌دهنده عمق و اهمیت وجود ایشان در نظام هستی و ارتباط تنگاتنگ آن با ولایت و حقیقت وجودی پیامبر اسلام (ص) است.

بیایید در این ایام سوگواری، به عظمت و مقام والای حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) توجه کنیم و از ایشان الگو بگیریم تا در زندگی‌مان، پیرو راستین ولایت و آموزه‌های ایشان باشیم.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.