به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، تروما نوعی زخم روان میباشد که باید به آن رسیدگی شود. چنانچه به تروما رسیدگی نشود؛ آسیبهای زیادی ارمغان می آورد. تروما زندگی و کیفیت افراد را تحت شعاع خود قرار میدهد. چنانچه به تروما رسیدگی نشود باعث ایجاد اضطراب میشود و با ایجاد اضطراب؛ اختلال روانی هم ایجاد میشود. برای با خبر شدن از جزئیات بیشتر و کسب اطلاعات بیشتر اندیشه معاصر را تا انتها دنبال کنید و نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

ترومای روحی چیست؟

هر موقعیتی که شما را تحت فشار قرار دهد و منزوی کند، می‌تواند منجر به ترومای روحی شود، حتی اگر صدمه جسمی نداشته باشد. در ترومای روحی شرایط فیزیکی آسیب‌زا‌بودن یک رویداد را تعیین نمی‌کند، بلکه تجربه احساسی و ذهنی شما از آن رویداد اهمیت دارد. هرچه احساس ترس و درماندگی بیشتری داشته باشید، بیشتر دچار آسیب می‌شوید.

اصطلاح تروما درواقع از یک واژه یونانی به معنی زخم نشات گرفت استه و آن را می‌توان به عنوان آسیب روانی درک کرد. اگر مکانیسم‌های محافظتی روانی در اثر یک تجربه آسیب‌زا اتفاق بیوفتد، تروما می‌تواند رخ دهد. رویدادهایی مانند تصادفات جدی، بیماری‌ها و بلایای طبیعی، تجاوزها، خشونت روانی و جسمی، خشونت‌های جنسی و همچنین تجربیات تلخ از دست‌دادن عموماً آسیب‌زا هستند.

به طور عامیانه، اصطلاح تروما اغلب در رابطه با انواع حوادث دردناک استفاده می‌شود تا نشان دهد که آن حادثه فشار روانی خاصی برای شخص مربوطه داشته است.

تروما

ترومای فیزیکی چیست؟

تروما که یک واژه یونانی به معنی زخم و ضربه است گاهی اوقات برای ضربه های جسمی هم کاربرد دارد. ترومای جسمی ممکن است منجر به زخم، شکستگی استخوان یا آسیب اندام داخلی شود. اغلب افرادی که ضربه جسمی را تجربه می کنند، ممکن است به دلیل شوک ناشی از آسیب غیرمنتظره هم دچار مشکلات ترومای روحی شوند.

آسیب های روحی ناشی از نیروهای مختلف خارج از بدن ایجاد می‌شوند، که می‌توانند به صورت خفیف یا شدید باشند. ضربه ناگهانی شامل سقوط و تصادفات جاده‌ای می شود. ضربه فیزیکی یک آسیب جدی به بدن است. دو نوع اصلی ضربه فیزیکی عبارت‌اند از:

تروما بلانت (ضربه شدید): هنگامی که یک جسم یا نیرو به بدن وارد می شود، اغلب منجر به ضربه مغزی، بریدگی‌های عمیق یا شکستگی استخوان‌ها می‌شود.
ترومای نافذ: هنگامی که یک جسم پوست یا بدن را سوراخ می‌کند، معمولاً یک زخم باز ایجاد می‌کند./دکترتو

بررسی علت ایجاد روان زخم

ممکن است شما در طول زندگی خود هیچ‌وقت جنگ، حملات تروریستی، سقوط هواپیما یا زلزله شدید را تجربه نکرده باشید. اما بسیاری از انسان‌ها پس از وقوع این حوادث حتی با شنیدن اخبار آن‌ها و تماشای وضعیت هولناک مصدومین دچار تروما می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت قرار گرفتن مداوم در معرض اخبار بد و مشاهده تصاویر هولناک از فجایع انسانی یا طبیعی می‌تواند باعث شوک عصبی شود که آن را یکی از علت‌های بروز روان زخم می‌دانند.

دیگر دلایل این آسیب روانی عبارتند از:

بیماری سخت، زندگی در محله خطرناک و تجربه مکرر حوادث هولناک باعث استرس مداوم و بی‌رحمانه می‌شود.
تصادفات رانندگی، جراحت یا حملات شدید که ممکن است تنها یک‌بار رخ دهند. (اگر ناگهانی باشند و در دوران کودکی اتفاق بیفتند بسیار جدی خواهند بود)
وقایعی مانند جراحی خصوصا در سه سال اول زندگی، فوت ناگهانی یکی از اعضای خانواده، پایان داده به رابطه عاطفی، تجربه تحقیر و بی‌احترامی که اغلب این موارد نادیده گرفته می‌شوند.

این وقایع ممکن است برخی افراد را تحت تاثیر قرار دهد اما بعضی دیگر به‌راحتی از آن عبور کنند. معمولا افرادی که از قبل تحت فشار روانی، تنش و اضطراب شدید بوده‌اند، احتمال بروز روان زخم در آن‌ها بیشتر است.

چه زمانی به دکتر روانشناس مراجعه کنیم؟

درمان تروما و آسیب‌های ناشی از آن نیاز به زمان زیادی دارد. این مدت می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد. اما اگر از وقوع رویداد استرس‌زا ماه‌های زیادی گذشته و شما همچنان درگیر موارد زیر هستید، حتما یک دکتر روانشناس مشورت کنید:

پریدن از خواب با کابوس
تمایل زیاد به انزوای اجتماعی
تحمل اضطراب شدید و افسردگی
یادآوری مداوم خاطرات ناخوشایند
عدم توانایی برقراری ارتباط با دیگران
مصرف الکل و مواد مخدر برای تسکین حال بد
کاهش عملکرد فعالیت‌های روزمره شخصی یا کاری

علائم تروما (Trauma)

پاسخ به یک رویداد آسیب‌زا در بین افراد بسیار متفاوت است و معمولا شامل واکنش‌های احساسی و فیزیکی می‌شود که عبارتند از:

نشانه‌های احساسی و روانی

اغلب افراد مبتلا به روان زخم گزارش کرده‌اند که پس از آسیب روانی دچار تمامی احساس‌های بد به‌طور همزمان می‌شوند. به‌همین دلیل اکثر آن‌ها با افکار خودکشی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.

شوک
بی‌پناهی
عدم تمرکز
احساس غم
احساس گناه
پریشانی ذهن
تغییرات رفتاری
خشم و تحریک‌پذیری
بی‌حالی و کمبود انرژی
اضطراب و استرس شدید
انکار و بی‌اعتقاد شدن به همه چیز
احساس شرم و سرزنش مداوم خود
احساس عدم درک شدن از طرف نزدیکان

نشانه‌های فیزیکی

آسیب روانی می‌تواند با علائم فیزیکی همراه باشد:

سردرد
بی‌خوابی
درد فیزیکی
کابوس شبانه
خستگی شدید
انقباض عضلات
افزایش ضربان قلب
با وحشت از خواب پریدن
اضطراب و بی‌قراری شدید
ابتلا به عفونت استخوان در صورت ایجاد زخم یا شکستگی/درمانکده

زخم‌های روانی که نیاز به درمان دارد

شاید هر کدام از ما هرگز گمان نداشتیم که زمانی دچار تروما شده‌ایم، اما افراد حاضر در شرایط جنگی یا خانواده‌های فقیر درگیر با موادمخدر یا خشونت خانگی از همه بهتر می‌دانند که تروما چیست. طبق آمار، ۶۰ تا ۷۵ درصد مردم جوامع پیشرفته در طول زندگی حداقل یک بار تروما را تجربه می‌کنند.

مطابق تعریف پاسخ عاطفی و احساسی در مواجه با یک حادثه بسیار استرس‌آور، ترسناک و فاجعه‌بار، «تروما» (Trauma) نام دارد. تصادف شدید، تجاوز جنسی، جنگ یا حضور در بلایای طبیعی مثال‌هایی از تروما هستند. فردی که دچار تروما شده است در بلند مدت با استرس، زودرنجی، تندخویی و افسردگی درگیر خواهد شد.

تجربه ذهنی تروما تجربه ذهنی آزاردهنده‌ای است که به افزایش هیجانات منفی و فشار روانی منجر می‌شود. این تجربیات شامل یادآوری خاطرات ناراحت‌کننده در تمام موقعیت‌ها (حتی در دورهمی یا هنگام ورزش کردن) می‌شوند. همچمین فرد با کابوس شبانه نیز روبه رو می‌شود که حادثه یا حوادث شبیه، برای خود فرد یا اطرافیان او رخ می‌دهد.

از دیگر احساسی که فرد دارای تروما با آن مواجه است تصویرسازی پیاپی و بی‌اختیار خاطره ناراحت‌کننده به‌طوری که انگار دوباره در حال اتفاق افتادن است، یا زمان به‌ عقب برگشته و فرد تروما دیده در آن موقعیت قرار گرفته است. یادآورهای تروما با خشم، غم و ترس زیاد با دیدن نشانه‌های یادآور حادثه در محیط و تجربه استرس زیاد همراه است.

فردی که تجربه تروما دارد از موقعیت‌ها و انسان‌ها اجتناب دارد و این ترس از یادآوری یا تجربه دوباره حادثه تروماساز باعث می‌شود که فرد خود را از بعضی موقعیت‌ها محروم کند. فرد تروما دیده افکار یادآور تروما یا احساسات مربوط به آن را سرکوب می‌کند. فرد تروما دیده از خیابان‌ها، منازل، فضاهای اجتماعی و هر محیطی که یادآور تروما باشد، دوری می‌کند.

انسانی که دچار تروما شده است دچار تغییرات رفتاری نیز خواهد شد. در این تغییرات رفتاری شامل زودجوشی و تحریک‌پذیر شدن بعد از وقوع تروما، بی احتیاط بودن و خود تخریبی، گوش‌بزنگی یعنی همواره به دنبال خطر در محیط می‌گردند و در محیط‌های اجتماعی مانند فروشگاه‌ها تمام افراد حاضر را زیر نظر می‌گیرند. حرکت‌های ناگهانی یعنی به‌طور مثال با خوردن زنگ تلفن یا آیفون از جا می‌پرند یا با بوق ماشین عصبی می‌شوند. سختی در تمرکز یعنی ناتوانی در خوب درس خواندن، دقت به کلمات در حرف زدن یا گوش دادن به مخاطب و اختلال در خواب که به معنی انقطاع خواب‌های مکرر، دیر خوابیدن و کابوس دیدن، می‌شود.

روانشناسان برای تکنیک‌های درمان تروما روش‌های گوناگونی را توصیه کردند. گذشت زمان به التیام علائم تروما کمک می‌کند. اما اگر نشانه‌های تروما ادامه‌دار شود، استفاده از تکنیک‌های درمانی مختلف می‌تواند به روند بهبود تروما کمک کند.

تمرین‌های مراقبت از خود تا مواجهه بهتری با نشانه‌های عاطفی، روانی و فیزیکی تروما داشته باشند. تعدادی از مهم‌ترین تمرین‌های مراقبت از خود عبارت‌اند از پذیرش واقعه است. این روش می‌تواند با استفاده از تمرینات تصویرسازی ذهنی _ ذهن‌آگهی _ صورت گیرد.

ورزش نیز می‌تواند به شما کمک کند یکی از نشانه‌های وجود تروما، قرار گرفتن بدن در شرایط هوشیاری بالا است. از آن‌ سو، ورزش کردن باعث ترشح هورمون‌های آرامش‌بخشی از جمله «اندورفین» (Endorphin) و فعالیت انتقال‌دهنده عصبی دوپامین می‌شود. در نتیجه، با فعالیت ورزشی، فرد احساس آرامش و لذت می‌کند و در پی آن، نشانه‌های تروما کمتر می‌شوند. همچنین تمرین‌های ذهن‌آگاهی (به‌ویژه ذهن‌آگاهی فضای تنفس)، می‌تواند افراد را در زمان حال نگه دارد. در نتیجه، تمرین‌های ذهن‌آگاهی باعث کاهش یافتن یادآوری خاطرات تلخ تروما می‌شوند./ایسنا

اندیشه معاصر

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.