به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، آسمان آبی، یکی از نعماتی است که خداوند مهربان در اختیار مردم قرار داده است و روشن بودن آن به انسان کمک میکند تا راه خود را به پیدا کنند و راحت تر به مقصد میرسند . برای مشاهده جزئیات بیشتر و برای با خبر شدن از خبراندیشه معاصر را دنبال کنید و نظرات خود را با ما در میان گذارید.

چرا آسمان آبی است؟

رنگ آسمان در حقیقت بی رنگ است ولی ما آن را به دلیل مولکول های نوری که درون جو منتشر می شوند آبی می بینیم. البته دلیل علمی و منطقی پشت این واقعه است که معروف به پدیده انتشار نور است، رنگ آبی با طول موج کوتاه بیشتر از رنگ قرمز  منتشر می‌شود، بنابراین چشم ما نور آبی را بیشتر و بهتر تشخیص داده و از ازل تا تاکنون آبی مشاهده کرده است.رنگ آبی آسمان ناشی از برهم کنش نور با مولکول های گازی که در جو زمین وجود دارند ایجاد می شود. به این فرایند، پراکندگی نور گفته می شود. رایج ترین تئوری مورد قبول که رنگ آبی آسمان را توضیح می دهد، پراکندگی نور توسط اتمسفر است.

آسمان در شب

درک انسان و رنگ آسمان

اگر آنقدر جسور و ناآگاه بودیم که مستقیم به خورشید نگاه کنیم، تمام طول موج‌ها را می‌دیدیم، چرا که نور خورشید مستقیماً به چشمان ما می‌رسید. به همین دلیل است که خورشید و اطراف آن سفید به نظر می‌رسند. ولی وقتی از محل خورشید دور می‌شویم، نور را بیشتر از طول موج‌های کوتاه‌تر و پراکنده مانند بنفش، نیلی و آبی می‌بینیم.

پس چرا آسمان به جای آبی روشن، بنفش نیست؟ پاسخ این سوال در ساختار چشم‌ انسان است. انسان‌ها رنگ را با استفاده از ساختارهایی به نام مخروط درک می‌کنند. شبکیه‌های چشمان شما هر کدام با حدود ۵ میلیون مخروط، از سه نوع تشکیل شده‌اند که در دیدن رنگ‌های مختلف تخصص دارند. اگرچه هر نوع مخروط به طول موج‌های اوج خاصی حساس است، اما دامنه انواع مخروط با هم همپوشانی دارند. در نتیجه، طیف‌های مختلف و ترکیبات طیفی متنوع، با اینکه گوناگونی دارند، به عنوان یک رنگ واحد تشخیص داده می‌شوند. این بدین معنی است که بر خلاف حواس شنوایی ما که می‌تواند سازهای مجزا را در یک ارکستر تشخیص دهد، چشم و مغز ما ترکیبات خاصی از طول موج‌ها را به عنوان یک رنگ واحد تفسیر می‌کند. حس بینایی ما نور آبی-بنفش آسمان را مخلوطی از نور آبی و سفید تفسیر می‌کند و به همین دلیل است که آسمان آبی روشن‌تر است.

چرا در زمان غروب، آسمان قرمز رنگ می‌شود؟

هنگامی که خورشید در زمان غروب به سمت افق حرکت می‌کند، نور خورشید وسعت بیشتری از اتمسفر را در برمی‌گیرد؛ به عبارتی از اتمسفر بیشتری عبور می‌کند تا به چشم ما برسد! در چنین شرایطی نور آبی یا سفید رنگ بیشتر از قبل پراکنده می‌شود و همین مساله هم به نور قرمز یا زرد اجازه می‌دهد که به بیشتر به چشم ما برسند! البته لازم به ذکر است که گاهی سرخی زیاد آسمان غروب در کنار موارد مطرح شده می‌تواند ناشی از پراکندگی بیشتر نور آبی به دلیل وجود ذرات کوچک گرد و غبار، آلودگی یا سایر ذرات معلق در هوا باشد که شرایط را برای عبور نور قرمز و زردِ بیشتری از جو زمین را فراهم می‌کند.

وجود ذرات کوچک گرد و غبار، آلودگی یا سایر ذرات معلق در هوا می‌تواند دلیلی برای پراکندگی بیشتر نور آبی نسبت به سایر رنگ‌ها در جو باشد که همین مساله هم شرایط برای عبور نور قرمز و زرد را بیشتر از قبل فراهم می‌کند.

آیا آسمان در سیارات دیگر هم آبی است؟

جالب است بدانید که رنگ آسمان هر سیاره ای کاملا وابسته به شرایط جو آن است! به عنوان مثال، مریخ دارای اتمسفر بسیار نازکیست که بیشتر از دی اکسید کربن ساخته شده و در کنار آن با ذرات ریز غبار پر شده است. طبیعتا این ذرات ریز در جو مریخ، نور را متفاوت از گازها و ذرات موجود در جو زمین پراکنده می‌کنند. بنابراین برعکس آن چیزی که در زمین تجربه می‌کنیم، آسمان مریخ در طول روز به رنگ نارنجی مایل به قرمز است و در زمان غروب، آسمان اطراف خورشید در این سیاره‌ی سرخ به رنگ آبی مایل به خاکستری دیده می‌شود!

 تصورات غلط و پاسخ های نادرستی زیادی هم در این خصوص وجود دارد:

زیرا آسمان اقیانوس را منعکس می کند، زیرا اکسیژن یک گاز آبی رنگ است، زیرا نور خورشید دارای رنگ آبی است و … در حالی که پاسخ درست به آن اغلب به طور کامل نادیده گرفته می شود و بسیاری از ما بعد از سالیان سال هم جواب درست آن را نمی دانیم.

در حقیقت، دلیل آبی بودن آسمان به خاطر سه عامل ساده در کنار هم است (هر چند این سه عامل ساده در کنار هم پیچیدگی هایی هم ایجاد می کنند):

اینکه نور خورشید ترکیبی از نور با طول موج های مختلف است، جو زمین از مولکول هایی ساخته شده که نور با طول موج های متفاوت را با مقادیر متفاوتی پراکنده می کند و حساسیت چشم ما نیز دیگر عامل موثر در این مساله است.

این سه چیز را که کنار هم بگذارید، آبی بودن آسمان اجتناب ناپذیر است و تنها موضوعی که باقی می ماند این است که چگونه همه اینها کنار هم قرار می گیرد و به رنگ آبی می انجامد.

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.