به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، دکتر زاهره سادات میرجعفری زنان در گفتگو با خبررنگار اندیشه معاصر در ارتباط  نقش زنان در دفاع مقدس بیان داشتند: زنان ایرانی با تاسی و الگوگیری از اسطوره های مقاومت در صدر اسلام همچون حضرت خدیجه و حضرت زهرا س در پیروزی و به ثمر نشستن انقلاب اسلامی و دفاع از ارزشهای اسلامی حضور گسترده و مستمری از خود نشان دادند که این را مدیون شور و عشق و خودباوری بیشتری بوده که امام خمینی(ره) در زنان پدید آورد و آنان به دعوت امام برای حضور سیاسی اجتماعی لبیک گفتند. وقتی حضرت امام ره در سال ۴۲ فرمودند سربازان من در گهواره ها هستند در واقع برای فعالیت مفید زنان زمینه سازی می کردند چراکه گرداننده اصلی این گهواره ها زنان این مرزو بوم هستند، مادرانی که با عشق و محبت خود ارزشهای اصیل انقلابی را به نسل های بعد انتقال می دهند . پس از پیروزی انقلاب اسلامی، زنان هنوز نیاسوده و خستگی یک مبارزه طولانی علیه رژیم پهلوی را از تن بیرون نکرده بودند که بار دیگر بر خود تکلیف دیدند برای دفاع از انقلاب، به ایفای نقش های تازه تر و مؤثرتر در عرصه های جدیدتر بپردازند، از این رو، شرکت در بحران هایی را که در گوشه و کنار کشور، بویژه در کردستان بر پا شد، جزء وظیفه خود دانستند، ولی آنچه بعد از حدود ۵/۱ سال پس از پیروزی، زنان را به کمک و مساعدت بیشتر طلبید، دفاع مقدس است که هشت سال نظاره گر رشادت های زنان و مردان این مرز و بوم بود. زنان انقلابی همواره در سه عرصه انسان سازی، دگر سازی و تمدن سازی نقش مهمی را ایفا نوده اند و این بدست نمی آید، مگر با خودسازی و تقویت ارزشهای معنوی عمیق روحی و ایثار همه جانبه و از خودگذشتگی های زیاد.

دکتر میرجعفری الگوهای فعالیت زنان در دفاع مقدس را اینگونه برشمردند:

۱. الگوی همیاری و حرکت دسته جمعی

زنان در هشت سال دفاع مقدس در گروه های خود جوش از گروه های خانوادگی ، همسایگی ، هم محله ای، همشهری و… استفاده کرده و هرچه بزرگتر میشدند در مکانهای بزرگتر از خانه یکدیگر گرفته تا مسجد محل یا مسجد جمعه شهر حسینیه ها و بیمارستانها و…. گرد هم جمع شده و فعالیت جمعی خود را سریعتر پیش می بردند و این نشانگر نقش همیاری و کار جمعی در پیشبرد اهداف انقلاب می باشد.

۲. الگوی فعالیت جهادی و داوطلبانه

تمایل به فعالیت های داوطلبانه و جهادی درمیان بانوان ایرانی با توجه به بافتهای سنتی زیاد است و اگر این فعالیت ها سامان دهی گردند به عنوان نیروهای پشتیبان در بحران های سیاسی اجتماعی می توان روی آن حساب کرد.

۳. الگوی سوم زن مسلمان

زنان ایرانی با تاسی از الگوهای اسلامی زن موفق ، جلوه های جدیدی از زن فعال را خلق کردند که هم از سنگر خانواده و هم از سنگر جبهه های حق علیه باطل محافظت میکند. الگوی فعالی که شرایط و موقعیت خود را شناخته و تکالیف خود را به نحو صحیح با توجه به تناسبات ظرف وجودی خود به بهترین وجه انجام می دهد. زنی که درعین حال که توجه به همسر داری و فرزندآوری دارد درعین حال مشارکت سیاسی اجتماعی فعال هم دارد و حتی این تعاملات را به فرزند خود اموخته و اورا هم در این فعالیتها سهیم می کند . زنی که مردان خانواده خود را برای دفاع از کشور بسیج کرده وحتی محرک و مشوق آنها هم هست.

دکتر زاهره سادات میرجعفری در ارتباط مصادیق مشارکت زنان در دفاع مقدس را اینگونه برشمردند:

مشارکت سیاسی اجتماعی زنان معاصر ایران و از حضور آنان در دفاع از کشور، بسیار سخن گفته شده اما کمتر، مصداقی از آن ارائه گردیده است. حوادث پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه دفاع مقدس نیز از این قاعده مستثنی نیست. بی شک فعالیت های همه جانبه زنان در دفاع مقدس را می توان به مثابه یکی از مهم ترین مصادیق مشارکت زنان در دفاع از این مرز و بوم دانست.
یکی از عرصه هایی که زنان به خوبی در آن نقش خود را ایفا نمودند، حضور در دوران دفاع مقدس است. با شروع جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ زنان به عنوان بخش قابل توجهی از جمعیت کشور، وظیفه خود را برای حفظ میهن از تجاوز دشمن به نحو مطلوب انجام دادند و با توجه به شرایط موجود به ایفای نقش خود پرداختند. اینان سربازان گمنامی بودند که بار سنگین تدارکات جبهه جنگ و برخی وظایف دیگر را بردوش می کشیدند. هجوم یک باره دشمن به مناطق مرزی و هم چنین بمباران های هوایی به شهرها ایجاب می نمود که زنان به صورت مستقیم در مناطق جنگی حضور پیداکنند.

ا. نقش رزمی زنان در دفاع مقدس

اولین مسئولیتی که زنان در دفاع مقدس، به صورت خودجوش و همپای مردان بر عهده گرفتند، جنگیدن با دشمن بعثی در جنوب و مزدوران داخلی در کردستان بود، حتی آنان، کوکتل مولوتف ساختند، تا به جنگ تانک های عراقی بروند که قصد داشتند از مرز شلمچه بگذرند. البته تهیه و به کار بردن کوکتل مولوتف، ابتدایی ترین کار رزمی خواهران و زنان به شمار می آمد، بعدها آن ها خود را به سلاح مجهز کردند تا مردانه با دشمن بجنگند.

صحنه های رزم زنان، اگرچه اندک بود، ولی اولاً تا پایان دفاع مقدس کم و بیش ادامه یافت، و ثانیاً، تأثیر عمیقی بر روحیه رزمندگان داشت. به علاوه، زنان نقش های اطلاعات رزمی فراوانی را انجام دادند. از مهم‌ترین جلوه‌های حضور بانوان ایرانی در دفاع مقدس نقش پشتیبانی و خدماتی آنان و فراهم آوردن تدارکات لازم برای رزمندگان در جبهه‌های جنگ بود. در آغازین روزهای تهاجم دشمن بعثی، بیشتر این خدمات به صورت خودجوش و کمتر سازمان یافته در مراکزی نظیر مساجد، حسینیه‌ها، مدارس و غیره با مشارکت فعال بانوان صورت می‌گرفت. فعالیت زنان مسلمان در ستادهای پشتیبانی جبهه و جنگ به موارد خاصی محدود نمی‌شد و آنها متناسب با توانایی‌هایشان فعالیت‌های متنوعی انجام می‌دادند.

۲. آشپزی؛ تهیه و پخت غذا

در نخستین روزهای تهاجم دشمن بعثی، مسجد جامع خرمشهر مرکز مهم پشتیبانی مدافعان خرمشهر و جنگ تحمیلی بود. زنان و بانوان در این ایام به کار پخت و پز، آشپزی و تهیه مواد خوراکی برای رزمندگان اسلام مشغول شدند.
توزیع آذوقه در مناطق جنگی
یکی دیگر از فعالیت‌های پشتیبانی و تدارکاتی زنان در دوران دفاع مقدس که بیشتر در روزهای نخستین جنگ تحمیلی و تهاجم دشمن به خرمشهر نمود پیدا می‌کند، حضور زنان در نزدیکترین محل درگیری نیروهای خودی با دشمن بعثی است. برخی از بانوان پشتیبانی مسجد جامع با استفاده از بشکه و قابلمه با وانت بار آب آشامیدنی را به رزمندگان اسلام می‌رساندند.

۳. خیاطی؛ دوخت لباس برای رزمندگان

از جمله امور دیگری که بانوان مشارکتی فعال در آن داشتند، انجام کار بافندگی، خیاطی و دوخت و دوز البسه و سایر وسایلی بود که در شرایط جوی مختلف مورد استفاده‌ رزمندگان قرار می‌گرفت.

در هلال احمر شهر اهواز بانوان زیادی در سالن‌های بزرگ به کار دوختن البسه‌هایی چون‌: تونیک، شلوار و… مشغول بوده و عده‌ایی نیز که مهارتی در خیاطی نداشتند به کار تکه¬دوزی می‌پرداختند. زنان و دختران یزدی، ابرقویی و سمنانی نیز با بافتن کلاه، دستکش، ژاکت، جوراب و سایر البسه‌ گرم به یاری جبهه‌های جنگ تحمیلی شتافتند. در استان اصفهان، جهاد دانشگاهی اصفهان در طی فراخوان و اطلاعیه‌ای اقدام به جذب نیروهای مردمی جهت کار بافندگی و خیاطی نمود که تعداد ۲۰۰۰ نفر از خواهران در سراسر استان اعلام آمادگی نموده و در اموری نظیر دوختن کیسه و انواع مختلف بافتنی‌ها مشغول شدند. در میان آنان خانمی نابینا بنام حبیبه دکمه‌ لباس‌ها را می‌دوخت. در استان ایلام نیز زنان نقش مهمی در تهیه‌ ملحفه و دوختن پوشاک رزمندگان برعهده داشتند. علاوه بر ستادها و مراکز ویژه‌ خیاطی و تهیه‌ پوشاک، خواهران در برخی مناطق اسکان جنگ¬زدگان نظیر شیراز، به دوختن لباس برای رزمندگان اقدام می‌کردند.

دوخت و دوز بانوان برای رزمندگان به موارد خاصی محدود نمی‌شد و شامل مواردی هم چون‌: لباس‌های رزم، کیف و کوله پشتی، ملحفه و رو بالشتی، شلوار کردی برای رزمندگان مستقر در غرب کشور، بادگیر، لباس‌های شیمیایی و … می‌شد؛

۴. رختشویی؛ لباس رزمندگان و ملحفه‌های بیمارستانی

یکی دیگر از اقداماتی که زنان در ستادهای پشتیبانی و بیمارستان‌های مشغول آن بودند شستن لباس‌های رزمندگان و مجروحین بود. با توجه به آن که در زمان جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران هنوز بسیاری از ستادهای پشتیبانی و بیمارستان‌ها مجهز به ماشین‌های لباس شویی نبودند. لذا زنان به صورت داوطلبانه به این کار مشغول شدند. در این زمان بخشی از زنان که دارای تخصص امدادگری نبودند در بیمارستان‌های مناطق جنگی حضور پیدا می‌کردند و به شستن لباس‌های مجروحین و ملحفه‌های بیمارستان می‌پرداختند.

۵. جمع آوری کمک‌های مردمی

یکی دیگر از فعالیت‌های خودجوش زنان در دوران دفاع مقدس جمع آوری کمک‌های مردمی و تلاش در جهت تهیه‌ اقلام پر مصرف و ضروری و سایر مایحتاج جبهه‌ها بود.برخی از گزارش‌ها از جمع آوری مقادیر زیادی میوه، رب گوجه فرنگی، نان، حلب‌های خیار شور و غیره توسط زنان حکایت داشته و در ایام محرم بسیاری از بانوان با پخت حلوا آنها را به خط مقدم می‌فرستادند. در استان ایلام و جبهه‌ غرب و کردستان خواهران عضو گروه انصار المجاهدین- که غالباً از قشر فرهنگی بودند – با تشکیل پایگاه‌هایی اقدام به جمع آوری کمک‌هایی مردمی برای جبهه نمودند.

۶. نگهبانی و محافظت از مهمات

در پاره‌ای از مواقع نیز بانوان در جابه جایی، نگهداری، نگهبانی و حفاظت از مهمات رزمندگان نقش فعال داشته‌اند. تمیز نمودن سلاح رزمندگان، خشاب گذاری، خالی کردن بار مهمات از کامیون‌ها و .. نیز از زمره فعالیت‌های تدارکاتی زنان برای جبهه‌های جنگ بود و نیز در مسجد جامع خرمشهر زنان جهت پشتیبانی رزمندگان به نگهبانی از انبار مهمات و تعمیر اسلحه و گلوله گذاری خشاب‌ها می‌پرداختند.در مسجد سیدالشهداء خرمشهر نیز زنان به نگهبانی از مهمات می‌پرداختند. برخی از زنان در شرایط حساس بمباران‌های هوایی دشمن کامیون‌های مهمات را از منطقه‌ خطر و تیررس به محل امن منتقل می‌کردند.

۷. ساخت سنگر

یکی از اقدامات زنان در آغازین روزهای جنگ تحمیلی ساختن سنگر و پناهگاه بود. برپایه گزارش‌های برخی از بانوانی که در مقاومت سلحشورانه‌ خرمشهر حضورداشته اند، زنان در چیدن دیوار جهت مدافعان پل خرمشهر پیشقدم شدند و هم چنین با پرکردن گونی‌های شنی و ساخت سنگرهای خیابانی و مجهز کردن آنها به کوکتل مولوتف در پی جلوگیری از سقوط شهر به دست دشمن بعثی بر آمدند. در سایر مناطق جنگی نیز زنان در پر کردن گونی‌ها برای ساخت سنگر و تهیه کوکتل مولوتف فعال بودند .

درپایان دکتر میرجعفری افزودند: معتقدم در روایتگری ،ثبت و ضبط، تصویر کشیدن و انتقال درد ها و رنج ها ، رشادت ها و حماسه افرینی ها، از خود گذشتگی ها حتی دلهره ها و اضطرابهای زنان و مادران این مرز و بوم در هشت سال دفاع نقدس کوتاهی و کم کاری شده است.باید تولیدات رسانه را تصویری گری کرد و ترجمه نمود و به جهانیان صدای زنان مظلوم اما شجاعمان را رساند… زنان فعال دفاع مقدس سالمند گشته و هم نسل های من خاطرات اندک و مبهمی به یاد دارند فرصت اندک است بشتابیم .

انتهای پیام/*