به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، کاشْمَر با نام تاریخی کِشمَر مرکز شهرستان کاشمر، در شرق ایران و جنوب غربی استان خراسان رضوی، در حدود ۲۴۰ کیلومتری شهر مشهد قرار دارد و از محصولات مهم این شهر می توان به زعفران، کشمش و پنبه اشاره کرد. اکنون کاشمر دارای پنج مرکز آموزش عالی شامل دانشگاه پیام نور کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی کاشمر، دانشگاه جهاد دانشگاهی کاشمر، مرکز آموزش عالی کاشمر و دانشکده پرستاری می باشد.

کاشمر از شهرهای باستانی ایران و خاستگاه تمدن های پنج هزار ساله نای و دو هزار ساله کوه های شمالی شهر یعنی مجموعه تاریخی؛ ساسانی آتشگاه است.کاشمر دومین شهر زیارتی خراسان رضوی و چهارمین شهر زیارتی ایران است. قالی بافی، زیلوبافی، گیوه بافی، تهیه پارچه های دست باف و بافتن چادرشب ابریشمی مهم ترین صنایع دستی این شهرستان را تشکیل می دهند. قالی بافی کاشمر چه از نظر کمیت و چه از نظر کیفیت دارای شهرت خاصی بوده است.

جمعیت شهر کاشمر

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۰۲٬۲۸۲ نفر (در ۳۱٬۷۷۵ خانوار) بوده است.

موقعیت جغرافیایی شهر کاشمر

شهرستان کاشمر با دو بخش مرکزی و فرح دشت، و به مرکزیت شهر کاشمر مساحتی در حدود ۱۱۵۲ کیلومتر مربع از استان خراسان رضوی را اشغال نموده است. این شهرستان از غرب با خلیل آباد و بردسکن، از شمال و شمال غربی با نیشابور، سبزوار، از شرق و شمال شرقی با تربت حیدریه و از جنوب و جنوب غربی با شهرستان مه ولات هم جوار است. شهرستان کاشمر دارای دو منطقه کوهستانی کوهسرخ در شمال و ارتفاعات فغان بجستان در جنوب و منطقه ای کویری و خشک در غرب و جنوب و جلگه ای حاصلخیز در محدودهٔ حومه شهر و قصبات آن می باشد.

جاذبه های گردشگری شهر کاشمر

شهرستان تاریخی کاشمر که در گذشته ترشیز خوانده می شد، از شهر های حائز اهمیت استان خراسان رضوی به شمار می آید. آثار تاریخی این شهر متعلق به قرن هشتم هجری و دوران اسماعیلیه می باشد. وجود جاذبه های تاریخی و طبیعی، صنایع دستی متنوع و میراث های معنوی غنی منجر شده تا کاشمر همواره در کانون توجه گردشگران قرار گیرد. وجود تاکستان های زیبای انگور در شهر کاشمر منجر شده تا تولید انگور و کشمش یکی از پتانسیل های این شهر به شمار آید. هر ساله جشنواره های متعددی در این خصوص در شهر کاشمر برگزار می گردد. عرضه ی صنایع دستی متعدد در کاشمر نظیر قالی بافی، پارچه بافی و چرم دوزی، آب و هوای مطبوع و سرسبزی دل انگیز این شهر، از موارد مهمی است، که بسیار مورد توجه گردشگران بوده است. با سفر به این شهر از جاذبه های آن دیدن نموده و خاطراتی به یاد ماندنی را تجربه نمایید.

آرامگاه حمزه بن موسی کاظم

مسجد و آرامگاه حمزه در کاشمر یا باغ مزار، کهن ترین مسجد در کاشمر، دربرگیرنده ی آرامگاه منسوب به حمزه بن حمزه بن موسی کاظم، باغ و گورستان عمومی است و نزد شیعیان به عنوان یک امامزاده گرامی داشته می شود. این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲به عنوان یکی از آثار ملی ایران با دیرینگی صفوی به ثبت رسیده است.

کاروانسرای حاج کاظم مدرسی

کاروانسرای حاج کاظم مدرسی در خیابان مدرس واقع شده و بنای آن متعلق به اوایل دوران پهلوی است. مساحت این مکان حدوداً ۳۰۰۰ متر مربع و دارای ۱۲ حجره برای استفاده تجاری است. در منظر رو به خیابان این کاروانسرا فضاهایی به صورت انبار و حجره ایجاد شده است.

آسیاب های آبی قوژد

آسیاب های آبی از آثار تاریخی در کاشمر در تپه های جنوب قوژد است که مربوط به اواخردوره صفویه است.

مسجد جامع کاشمر

مسجد جامع کاشمر در مرکز شهر واقع شده و به استناد کتیبه آن حدود سال ۱۲۱۳ ه‍.ق روزگار حکمرانی عبدالعلی خان و مصطفی قلی خان میش مست همزمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بنا گردیده است. مسجد جامع دارای بنایی ساده و با شکوه، صحن، ایوان، شبستان ستون دار و غرفه های پیرامون صحن است. در اطراف صحن مسجد چندین غرفه آجری ساده و در ضلع جنوبی آن ایوانی با تزئینات مقرنس و دو شبستان ستون دار واقع شده است. محراب و ایوان مسجد با کاشی معرق مزین گشته است.

خرابه های ارگ قدیم

خرابه های ارگ قدیم با بادگیری که پس از ده ها سال همچنان بر فراز آن خودنمایی می کند در ضلع شمال غربی میدان مرکزی شهر کاشمر قرار دارد. در قرون و سده های پیش، ترشیز به شکل قلعه ای مستحکم با حصار و بارویی نفوذ ناپذیر، ساکنان خود را از گزند یاغیان و مهاجمان مصون می داشت. اگرچه امروزه از آن دژ و ارگ حصین اثر برجای نمانده است اما خرابه های برجای مانده یادآور عظمت این شهر در دوره قاجار است.

آرامگاه سید حسن مدرس

آرامگاه سید حسن مدرس بنایی است که سید حسن مدرس در آنجا مدفون است. این بنا در سال ۱۳۶۳ شمسی به جای مقبره کوچک قبلی و در میان باغ وسیع و محصوری در کاشمر ساخته شده است. بنای آرامگاه که از یک گنبد فیروزه ای گنبد خانه مرکزی و چهار ایوان و به اسلوب معماری عصر صفوی بنیان گردیده است.

قلعه گبر حصار

ویرانه های موسوم به قلعه گبر حصار در شمال شرق روستای خضر بیک بخش کوهسرخ در حدود ۲۷ کیلومتری شمال غرب ریوش واقع شده و از جمله مناطقی است که از دیرباز مسکن و مأوای اسلاف اهالی کاشمر بوده است. بنابر شواهد، این قلعه از سده دوم تا پنجم هجری مورد استفاده قرار گرفته است.

روستای نمونه گردشگری کوهسرخ

کوهسرخ به دلیل تنوع آب و هوایی و تفاوت ارتفاع این منطقه دارای پوشش گیاهی گوناگون و نسبتا مطلوبی از جمله طاق و گز در نواحی بیابانی، زرشک وحشی در نواحی کوهستانی و گیاهان دارویی مانند گون، ریواس، خارشتری (ترنجبین)، آویشن، گل زنیا، بومادران، گل گاوزبان و … است. همچنین این محدوده دارای روستاهای زیبا با بافت قدیمی و کوهپایه ای و پلکانی شکل نیز است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

آبگرم معدنی کریز

آبگرم معدنی کریز در حاشیه جاده آسفالته کریز به ریوش در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر ریوش و به فاصله ۳ کیلومتری روستای کریز واقع گردیده و دارای آبگرم معدنی با خاصیت های درمانی است. در حاشیه ی این مکان نیز دره بسیار زیبایی با رودخانه ای پرآب، چشمه سارهای آب سرد شیرین و گوارا وجود دارد.

یخدان فروتقه

یخدان فروتقه بنای ساخته شده از خشت خام از دوره قاجاریه است که برای ذخیره یخ در فصل زمستان مورد استفاده قرار می گرفته است و از جمله یادمان های تاریخی کاشمر است که در ابتدای راه روستای فروتقه قرار دارد. این اثر به عنوان عظیم ترین یخدان کاشمر، در دوره قاجار ساخته شده است.

یخچال طبیعی بند قرا

یخچال طبیعی بند قرا در حدود ۷ کیلومتری روستای بند قرا قرار دارد که در تمام فصول سال پر یخ است. تا همین چند سال پیش هنوز اهالی روستاهای مجاور که از نعمت برق برخوردار نبودند، یخ مورد نیاز خود را از آن تامین می کردند.

بقایای قلعه ریگ

بقایای قلعه ریگ مربوط به دوره سلجوقیان است و در شهرستان کاشمر، بخش مرکزی، روستای قوژد واقع شده و این اثر به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

امامزاده سید مرتضی

امامزاده سید مرتضی مربوط به دوره قاجار است و در کاشمر، خیابان مزار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۵۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در حال حاضر بر سر قبر امامزاده سید مرتضی آرامگاه با شکوهی به سبک معماری عصر صفوی بنا شده است. بنای اصلی امامزاده در فاصله سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۶۵ هجری شمسی تخریب و بار دیگر به شکل معماری عصر صفوی تجدید بنا گردیده است.

پارک جنگلی سید مرتضی

پارک جنگلی سید مرتضی با مساحتی حدود ۵۰ هکتاردر سال ۱۳۳۷ در جوار آستان مقدسه سید مرتضی (ع) در کاشمر احداث شده است.

آب گرم خلیل آباد

آب گرم خلیل آباد در ارتفاعات شمال شهرستان خلیل آباد، در سیاه کوه قرار دارد و فاصله آن از خلیل آباد ‍۱۳ کیلومتر است. این اثر طبیعی در هفتم تیرماه ۱۳۹۹، با شماره ۷۳۲ در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسید. این آب گرم سه چشمه جوشان با دماهای ۳۹ ، ۴۰ و ۴۱ درجه دارد که املاح معدنی آن ها متفاوت هستند. همچنین در این منطقه ۱۲ آسیاب تاریخی جای گرفته اند. حوضچه های آب با نام «زو» نیز در مسیر چشمه واقع شده اند که برای گردشگران جذابیت خاصی دارند. برای دسترسی باید با استفاده از وسیله نقلیه، از خلیل آباد خود را پای کوه برسانید و بقیه مسیر را پیاده بروید. بهترین زمان برای بازدید از آب گرم خلیل آباد، تابستان است؛ چراکه فرصت دارید از مسیر منتهی به آن نهایت لذت را ببرید.

و در پایان…

کاشمر از جهت غرب با شهرستان خلیل آباد و بردسکن، از جهت شمال با نیشابور و سبزوار، از سمت مشرق با تربت حیدریه و از جنوب با گناباد همجوار می باشد. این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و کوه سرخ با مرکزیت کاشمر است. آب و هوای مطبوع و نیز تفاوت ارتفاع در کوه سرخ منجر شده تا پوشش گیاهی سرسبزی در این منطقه ایجاد شود. جمعیت کاشمر را حدود ۱۶۶ هزار نفر برآورد نموده اند. دو منطقه ی کوه سرخ در جهت شمال و ارتفاعات فغان بجستان در سمت جنوب از مناطق کوهستانی این شهر به شمار می آیند. همچنین این شهر دارای منطقه ای کویری و خشک در غرب است. وجود گیاهان دارویی و رویش زرشک وحشی از موارد مورد توجه ی این مناطق می باشند. قسمت جلگه ای و حاصلخیز کاشمر نیز در محدوده ی حومه ی شهر و قصبات آن واقع شده است