به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، پریسا کربلایی حسنی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در یادداشتی در ارتباط لکنت زبان، عوامل ابتلا به آن و تکنیک های مقابله با لکنت در کودکان نوشتند:
“لکنت زبان“ یعنی اختلال در روان حرف زدن و زمانبندی گفتار که با سن کودک تناسب ندارد. DSM_5 نام این اختلال را به “اختلال سیالی کلامی با شروع در کودکی” تغییر داده است که موارد زیر را شامل میشود:
۱. تکرار فراوان صداها یا کشیدن آنها
۲. توقف در میان کلمه
۳. توقف در وسط گفتار
۴. جایگزین کردن کلمات برای اجتناب از کلمات مشکلزا
۵. تولید کلمات با فشار فیزیکی زیاد
۶. تکرار کلمات هجایی (مثلاً: کتاب را به به به بده به من)
بسیاری از مبتلایان به این اختلال از احتمال لکنت پیدا کردن میترسند و این ترس لکنت آنها را بیشتر میکند.
لکنت زبان ممکن است با نشانههای فیزیکی همراه باشد، مثل پلک زدن زیاد، انواع تیکها، لرزش، تکان دادن سر یا مشت کردن دستها.
لکنت زبان ممکن است در عملکرد اجتماعی و شغلی آثار بسیار منفی داشته باشد.
سن شروع لکنت زبان معمولاً ۲ تا ۷ سالگی و بیشترین شروع آن در ۵ سالگی است. احتمال دارد که شروع این اختلال بسیار نامحسوس باشد و کودک ابتدا نداند که لکنت زبان دارد. اما وقتی آگاهی او از این موضوع به تدریج بیشتر میشود، برای اجتناب از کلمات دشوار و وضعیتهایی که باعث لکنت زبان میشوند، روشهای جبرانی به وجود میآورد.
برخی عوامل مهم در ایجاد لکنت زبان:
۱. کمال جویی و خواستههای افراطی اطرافیان و بخصوص والدین درباره گفتار کودک
۲. وجود والدینی مضطرب، فزون حمایتگر، واجد بازخوردهای متناقض و نامناسب و فاقد گرمی، ناایمن و ناراضی
۳. وجود اضطراب جدایی در کودک
تحقیقات نشان داده که تنیدگی یا اضطراب٬ لکنت زبان را تشدید میکند و توام بودن آن با اضطراب٬ سرخوردگی٬ کاهش اعتماد بنفس و معلولیت در کنش وری اجتماعی را به وجود میآورد و موجب میشود تا فرد با استفاده از ابزارهایی از لکنت زبان جلوگیری کند. مانند : تغییر سرعت بیان٬ دوری از موقعیتهایی مثل حرف زدن در برابر جمع یا تلفن که نیاز به سخن گفتن است و یا امتناع از بکار بردن پارهای از کلمات و برخی اصوات.
تکنیک های مقابله با لکنت در کودکان:
۱. در مواجهه با لکنت کودک، اضطراب و ناراحتی خود را کاهش دهید و سعی کنید این شیوه حرف زدن او را نادیده بگیرید. به خصوص مادر کودک نباید اضطراب و ناراحتی خود را از این مشکل نشان دهد. واقعا باید در رفتار و چهرهتان این حس موج بزند و با همه وجود لکنت او را نادیده بگیرید. این قسمت سخت ترین و مهم ترین بخش رفتار با کودک است. خود بچه از شیوه حرف زدن جدیدش مضطرب است اما این قضیه او را ناراحت نمیکند؛ آنچه باعث ناراحتی و آزارش میشود، واکنش والدین و اطرافیان است. همه خانواده اعم از خاله، عمه و مادربزرگ بارها تماس میگیرند و حال او را میپرسند، مدام میشنود که می.پرسند امروز چطور است، بهتر شد یا بدتر و این اضطراب دیگران او را میآزارد.
۲. سعی کنید علاوه بر حفظ آرامش، با بچه مبتلا آرام و شمرده حرف بزنید تا به او القا کنید نیازی به جویده و تند تند حرف زدن نیست.
۳. یکی از بازی های خوبی که توصیه میکنم با فرزندتان انجام دهید، حرف زدن با او مقابل آینه است. تمرین یک نمایش یا شعر یا هر بازی دیگر در حالی که هر دو در آغوش هم یا کنار هم هستید و خود را در آینه میبینید، ترس و اضطراب کودک را میکاهد و جو لذت بخش بازی او را در خود غرق میکند.
۴. صدای کودک را هنگام خواندن شعر یا داستان و هر موضوع آهنگین دیگر که با تسلط آن را میخواند، ضبط کنید و روی تلفن همراه یا دستگاه پخش قرار دهید که لااقل روزی یکی، دو بار پخش شود و او در فضا صدای خود را بشنود که چطور مسلط شعر میخواند. این کار اعتمادبه نفس او را بیشتر میکند.
۵. وسط حرف کودک نپرید و آن را اصلاح نکنید. صبور باشید. اگر لکنت او شدید است و از دیدن تقلای کودک و توام کردن کلام با حرکات بدنی رنج میبرید، با آرامش طوری که متوجه نشود دارید وسط حرفش میپرید، او را به نشستن کنارتان دعوت کنید و بخواهید نفس عمیق بکشد و راحت باشد و سپس ادامه دهد.
۶. به آرامی و با وضوح با کودکتان سخن بگویید. سعی کنید با حالات صورت و سایر اطوار بدنتان به کودک نشان دهید که صبور هستید و به چیزی که او میگوید توجه دارید نه به لکنت او.
۷. بگذارید کودک آزادانه حرف بزند و تنها در صورت لزوم در مورد چیزی که کودک سعی دارد بگوید اظهارنظر کنید.
۸. هر روز زمانی آرام به دور مزاحمتهای بیرونی را با کودک تنها باشید. اختصاصدادن توجه کامل به کودک اطمینان او را تقویت میکند و او را به حرفزدن آزادانه تشویقمیکند.
۹. شما و دیگر اعضای خانواده باید توجه داشته باشید که سخن کودک را قطع نکنید و با دقت به او گوش دهید. هرکسی باید به نوبت حرف بزند و سخن دیگران را قطع نکند.
۱۰. کودک را به خاطر لکنت سرزنش نکنید، بلکه مطمئن شوید که او میداند شما از او حمایت میکنید و پذیرای او هستید.
۱۱. کودک را در جمع تصحیح نکنید، تصحیح کردن کودک باعث خاموش شدن او میشود. گاهی کودک نه در جمع که در مغز خود ساکت خواهد شد چون به این نتیجه میرسد که یک انسان اشتباه کار و بد است. تصحیح کردن مستقیم کودک باعث حرمت نفس پایین، خجالتی شدن، احساس بد به خود و دیگران و لکنت میشود. اگر کلمهای را اشتباه گفت کلمه درست را در جملههای خود استفاده کنید و او به راحتی خواهد آموخت.
۱۲. هرگز از نحوه صحبت کردن او تقلید نکنید؛ حتی زمانی که میخواهید مشکلش را برایش توضیح دهید.
۱۳. با او نحوه تنفس صحیح را تمرین کنید؛ ورود هوا از بینی و خروج آن از دهان.
۱۴. به او آموزش دهید که شمرده و آرام صحبت کند و مراقب وضعیت تنفسی خودش باشد. این کار را با او تمرین کنید. در تمرینات از کلمات و جملات ساده شروع کنید و بعد به تدریج بر دشواری آن بیفزایید.
۱۵. به او یاد دهید که در زمان صحبت، ابتدا جملات را در ذهنش مرتب کند و بعد از نظم دادن، به آرامی آنها را بیان کند.
۱۶. هیچوقت به جای او صحبت نکنید؛ مشوق او برای حرف زدن باشید. از جمع بچهها یا افراد آشنا شروع کنید و بعد در بیرون از خانه برای او موقعیتهایی را فراهم کنید که شروعکننده صحبت باشد تا ترس او از صحبت کردن نیز کاهش یابد.
۱۷. حس مشارکت و همکاری را در او تقویت کرده و او را تشویق به شرکت در کارهای گروهی کنید.
۱۸. مهمترین و تاثیرگذارترین عاملی که باعث تداوم لکنت میشود، پایین بودن اعتماد به نفس است. برای حل این مشکل مسئولیتهایی را که میدانید فرزندتان از عهده آنها برمیآید، به او بسپارید.
۱۹. توجه داشته باشید در صورتی که مشکل کودک شدید است، بهتر است از روانشناسان کودک و متخصصان گفتاردرمانی کمک بگیرید.
چه زمانی از روانشناس کودک و گفتاردرمانگر کمک بخواهیم؟
اگر فرزند شما به تازگی لکنت زبان گرفته است یک منشاء اضطرابی دارد که باید با کمک مشاور آن را درمان کرد.
ولی اگر از ابتدای زبان بازکردن لکنت داشت باید به گفتاردرمان مراجعه شود.
بروز لکنت ناگهانی زبان در کودکان باعث ایجاد نگرانیها و ناراحتیهای فراوانی در والدین میگردد.
در اغلب کودکان مبتلا به لکنت زبان قبل از ۵ سالگی لکنت زبان به خودی خود از بین میرود و نیاز به هیچگونه مداخلات درمانی مانند گفتار درمانی ندارد.
اما اگر لکنت زبان مدام اتفاق میافتد و همراه با حرکات صورت و بدن است بهتر است که برای ارزیابی شرایط کودک به یک گفتار درمانگر مراجعه نمایید. مخصوصا اگر کودکتان ۵ساله شده و علایم زیر را از خود نشان میدهد:
۱. وقتی تکرار کل کلمات یا جملات برای کودک سخت میشود.
۲. وقتی کودک کلمات را بیشتر از قبل میکشد.
۳. وقتی صحبت کردن برای کودک بسیار سخت و محدود میشود.
۴. وقتی متوجه میشوید کشش بعضی از عضلات صورت بیشتر شده است.
۵. وقتی کودک سعی میکند از موقعیتهایی که نیاز به حرف زدن دارد اجتناب کند.
۶. وقتی کودک کلمهای را از ترس لکنت زبان عوض میکند.
۷. وقتی مشکلات زبانی دیگری نیز همراه با لکنت مشاهده نمایید.
با شروع مدرسه با لکنت زبان کودک، چه کنیم؟
بسیاری از کودکان، هنگام ورود به مدرسه، دچار لکنت زبان هستند. لکنت زبانهایی که جزو روند طبیعی کلام هستند، از حدود ۲/۵ سالگی شروع شده و تقریبا تا پنج سالگی طول میکشند و معمولا بدون درمان هم بهبود پیدا میکنند.
بعضی از لکنت زبانهای طبیعی، به دلیل اضطرابی مانند تولد یک کودک دیگر، جابهجایی خانه، از دست دادن دوستان و…، شدت پیدا میکنند؛
استرس، ایجادکننده لکنت نیست، بلکه لکنتی را که خاموش بوده، شعلهور میکند.
لکنت زبان ناشی از یک شوک ، معمولا خودبهخود، بهبود پیدا میکند. فقط کافیست استرسها را کنترل کرده، با کودک شمرده و بهآرامی صحبت کنید و او را هنگام حرف زدن، دچار استرس نکنید.
به فرزند کلاس اولیتان زمان بدهید تا با محیط مدرسه آشنا شود چون استرس ورود به مدرسه هم لکنت را تشدید میکند .
اما اگر بعد از مدت سه هفته، لکنت همچنان وجود داشت با یک گفتاردرمان مشورت کنید.
کودکانی که از قبل لکنت زبان داشته اند باید قبل از شروع مدارس چک آپ شوند .
انتهای پیام/*