به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر و به نقل از ایسکا نیوز،احد وظیفه سرپرست مرکز تغییر اقلیم و خشکسالی سازمان هواشناسی  درخصوص عوامل تشدید کننده گرد و غبار و آلودگی هوا در کشور گفت: در فصل تابستان بیشتر شرق کشور درگیر گرد و غبار می‌شود و مناطق غربی و جنوب غربی هم با گذر سامانه‌ها درگیر می‌شود. امسال تغییرات بسیار زیادی نداشتیم و از نظر هواشناسی پدیده خاصی رخ نداده است اما تنها چیزی که در فصل سرد سال باید اتفاق می‌افتاد، وقوع بارش‌ بود اما شرق کشور از این نظر شرایط خشکی داشته است.

وی افزود: بارندگی در غالب استان‌های شرق کشور حدودا ۳۷ تا ۵۰ درصد زیر حد نرمال بود. در نتیجه رودخانه‌ها و تالاب‌ها به درستی آبگیری نشده‌اند. علاوه بر این آب هیرمند به تالاب هامون وارد نشده و این تالاب خشک شده است. با وجود الگوی مشخص جوی و بادهای ۱۲۰ روزه شمال به جنوب، گرد و خاک از این تالاب بلند شده و به سمت شهرهای جنوبی سیستان و بلوچستان و حتی بخش‌هایی از هرمزگان و کرمان می‌رود.

وظیفه عنوان کرد: وجود بادهای ۱۲۰ روزه اتفاق غیرعادی نیست بلکه خشک شدن هامون شرایط را غیرعادی کرده است. اگر دریاچه آب داشت، بادهای ۱۲۰ روزه باعث انتقال رطوبت و تعدیل دما می‌شد اما خشک شدن خاک، انسجام آن را کاهش می‌دهد و با هر بادی ذرات ریز بلند می‌شوند.

سرپرست مرکز تغییر اقلیم و خشکسالی سازمان هواشناسی با اشاره به کاهش شدید حجم دریاچه‌ها در کشور گفت: مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در افزایش گرد و غبار کمبود بارندگی و تامین نشدن آب تالاب‌ها است. برای مثال دریاچه نمک قم یکی از کانون‌های تولید گرد و غبار است که روی تهران تاثیر می‌گذارد یا خشک شدن دریاچه ارومیه این منطقه را به کانون گرد و غبار تبدیل کرده است. تالاب گاوخونی و صالحیه هم از جمله مواردی هستند که با کاهش حجم آب مواجه شده‌اند.

وی افزود: خاک از بالادست شسته شده و در کف دریاچه‌ها تهنشین می‌شود. این خاک بافت نرمی دارد و با خشک شدن دریاچه به ذرات بسیار ریزی تبدیل می‌شود که با هر بادی بلند شده و به دلیل سبک بودن به لایه‌های بالای جو می‌رود، سرعت بالای باد در لایه‌های بالای جو ذرات گرد و غبار را در مسیر جریان‌های هوایی قرار می‌دهد. اگر در نزدیکی کانون گرد و غبار شهر و روستایی باشد، بسیار بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند. گرد و خاک هم در راستای قائم و هم افقی گسترش پیدا می‌کند اما غلظت آن با دور شدن از کانون تولید کاهش پیدا می‌کند.

وی با اشاره به عوامل موثر در افزایش گرد و غبار در تهران ادامه داد: از نظر خشکسالی تهران در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار دارد و بارش‌ها در تهران ۳۷ درصد زیر حد نرمال قرار دارد. میانگین بارش در تهران ۲۹۰ میلیمتر است و اگر ۴۰ درصد از این میزان هم کم شود، تصور کنید که چه اتفاق ناگواری رخ می‌دهد. سال گذشته ۲۴ درصد از بارش سال را دریافت نکردیم و سال قبل از آن هم وضعیت نامطلوبی داشتیم و در واقع تهران سومین سال خشک را سپری می‌کند.

وظیفه افزود: طبیعت این کم بارشی‌ها را فراموش نمی‌کند؛ یعنی اثرات کم بارشی سه سال پیش امروز خود را نشان می‌دهد زیرا آبی که باید وارد چرخه می‌شد، وارد نشده و سفره‌های زیرزمینی فقیر شده‌اند. علاوه بر این با برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی  شاهد افت سطح آب‌خوان و فرونشینی زمین هستیم. این موضوع مرگ آبخوان را به دنبال دارد زیرا آبی برای پمپاژ کردن دریافت نمی‌کند و برداشت‌ها هم بیش از توان اکولوژیکی است. خشک شدن تالاب صالحیه تهران هم این موضوع را تشدید کرده است.

سرپرست مرکز تغییر اقلیم و خشکسالی سازمان هواشناسی عنوان کرد: کوه‌ها دیگر آنچنان برفی ندارند و تقریبا بخش زیادی از یخچال‌های طبیعی از بین رفته‌اند. یخچال‌هایی در حوزه دماوند، علم کوه، اشتران کوه، دنا و دیگر مناطق مرتفع وجود دارند که به دلیل افزایش دما و گرمایش زمین سرعت ذوب یخ‌ها افزایش پیدا کرده است. البته این فقط در ایران نیست و در ۱۰ سال گذشته ۳۰ متر از ضخامت یخچال‌های منطقه آلپ و ۳۴ متر از ضخامت یخچال‌های منطقه هیمالیا و درصد زیادی از یخچال‌های منطقه گریلند ذوب شده است. سرعت ذوب هم افزایش پیدا کرده است.

وی اضافه کرد: در ایران سطح یخچال‌ها بسیار کاهش پیدا کرده است و به عبارتی دیگر یخچال دائمی نداریم که بخواهیم روی آن حساب کنیم. ذوب یخچال‌ها در تابستان باعث افزایش جریان آب رودخانه‌ها می‌شود و از بین رفتن یخچال‌ها یعنی رودخانه منبع آب خود را از دست می‌دهد و افت جریان پیدا می‌کند. غالبا در رودخانه‌های کشور سرعت جریان آب کاهش پیدا کرده و حتی برخی رودخانه‌‎های دائمی تبدیل به رودخانه فصلی شده‌اند. این‌ها نشان دهنده کاهش ذخیره برفی است که یک عامل آن گرمایش زمین است

پایان/*

اندیشه معاصر را در روبیکا دنبال کنید.

برای عضویت در کانال بله اندیشه معاصر کلیک کنید.

برای عضویت در کانال تلگرامی اندیشه معاصر کلیک کنید.