به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، علت وقوع زلزله ها در شب . از نظر علم زمین شناسی، پدیده‌ی زلزله تابعی مشخص از نسبت گرانشی انرژی ذخیره شده در سطح گسل موجود در یک منطقه‌ی زمینی به مقاومت آن صفحه است. تغییر در زمان وقوع زلزله زمانی ...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، علت وقوع زلزله ها در شب . از نظر علم زمین شناسی، پدیده‌ی زلزله تابعی مشخص از نسبت گرانشی انرژی ذخیره شده در سطح گسل موجود در یک منطقه‌ی زمینی به مقاومت آن صفحه است. تغییر در زمان وقوع زلزله زمانی اتفاق می‌افتد که تغییر در فشار وارده بر میدان تنش یا مقاومت سطح گسل ایجاد شود. حال این که چه مواردی دقیقا ممکن است در زمان اتفاق افتادن این پدیده‌ها موثر باشد، مختلف است و برای آن‌ها نمی‌توان علل خاصی را مطرح کرد.
از نظر علم زمین شناسی، پدیده‌ی زلزله تابعی مشخص از نسبت گرانشی انرژی ذخیره شده در سطح گسل موجود در یک منطقه‌ی زمینی به مقاومت آن صفحه است. تغییر در زمان وقوع زلزله زمانی اتفاق می‌افتد که تغییر در فشار وارده بر میدان تنش یا مقاومت سطح گسل ایجاد شود. حال این که چه مواردی دقیقا ممکن است در زمان اتفاق افتادن این پدیده‌ها موثر باشد، مختلف است و برای آن‌ها نمی‌توان علل خاصی را مطرح کرد.
تا به حال به این موضوع دقت کرده اید که اکثر زلزله ها در شب اتفاق می افتد؟ از نظر شما چرا این پدیده در شب اتفاق می افتد؟ این باور در میان مردم شکل گرفته است که زلزله ها و به طور خاص، زلزله های شدید در شب رخ می دهند. کارشناسان زلزله نگاری و مراکز زلزله سنجی، اخیرا در پی پاسخ به این مطلب آمده اند که این سوال را به صورت علمی و عمومی پاسخ دهند. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا به همراه هم بررسی کنیم که چرا زلزله ها اکثرا در شب اتفاق می افتند با ما همراه باشید.
– وقوع زلزله‌های دیگر در صفحات مشترک زمینی
– تغییرات سطح آب زیر زمینی
– حرکت توده‌ی مایع ماگمایی در اعماق زمین
– نیروی گرانش ماه بین خورشید و سایر سیارات دیگر که به جو کره‌ی زمین نزدیک هستند
– طوفان‌های مغناطیسی ایجاد شده به هر علتی
– لکه‌های خورشیدی قدیم و جدید
– تغییرات دمایی در جو کره‌ی زمین
– انفجارات هسته‌ای
از بین تمامی این موارد، زلزله‌های اطراف یک منطقه، اثری بیشتر و مشهودتر نسبت به سایر عوامل دیگر در وقوع زلزله دارد که علت آن گسست و شکست و یا حرکت صفحه‌های زمینی است. پدیده‌ی زمین لرزه در شب و وقوع آن در روی یک گسل خاص از یک طرف سبب تخلیه تنش‌ها و انرژی‌های صفحات زمین و همچنین اصطکاک‌های آن‌ها و از طرفی دیگر منجر به کاهش خشکی و مقاومت سطح گسل شده و در نتیجه نقش اساسی و مهمی در تأخیر و یا به جلو انداختن زمان وقوع زلزله‌های بعدی حتی برای ساعاتی بعد، خواهند داشت.
در علت وقوع زلزله در شب باید گفت تغییرات تنش ایجاد شده از سایر پدیده‌های تاثیر گذار بر لرزش صفحات، نسبت به تنش‌های زلزله در کل ناچیز بوده و در این میان بیشتر نقش تحریک کننده را دارند که در علم زمین شناسی به آن پیش لرزه می‌گویند که در اکثر اوقات ما حتی آن‌ها را اصلا حس هم نمی‌کنیم و فقط مراکز زلزله نگاری و دستگاه‌های حساسشان متوجه وقوع آن‌ها می‌شوند و ثبت می‌کنند.
همه‌ی این پیش لرزه‌ها حامل علائم و نشان‌هایی هستند از وضع کلی زمین به صورت جزئی و کلی در همه‌ی موارد مربوط به آن و علم زمین شناسی و شاید به شکلی خاص تر، از وقوع پدیدهای دیگر و بزرگ تری، چون زلزله در آینده خبر می‌دهند.
یکی از این پدیده‌هایی که نقش تحریک کننده در وقوع زلزله‌ها دارد اثر جاذبه‌ی گرانشی بین ماه و خورشید است. نقش جاذبه ماه و خورشید در وقوع زلزله از گذشته تا به حال، مورد علاقه‌ی همه‌ی محققین علوم زمین شناسی و توپوگرافی است.
لرزه‌شناسان دریافته‌اند که وقتی ماه به زمین نزدیک‌تر می‌شود و همچنین زمانی که ماه کامل است، تعداد زمین‌لرزه‌ها به طور پیوسته افزایش می‌یابد. دانشمندان همچنین دریافته‌اند که زمین‌لرزه‌های بزرگ زمانی که نزدیکی ماه به زمین با ماه کامل و ماه نو منطبق باشد از نظر تعداد بیشتر رخ می‌دهند.
همچنین نشان داده شده است که بیشتر داده‌های کاتالوگ زلزله‌های جهانی هنگامی که به طور سیستماتیک مورد بررسی قرار می‌گیرند، تغییرات لرزه‌خیزی را با زمان محلی در طول ۲۴ ساعت نشان می‌دهند و مشاهده می‌کنند که وقوع زلزله در طول شب بیشتر از روز است.
تعداد زلزله در طول روز کاهش می‌یابد و در بعدازظهر به حداقل می‌رسد (بین ساعت ۱۵ تا ۱۶) و سپس به طور پیوسته تا نیمه شب افزایش می‌یابد.
کاهش تعداد زلزله در طول روز، کاهش در عرض‌های جغرافیایی دور از استوا و اثر بزرگ‌تری برای زلزله‌های کوچک‌تر دیده می‌شود که به نسبت برای زلزله‌های با بزرگی بالاتر تا ۵.۰ کاهش می‌یابد.
دانشمندان تلاش کردند تا داده‌های زلزله را از کاتالوگ‌های استاندارد به مدت ۳۶ سال با دوره‌های مختلف ماه مرتب کنند تا بررسی کنند که آیا الگو‌های ثابتی از این تمرین ظاهر می‌شود یا خیر.
ماه نزدیکترین جرم سیاره‌ای به زمین است که بزرگترین نیروی گرانشی را نیز بر روی زمین ایجاد می‌کند. مشخص شد که زمین لرزه‌هایی که در ماه رخ می‌دهند عمدتاً توسط موقعیت زمین کنترل می‌شوند، به ویژه زمانی که ماه در نزدیکی زمین قرار دارد.
محققان تلاش کرده‌اند تا داده‌های زلزله به‌دست‌آمده از مجموعه‌های بزرگی از کاتالوگ‌های استاندارد زلزله را با تناوب‌های مختلف ماه مرتب کنند تا بررسی کنند که آیا الگو‌های ثابتی ظاهر می‌شود یا خیر.
هنگامی که زمین لرزه‌های جهان مطابق با ماه جدید تا ماه کامل هستند، نیمه دوم هر سه بخش تعداد زلزله‌های فزاینده‌ای را تا ماه کامل ارائه می‌دهند. در نیمه اول، خورشید و ماه هر دو نسبت به زمین در یک ربع قرار دارند و در نیمه دوم در دو ربع مختلف قرار دارند و اثر خالص این است که هر دو نوعی کشش مخالف را ارائه می‌دهند و در نتیجه با حرکت ماه از ربع اول به موقعیت ماه کامل، که در آن ماه با خورشید و زمین در جهت مخالف هم تراز می‌شود، تعداد زمین لرزه‌ها افزایش می‌یابد.
در طول انتقال از ماه کامل به ماه جدید، تعداد زمین لرزه‌ها به تدریج کاهش می‌یابد تا ماه به ربع سوم برسد. این افزایش در شمارش زلزله از موقعیت وسط (ربع اول و سوم تا ماه کامل) حدود ۵-۶ درصد است.
این افزایش تا قدر ۶.۰ در مقیاس ریشتر و برای رویداد‌های متمرکز کم عمق تا ۱۰ کیلومتر و تا عمق ۳۵ کیلومتری ضعیف مشاهده شد. مجدداً این افزایش برای همه دامنه‌های عرض جغرافیایی و بیشتر محدوده‌های طول جغرافیایی مشاهده می‌شود.
از نظر علم زمین شناسی، پدیده ی زلزله تابعی مشخص از نسبت گرانشی انرژی ذخیره شده در سطح گسل موجود در یک منطقه ی زمینی به مقاومت آن صفحه است. تغییر در زمان وقوع زلزله زمانی اتفاق می افتد که تغییر در فشار وارده بر میدان تنش یا مقاومت سطح گسل ایجاد شود.
حال این که چه مواردی دقیقا ممکن است در زمان اتفاق افتادن این پدیده ها موثر باشد، مختلف است و برای آن ها نمی توان علل خاصی را مطرح کرد. از جمله ی این اتفاقات تاثیر گذار می توان به وقوع زلزله های دیگر در صفحات مشترک زمینی، تغییرات سطح آب زیر زمینی، حرکت توده ی مایع ماگمایی در اعماق زمین، نیروی گرانش ماه بین خورشید و سایر سیارات دیگر که به جو کره ی زمین نزدیک هستند، طوفان های مغناطیسی ایجاد شده به هر علتی، لکه های خورشیدی قدیم و جدید، تغییرات دمایی در جو کره ی زمین و در نهایت انفجارات هسته ای را نام برد.
از بین تمامی این موارد، زلزله های اطراف یک منطقه، اثری بیشتر و مشهود تر نسبت به سایر عوامل دیگر در وقوع زلزله دارد که علت آن گسست و شکست و یا حرکت صفحه های زمینی است.
پدیده ی زمین لرزه و وقوع آن در روی یک گسل خاص از یک طرف سبب تخلیه تنش ها و انرژی های صفحات زمین و همچنین اصطکاک های آن ها و از طرفی دیگر منجر به کاهش خشکی و مقاومت سطح گسل شده و در نتیجه نقش اساسی و مهمی در تأخیر و یا به جلو انداختن زمان وقوع زلزله های بعدی حتی برای ساعاتی بعد، خواهند داشت. تغییرات تنش ایجاد شده از سایر پدیده های تاثیر گذار بر لرزش صفحات، نسبت به تنش های زلزله در کل ناچیز بوده و در این میان بیشتر نقش تحریک کننده را دارند که در علم زمین شناسی به آن پیش لرزه می گویند که در اکثر اوقات ما حتی آن ها را اصلا حس هم نمی کنیم و فقط مراکز زلزله نگاری و دستگاه های حساسشان متوجه وقوع آن ها می شوند و ثبت می کنند.
همه ی این پیش لرزه ها حامل علائم و نشان هایی هستند از وضع کلی زمین به صورت جزئی و کلی در همه ی موارد مربوط به آن و علم زمین شناسی و شاید به شکلی خاص تر، از وقوع پدیدهای دیگر و بزرگ تری چون زلزله در آینده خبر می دهند.
یکی از این پدیده هایی که نقش تحریک کننده در وقوع زلزله ها دارد اثر جاذبه ی گرانشی بین ماه و خورشید است. نقش جاذبه ماه و خورشید در وقوع زلزله از گذشته تا به حال و حتی آینده، مورد علاقه ی همه ی محققین علوم زمین شناسی و توپوگرافی است و برای بررسی آن، پروژه های بسیاری در دست اقدام بوده و هست. کارشناسان و دانشمندان علوم زمینی و زلزله شناسی، در بیان توضیح چرایی گرانش خورشید و ماه به صورت خاص تر برای کشور ایران می گویند که اثر کشش ماه و خورشید در تحریک زمین لرزه های دستگاهی ایران و حتی در مقیاس کلی تر تمام مناطق زلزله خیز جهان، در بازه های زمانی مشخصی بین سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۷، مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت پس از طی مراحل مختلف و آزمایشات متعدد به نتایجی قابل توجه دست یافته اند. در زمان فعلی درجه ی اول برای دست یافتن به پاسخ این سوال در زمینه ی زلزله های ایران مخصوصا در فضای مجازی که چرا زلزله های اخیر در استان کرمان و استان تهران در شب رخ می دهد، زمان وقوع زلزله های مورد بررسی از قمری به سال میلادی تبدیل کرده و مورد بررسی قرار داده اند.
با بررسی مولفه های اعتدال بهاری و انقلاب زمستانی، دانشمندان فراوانی زلزله ها در روزهای قمری و یا میلادی (توجه داشته باشید که به تاریخ ایرانی دانشمندان زلزله شناسی این پدیده را تحلیل و تفسیر کرده اند.)، فصول مختلف سال و در طول شبانه روز مورد بررسی قرار دادند. در مراحل بعدی بررسی های خود برای بیان فرضیه، ساعت و زمان وقوع هر زلزله با بررسی های نجومی انجام شده برای ساعت حداکثر کشش ماه و خورشید در ۴ جهت جغرافیایی یعنی؛ شرقی، غربی، شمالی، جنوبی به همراه دیگر عواملی که بسیار تاثیر گذارند، مقایسه شده است.
با کنار هم گذاشتن نتایج این بررسی ها ، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که ساعت وقوع زمین لرزه ها در کشور ایران که کشور موضوع بحث زلزله در زمان کنونی بوده است، به هیچ عنوان تصادفی نبوده و کاملاً تابعی از فشار کشش گرانشی بین ماه و خورشید می باشد.
در این زمینه مثالی می زنیم، اگر به آمار و ارقام این بررسی ها دقت کنیم می بینیم که بیشترین تعداد وقوع زمین لرزه ها در فصل بهار و در اوایل و اواخر ماه اتفاق افتاده اند. در زمان های قدیم تر، مردم اعتقاداتی سفت و سخت در این زمینه داشتند تا جایی که بعضی از اقوام باستانی ایرانی در دوره های متفاوت نیمه ی هر ماه را تعطیل می کردند چون بر اساس علوم زمان خویش معتقد بودند که اتفاقات صور فلکی و ادغام تاثیر آن ها بین نیروی خورشید و ماه در این زمان از ماه مخصوصا در ماه های بهاری، اتفاق می افتد.
اگر بخواهیم در این باره بیشتر برای شما توضیح دهیم باید بگوییم که، زمان اوج وقوع زلزله و حرکات صفحات زمینی در فصول بهار و پاییز یعنی زمان اعتدال و بعد از ظهر بین ساعات غروب آفتاب در هنگام عصر اتفاق می افتد. این پدیده فقط مختص به اعتدال بهاری نیست. فاصله ی بین تابستان و زمستان یا همان انقلاب زمستانی، وقوع زلزله را به ساعاتی در شب می کشاند و این بدان معنی است که در هنگام ساعات اولیه ی شب تا نیمه ی های شب اتفاق می افتد.
در توضیح چرایی این پدیده باید بدانید که رابطه ی فیزیکی بین ماه و زمین این گونه است که همدیگر را دراثر نیروی جاذبه، جذب می کنند و از این رو به دور مرکز یکدیگر، همیشه در در حال چرخش هستند. می دانید که زمین در واقع به دور خودش می چرخد و این چرخش نیروی فیزیکی شتاب و فشار خارج از مرکز زمین را ایجاد می کند که همین مسئله باعث می شود تا همواره ماه و زمین نیروی فشار بر هم وارد کنند. در نهایت این نیروی گریز از مرکزی که زمین و ماه ایجاد می کنند، به اصطلاحی ساده تر، جذر و مد را در نقطه ی مرکزی هسته ی کره زمین و رابطه ی ماگما با آن را که تاثیر گذار بر اقیانوس ها، اتمسفر و جو زمین و همچنین پوسته ی جامد زمین که همان صفحات زمین هستند را بر آن ها تاثیر می گذارد و اثرات مختلفی چون زلزله را حاصل می شود.
دانشمندان علم زلزله شناسی می گویند که اثر گرانشی بین کشش ماه و خورشید به هم، در وقوع پدیده های زیستی همچون زلزله وابسته به امتداد گسلی است که منطقه در آن واقع شده است.
همانطور که بالاتر گفتیم، از بین سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۶ هجری قمری (۱۹۰۰ تا ۲۰۰۷ میلادی)، داده های مرکز لرزه نگاری در محدوه ی جغرافیایی ایران مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی اطلاعاتی که از این داده های زلزله نگاری به دست آمد، مشخص شد که بیشترین تعداد زمین لرزه ها و پیش لرزه ها در ایران، درست در اول و آخر هر ماه اتفاق افتاده است. در واقع اول و آخر هر ماه تعداد زلزله ها بیشتر از وسط ماه بوده است.
بیشترین آمار تشکیل دهنده ی آمار لرزش ها را زلزله های رخ داده در اول و آخر هر ماه تشکیل می دهند. کشور ایران، از نظر علم زمین شناسی و لرزه نگاری بر روی گسل های پیوسته قرار گرفته است. حال اگر به لرزش های اخیر در صفحات جغرافیایی ایران نگاه کنیم حدس این که صفحه ی ایران در نقطه ی گسل، پتانسیل بالایی برای زلزله خیزی را برای ماه به ارمغان آورده است، سخت نیست.
اکثر زمین لرزه های مختلف رخ داده در ایران علاوه بر مواردی که در سطوح بالاتر این مطلب ذکر شد، در بین ساعات طلوع و غروب خورشید بوده است که ما از این رو در میابیم که این عامل بسیار مهم و تاثیرگذار است. بررسی ها ی انجام شده نشان می دهند که بنابر ساعات وقوع زلزله حداکثر و حداقل نیروی گرانشی ایجاد شده در اثر کشش بین ماه و خورشید، عمدتاً زلزله ها ۲ ساعت قبل و یا ۲ ساعت بعد از حداکثر یا حداقل مقدار کشش گرانش بین ماه و خورشید اتفاق می افتند.
چرا زلزله شب اتفاق می افتد : اگر برای بررسی زمین لزره ها نگاهی به علم زمین شناسی بیندازیم خواهیم دید که زلزله تابعی از نسبت گرانشی میزان انرژی ذخیره شده در سطح گسل یک منطقه به میزان مقاومت آن صفحه می باشد. زمان وقوع زلزله زمانی تغییر می نماید که در فشار وارده بر میدان تنش یا میزان مقاومت سطح گسل تغییر یابد. پدیده های مختلفی نیز می تواند در زمان اتفاق افتادن زلزله موثر باشد که متعدد می باشند.
از جمله پدیده های متعدد می توان به وقوع زلزله های دیگر در صفحات مشترک زمینی، حرکت توده های مایع ماگمایی در اعماق زمین، نیروی گرانش میان ماه و خورشید و یا حتی میان سیارات با هم و … اشاره کرد. بسیاری از زلزله شناسان دلیل به وقوع پیوستن زلزله های ایران در شب را اثر جاذبه ی گرانشی در میان ماه و خورشید اعلام می دارند و از گذشته تاکنون نیز بسیاری از محققین و دانشمندان علوم زمین شناسی و توپوگرافی پروژه های بسیاری را برای بررسی آن در دست اقدام داشته اند.
اثر کششی ماه و خورشید به منظور تحریک زمین لرزه های دستگاهی ایران و حتی تمام مناطق زلزله خیز جهان در بازه ی سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۷ مورد بررسی قرار گرفته و در آخر بعد از گذشت مراحل مختلف و انجام آزمایشات متعدد به نتایج جذابی دست یافتند. نتایج بدست آمده از این بررسی ها را در کنار هم قرار داده و به این نتیجه رسیدند که زمان وقوع زلزله ها در ایران به هیچ وجه اتفاقی نبوده و دلیلی کاملا علمی دارند و تابعی از فشار گرانشی میان ماه و خورشید می باشد.
اگر کمی بخواهیم به مطالعات گذشته باز گردیم خواهیم دید که اکثر زلزله ها در فصل بهار اتفاق می افتادند و برخی از زلزله ها نیز در زمان انقلاب زمستانی رخ می دادند و دلیل آن نیز این بود که در این زمان ها میزان جاذبه ی میان ماه و زمین و خورشید نسبت به یکدیگر زیاد می باشد و به همین خاطر نیز تعداد زلزله هایی که رخ می دادند بالا بوده است و اکنون نیز دلیل بسیاری از زمین لرزه های ایران که در شب رخ می دهند همین امر می باشند و اصلا به صورت اتفاقی نمی باشد.
اگر به آمار و ارقام دقت کنیم می‌بینیم که بیشترین تعداد وقوع زمین لرزه‌ها در فصل بهار و در اوایل و اواخر ماه اتفاق افتاده اند. در زمان‌های قدیم تر، مردم اعتقاداتی سفت و سخت در این زمینه داشتند تا جایی که بعضی از اقوام باستانی ایرانی در دوره‌های متفاوت نیمه‌ی هر ماه را تعطیل می‌کردند، چون بر اساس علوم زمان خویش معتقد بودند که اتفاقات صور فلکی و ادغام تاثیر آن‌ها بین نیروی خورشید و ماه در این زمان از ماه مخصوصا در ماه‌های بهاری، اتفاق می‌افتد.
زمان اوج وقوع زلزله و حرکات صفحات زمینی در فصول بهار و پاییز یعنی زمان اعتدال و بعد از ظهر بین ساعات غروب آفتاب در هنگام عصر اتفاق می‌افتد. این پدیده فقط مختص به اعتدال بهاری نیست. فاصله‌ی بین تابستان و زمستان یا همان انقلاب زمستانی، وقوع زلزله را به ساعاتی در شب می‌کشاند و این بدان معنی است که در هنگام ساعات اولیه‌ی شب تا نیمه‌ی های شب اتفاق می‌افتد.
رابطه‌ی فیزیکی بین ماه و زمین این گونه است که همدیگر را دراثر نیروی جاذبه، جذب می‌کنند و از این رو به دور مرکز یکدیگر، همیشه در حال چرخش هستند.
می‌دانید که زمین در واقع به دور خودش می‌چرخد و این چرخش نیروی فیزیکی شتاب و فشار خارج از مرکز زمین را ایجاد می‌کند که همین مسئله باعث می‌شود تا همواره ماه و زمین نیروی فشار بر هم وارد کنند.
در نهایت این نیروی گریز از مرکزی که زمین و ماه ایجاد می‌کنند، به اصطلاحی ساده تر، جذر و مد را در نقطه‌ی مرکزی هسته‌ی کره زمین و رابطه‌ی ماگما با آن را که تاثیر گذار بر اقیانوس ها، اتمسفر و جو زمین و همچنین پوسته‌ی جامد زمین که همان صفحات زمین هستند تاثیر می‌گذارد و اثرات مختلفی، چون زلزله را حاصل می‌شود.
دانشمندان علم زلزله شناسی می‌گویند که اثر گرانشی بین کشش ماه و خورشید به هم، در وقوع پدیده‌های زیستی همچون زلزله وابسته به امتداد گسلی است که منطقه در آن واقع شده است.
در بررسی اطلاعاتی که از داده‌های زلزله نگاری ایران به دست آمده، مشخص شد که بیشترین تعداد زمین لرزه‌ها و پیش لرزه‌ها در ایران، درست در اول و آخر هر ماه اتفاق افتاده است. در واقع اول و آخر هر ماه تعداد زلزله‌ها بیشتر از وسط ماه بوده است. بیشترین آمار تشکیل دهنده آمار لرزش‌ها را زلزله‌های رخ داده در اول و آخر هر ماه تشکیل می‌دهند.
کشور ایران، از نظر علم زمین شناسی و لرزه نگاری بر روی گسل‌های پیوسته قرار گرفته است. حال اگر به لرزش‌ها در صفحات جغرافیایی ایران نگاه کنیم حدس این که صفحه‌ی ایران در نقطه‌ی گسل، پتانسیل بالایی برای زلزله خیزی را برای ماه به ارمغان آورده است، سخت نیست.
اکثر زمین لرزه‌های مختلف رخ داده، در بین ساعات طلوع و غروب خورشید بوده است که ما از این رو در میابیم که این عامل بسیار مهم و تاثیرگذار است. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهند که بنابر ساعات وقوع زلزله حداکثر و حداقل نیروی گرانشی ایجاد شده در اثر کشش بین ماه و خورشید، عمدتاً زلزله‌ها ۲ ساعت قبل و یا ۲ ساعت بعد از حداکثر یا حداقل مقدار کشش گرانش بین ماه و خورشید اتفاق می‌افتند.
اندیشه معاصر را در روبیکا دنبال کنید.
برای عضویت در کانال بله اندیشه معاصر کلیک کنید.
برای عضویت در کانال تلگرامی اندیشه معاصر کلیک کنید.
انتهای پیام/*
