به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، اسید چرب بهعنوان اصلیترین جز سازنده لیپیدها، یکی از مهمترین مواد شیمیایی محسوب میشود که استفاده زیادی در صنعت و مواد خوراکی دارد. از آنجایی که اسیدهای چرب، جز اصلی تشکیل دهنده انواع چربیها هستند، ممکن است در نگاه اول مضر به نظر بیایند؛ درصورتیکه این مواد شیمیایی هم از نظر غذایی و هم صنعتی کاربرد بسیار زیادی دارند.
از اسیدهای چرب هم میتوان برای پختوپز و تامین مواد اولیه واکنشهای شیمیایی ضروری بدن استفاده کرد و هم در صنایع بهداشتی، تولید مواد اولیه شیمیایی، صنعت نساجی، رنگ، پاک کنندهها و غیره از آنها بهره گرفت. در اصل پرکاربردترین اسیدهای چرب موجود شامل سه اسید چرب سویا، اسید چرب نارگیل و اسید اولئیک میشوند اما شما چقدر با این اسیدها آشنا هستید؟

معرفی سه اسید چرب
پرکاربردترین اسیدهای چرب کدامند؟
اسید چرب بهصورت کلی، به گروهی از مواد اطلاق میشود که ترکیبات آن شامل اتصالات مختلف کربن، هیدروژن و یک گروه کربوکسیلیک (―COOH) باشد. این ماده که جز اصلی روغنها و چربیهاست، بیشتر از طریق واکنشهای شیمیایی مثل هیدرولیز مواد طبیعی مانند چربی حیوانات، هسته پالم، روغنهای سویا، نارگیل و غیره بهواسطه فرآیند تقطیر جزبهجز به دست میآیند.
اسیدهای چرب کاربرد بسیار زیادی هم در صنعت و هم در خوراک روزانه ما دارند که این کاربردها ممکن است بر اساس ترکیبات مختلف اسیدهای چرب، تغییر کنند. امروزه از پرکاربردترین اسیدهای چرب میتوان به اسید چرب سویا، اسید چرب نارگیل و اسید اولئیک اشاره کرد. در ادامه ماهیت هر یک از این اسیدهای چرب را بررسی میکنیم و کاربرد آنها را مرور میکنیم.

اسیدهای چرب
اسید چرب سویا؛ محصول غنی سویا
اسید چرب سویا درواقعی نوعی اسید چرب گیاهی است که از سویا فرآوری شده است و دارای رنگ زرد کم رنگ است. اسید چرب سویا را عموما با نام روغن سویا هم میشناسند که یکی از منابع اصلی امگا و اسیدهای چرب دیگر است. در روش تهیه اسید چرب سویا، دانههای سویا را در واحدهای صنعتی و با درجه خلوص ۹۹.۵ درصد وارد فرآیند تقطیر و تقسیم جزبهجز میکنند تا اسیدهای چرب موجود در این منبع طبیعی بدست آید.
در این فرآیند، دانههای سویا را له میکنند و تحت فشار قرار میدهند تا روغن آن به دست آید. ماده حاصل درصد مختلفی از اسیدهای چرب متنوع دارد؛ بهطوریکه ۵۵ درصد آن اسید لینولئیک و ۱۸ درصد آن اسید اولئیک است.
کاربرد اسید چرب سویا
کاربرد اسید چرب سویا را اغلب خوراکی میدانند؛ هرچند برخی معتقدند به علت کم کردن پایداری اکسیداتیو بهتر است کمتر در صنایع خوراکی مورد استفاده قرار بگیرد اما به صورت کلی، اسید چرب سویا استفاده زیادی در آشپزی و پختوپز دارد. کاربرد اسید چرب سویا در صنعت بسیار فراوان است. برای مثال، از این ماده برای تولید مواد متنوعی در صنایع اولئوشیمیایی نظیر آمینها، الکلهای چرب و استرها استفاده میشود.
همچنین صنعتگران میتوانند از این ماده شیمیایی در تولید انواع شویندهها، صابونها و مواد آرایشی و بهداشتی نیز بهره بگیرند. البته کاربرد اسید چرب سویا به همینجا محدود نمیشود و واحدهای تولیدی زیادی از این ماده در زمینههایی نظیر نساجی (برای تولید مواد تکمیل نساجی و الیاف تکمیلکننده)، رزین و حتی صنایع رنگ استفاده میکنند.
اسید چرب نارگیل؛ بهدست آمده از دل نارگیل
یکی دیگر از پرکاربردترین اسیدهای چرب، اسید چرب نارگیل است که از روغن نارگیل به دست میآید. روغن نارگیل دارای مقدار کمی اسید چرب غیر اشباع است؛ به همین دلیل از تقطیر این ماده، عموما به نسبت زیادی لوریک اسید و همچنین اسیدهای اشباعی مثل کاپریک و کاپریلیک بدست میآید. برای تهیه اسید چرب نارگیل، روغن نارگیل را تحت شرایط بهخصوصی در واحدهای تولیدی، در مراحل مختلف، تقطیر میدهند و ممکن است قبل از این تقطیر، فرآیند هیدرولیز اتفاق بیفتد.
نکته جالب در خصوص اسید چرب نارگیل این است که درصورت تغییر دمای تقطیر ممکن است محصولی متفاوت ایجاد شود. حالت اسید چرب نارگیل در دمای اتاق به شکل خمیری مایل به زرد کم رنگ یا سفید مات است و در ترکیب آن، تنها ۶ درصد اسید اولئیک که یک اسید چرب غیر اشباع است، دیده میشود.
کاربرد اسید چرب نارگیل
کاربرد اسید چرب نارگیل در صنعت زیاد است؛ بهطوریکه میتوان از این ماده برای تولید انواع صابونها، عامل امولسیفایر و پاککننده در انواع محصولات پاک کننده صنعتی و خانگی و یا حتی تولید گریس استفاده کرد. همچنین اسید چرب نارگیل از مواد اصلی برای ساخت انواع عطرها، خوشبو کنندهها، نرمکنندهها و مواردی از این قبیل محسوب میشود.
درواقع مزیت استفاده از اسید چرب نارگیل این است که محدودیتی در مصرف ندارد؛ چراکه دارای مبنای گیاهی است. از دیگر مواردی که اسید چرب نارگیل نقش اساسی در تولید آنها بازی میکند عبارتند از انواع مواد آرایشی بهداشتی، مواد غذایی، رنگها، مواد شیمیایی مورد استفاده در نساجی و رزینهای آلکیدی که برای تهیه برخی پوششها مورد استفاده قرار میگیرند.
اسید اولئیک؛ اسیدی غیر اشباع و کاربردی
یکی دیگر از اساسیترین نمونههای اسید چرب، اسید اولئیک است که حالت روغنی دارد و به شکل مایعی با رنگ زرد کم رنگ دیده میشود. فرمول شیمیایی این ماده بهصورت C18H34O2 است و در ترکیب با آب نامحلول در نظر گرفته میشود؛ هرچند شما میتوانید اسید اولئیک را به خوبی در محلول متانول یا ترکیبات آلی حل کنید. اسید اولئیک با جرم مولی ۲۸۲.۴۶۱۴ بهعنوان یکی از اصلیترین منابع امگا ۶ است؛ به همین دلیل استفاده از آن برای انسان بسیار توصیه شده است.
اسید اولئیک را هم میتوان از طریق منابع طبیعی و هم حیوانی بدست آورد؛ بهطوریکه ترکیب این اسید چرب در حیواناتی مانند مرغ و بوقلمون و همچنین روغنهایی مثل روغن زیتون، روغن هسته انگور و روغن کلزا موجود است. البته تهیه این اسید چرب از حیوانات دشوار است؛ به همین ترتیب روش تولید اسید اولئیک عموما منشا طبیعی دارد.
کاربرد اسید اولئیک
درواقع اسید اولئیک به علت ترکیبات خاص خود، تبدیل به یک مرطوب کننده قوی در صنعت شده است؛ چنانچه بسیاری از واحدهای تولیدی صنایع آرایشی و بهداشتی از این ماده برای تولید انواع لوسیونها و مرطوب کنندهها استفاده میکنند تا بهواسطه مواد موجود در این اسید چرب، تغذیه پوست را بهتر کنند. از دیگر کاربردهای اسید اولئیک استفاده از آن در صنایعی مانند چرمسازی، ساخت واسطهای شیمیایی، تولید مادههای روانکننده، صنعت نساجی و همچنین رزینهای آلکید است.
اسید اولئیک در تولید انواع مواد غذایی هم مورد بهره برداری قرار میگیرد؛ از آنجا که خواص مفید این ماده برای بدن، تولیدکنندگان مواد غذایی را بر آن داشت که از این ماده در تولید خوراکیهایی مثل انواع سس سالاد، بستنی، انواع لیمونادها و همچنین در بسیاری از غذاهای پخته شده آماده استفاده کنند.

کاربردهای اسید چرب
اسید چرب از کجا تهیه کنیم؟
بهتر است برای خرید اسید چرب به بهترین تولیدکنندگان اسیدهای چرب مراجعه کنید تا از کیفیت و خلوص مواد تولیدشده مطمئن باشید. شرکت آذران تقطیر سهند یکی از تولیدکنندگان درجه یک اسیدهای چربی مانند اسید چرب سویا، اسید چرب نارگیل و اسید اولئیک، اسید چرب آفتابگردان و رزیدیو اسید و همچنین انواع گلیسیرین است.
سابقه فعالیت شرکت آذران تقطیر سهند در حوزه تولید انواع اسید چرب به بیش از ۱۸ سال میرسد و دارای ظرفیت تولید ۱۰۰۰۰ تن اسید چرب در سال است. کارنامه درخشان این مجموعه و پاسخگویی صحیح به بازار مصرف باعث شده است که این مجموعه تولیدکننده یکی از بهترین گزینهها برای خرید اسیدهای چرب و گلیسیرین باشد. برای ارتباط با کارشناسان این مجموعه کافیست نام شرکت آذران تقطیر سهند را در گوگل جستوجو کنید.
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.
جعفر حقی
20 اسفند 1402
بنده خودم تولید کننده اسید چرب سویا بودم و میدونم چقدر در این حوزه جای پیشرفت هست ولی متاسفانه به تولید عمده اسید چرب بهایی داده نمیشه.
نظرات بسته شده است