به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، دوپامین انتقال دهنده عصبی مونوآمین میباشد. نقش دوپامین در بدن به شدت اهمیت دارد و چنانچه در بدنی دوپامین ترشح نشود آن فرد زنده بی تحرک میباشد و هیچ انگیزه ای برای ادامه زندگی خود ندارد. انتقال دهنده عصبی دوپامین به هورمون شادی آور معروف میباشد که در ادامه به جزئیات آن پرداخته ایم. برای با خبر شدن از جزئیات بیشتر و کسب اطلاعات بیشتر اندیشه معاصر را تا انتها دنبال کنید و نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

نقش دوپامین در بدن چیست؟

این هورمون در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد و به عنوان یک انتقال دهندۀ عصبی، در موارد زیر دخیل است:

حرکت
حافظه
پاداش و انگیزه
رفتار و شناخت
توجه
خواب و بیداری
خلق و خو
یادگیری
شیردهی

این هورمون در خون ترشح می شود و در سندرم جنگ یا گریز نقش دارد. به واکنش بدن در شرایط تنش زا (چه خیالی، چه واقعی)، واکنش جنگ یا گریز می گویند، مثل نیاز به فرار از خطر.

دوپامین

دوپامین در موارد زیر هم دخیل است:

کاهش این هورمون در بدن باعث باز شدن رگ می شود و افزایش دوپامین با تنگ شدن عروق در ارتباط است.
دوپامین میزان دفع سدیم (نمک) و اوره از بدن را بالا می برد.
تولید انسولین در پانکراس را کاهش می دهد.
روند هضم را کند و از دیوارۀ دستگاه گوارش محافظت می کند.
فعالیت لنفوسیت در سیستم ایمنی را کاهش می دهد./کلینیک سلامتی

علائم کمبود دوپامین

یک هورمون انتقال‌دهنده عصبی است؛ بنابراین به انتقال پیام در کل بدن کمک می‌کند، پس نقش کلیدی را در توانایی مغز ایفا می‌کند. عملکردهای مختلفی دارد که شامل انگیزه دادن، پاداش‌دهی، یادگیری، حرکت، افزایش حافظه و… است. در علائم کمبود دوپامین می‌توان ایجاد مشکلات زیادی مثل پارکینسون، اسکیزوفرنی و اعتیاد را مشاهده کرد. اگرچه کمبود دوپامین به خودی خود تشخیص پزشکی ندارد و همچنین شواهدی وجود ندارد که کمبود آآن می‌تواند از طریق مصرف مکمل‌ها جبران شود.

در نواحی از مغز ساخته می‌شود که در دو قسمت جداگانه هستند و آسیب رسیدن به این نواحی، می‌تواند در تولید آن اثر بگذارد. داروهایی هستند که به مغز اجازه می‌دهند تا دسترسی بهتری به دوپامین داشته باشد. معمولاً پزشکان از دوپامین برای جلوگیری از افسردگی ویا درمان آن و همچنین اختلالات فصلی استفاده می‌کنند. در سازمان جهانی سلامت جزو داروهای ضروری محسوب می‌شود؛ زیرا می‌تواند وضعیت‌های مختلفی را مثل فشار خون پایین و گرفتگی رگ‌ها، مخصوصاً در نوزادان تازه متولد شده را درمان کند. بعضی از علائم کمبود دوپامین در افراد شامل موارد زیر است:

افسردگی
مشکلات مربوط به انگیزه و تمرکز
مشکلات مربوط به حافظه، مثل سخت به یاد آوردن جملاتی که افراد به تازگی بیان کرده‌اند.
سندروم پای بی‌قرار
لرزش دست‌ها و دیگر قسمت‌های بدن
تغییرات در هماهنگی بدن
کاهش میل جنسی
احساس رضایت نداشتن و لذت نبردن از فعالیت‌ها
ایجاد علائم مربوط به بیش‌فعالی
ایجاد علائم مربوط به اسکیزوفرنی
اختلال در شنیدن صداها
شنیدن صداهای غیر واقعی و باور کردن چیزهایی که وجود ندارند.
ایجاد علائم جنون، مثل مشکلاتی در عملکرد اجرایی و مشکلات حافظه کوتاه مدت
ناتوانی در مدیریت وظایف روزانه یا حل مشکلات ساده ذهنی
درد عضلانی
اسپاسم
درد در نقاط مختلف بدن
سفتی عضلات
از دست دادن تعادل
یبوست
سختی در غذا خوردن
کاهش یا افزایش وزن
رفلاکس معده
مشکلات خوابیدن یا خواب آشفته
کمبود انرژی
ناتوانی در تمرکز، بیش از حد هنگام صحبت کردن یا حرکت کردن
احساس ناراحتی و ترس زیاد
عدم تعادل روحی
احساس ناامیدی
اعتماد به نفس پایین
احساس گناه
احساس اضطراب و افکار مربوط به خودکشی
آسیب زدن به خود
توهم
کاهش بینایی و خودآگاهی/غفاری دیت

رابطه‌ی دوپامین و لذت

امروز می‌دانیم که بسیاری از رفتارها و تجربه‌های لذت‌آفرین، تولید دوپامین را افزایش می‌دهند (+):

مصرف کوکائین، هروئین و الکل
تجربه‌ی رابطه‌ی جنسی
شنیدن موزیک مورد علاقه
همکاری و تعاملات سازنده‌ی جمعی
تنبیه کسی که اصول و اخلاق را در مورد ما رعایت نکرده
شکست‌خوردن یا بدبخت‌شدن کسی که از ما موفق‌تر بوده (شادن فرویده)

به همین علت است که در ادبیات عامه، دوپامین با لذت‌ بردن مترادف شده و آن را به عنوان ماده‌ی لذت‌آفرین مغز انسان شناخته‌اند./متمم

هورمون دوپامین بر سلامت روان و جسم چه تاثیری می‌گذارد؟

این هورمون نقش مهمی در سلامت روان و درمان برخی بیماری‌ها دارد و از آن‌جایی که به عنوان هورمون لذت و هیجان شناخته می‌شود، در فرآیندهای مغزی زیر اثرگذار است:

افسردگی: دوپامین یک هورمون مهم برای تنظیم خلق و خو و احساسات به‌شمار می‌آید که اختلال در سطح ترشح آن می‌تواند منجر به افسردگی یا سایر اختلالات خلقی شود.
اختلالات اضطرابی: برهم خوردن تعادل و تنظیم دقیق سطح دوپامین در مغز می‌تواند باعث تحریک و ایجاد احساس اضطراب در فرد شود. معمولا برای درمان اختلالات اضطرابی از رویکردهایی برای تنظیم سطح دوپامین کمک می‌گیرند.
اختلال بیش‌فعالی/نقص توجه (ADHD): برخی تحقیقات نشان داده‌اند، کمبود سطح دوپامین در مغز می‌تواند منجر به بروز اختلال ADHD شود.
بیماری پارکینسون: این اختلال پیش‌رونده عصبی به دلیل کاهش نورون‌های دوپامینرژیک ایجاد می‌شود و سطح پایین ترشح دوپامین می‌تواند باعث بروز علائم جسمی در بیماران مبتلا به پارکینسون شود.
چاقی: افراد دارای اضافه وزن در سیستم پاداش مغز خود دچار مشکل هستند و این موضوع باعث می‌شود تا کمتر احساس سیری کنند. در واقع متخصصان معتقدند مغز افراد چاق، دوپامین و سروتونین کافی آزاد نمی‌کند./درمانکده

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.