به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، در دنیای روزافزون دیفای (DeFi)، امنیت کیف پول دیجیتال بهویژه برای کاربران ایرانی، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. پلتفرمهای دیفای بهدلیل ماهیت غیرمتمرکز خود و ارتباط با بلاکچینهای مختلف، فرصتهای زیادی را برای سرمایهگذاری و استفاده از خدمات مالی فراهم میآورند، اما در عین حال، کاربران با چالشهایی نظیر مسدود شدن آدرس کیف پول بهخاطر تحریمها و یا خطرات امنیتی روبهرو هستند.ایمن نگه داشتن آدرس کیف پول در دیفای نیازمند رعایت اصولی همچون انتخاب کیف پولهای امن، استفاده از ابزارهای احراز هویت دو مرحلهای، اجتناب از اشتراکگذاری کلید خصوصی و آگاهی از آسیبپذیریهای سیستمهای بلاکچین است.
چطور آدرس کیف پول خود را در دیفای ایمن نگه داریم؟
با افزایش نظارتهای قانونی بر اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و همکاری فزاینده برخی پلتفرمهای بهظاهر غیرمتمرکز با شرکتهای تحلیل بلاکچین مانند تی آر ام لبز (TRM Labs)، چینالیسیس (Chainalysis) و الیپتیک (Elliptic)، مسأله مسدود شدن آدرسهای کیف پول بهدلیل برچسبگذاری به عنوان «پرریسک» یا «مرتبط با فعالیتهای غیرقانونی» برای کاربران، به ویژه ایرانیانی که با تحریمها نیز مواجه هستند، به یکی از نگرانیهای جدی تبدیل شده است.
ریشهیابی مسدود شدن آدرس کیف پول در دیفای
برخلاف تصورات رایج که پلتفرمهای غیرمتمرکز را فضایی کاملاً آزاد و بدون محدودیت میدانند، واقعیت پیچیدهتر است. پلتفرمهایی نظیر یونیسواپ (Uniswap)، واناینچ (۱inch)، آوه (Aave) و حتی تورنادو کش (Tornado Cash)، چه قبل و چه بعد از تحریمهای OFAC، معمولاً بهطور مستقیم آدرسهای کیف پول را مسدود نمیکنند، مگر در شرایط خاصی که در طراحی اولیه پروتکل پیشبینی شده باشد.
فرآیند مسدودسازی دسترسی معمولاً شامل سه مرحله کلیدی است. ابتدا، این پلتفرمها، یا بهطور دقیقتر، رابطهای کاربری وب (Front-End) که توسط تیمهای توسعهدهنده آنها ارائه میشوند، با شرکتهای تخصصی تحلیل دادههای بلاکچین همکاری میکنند. این شرکتها پایگاههای داده عظیمی از آدرسهای بلاکچین و تاریخچه تراکنشها را مدیریت و تحلیل میکنند.
در مرحله دوم، این شرکتهای تحلیلی بر اساس معیارهای مختلف، آدرسهای کیف پول را علامتگذاری میکنند. این معیارها میتواند شامل موارد زیر باشد:
ارتباط با نهادهای تحریمشده؛ تعامل مستقیم یا غیرمستقیم با آدرسهای متعلق به افراد، سازمانها یا کشورهایی که تحت تحریمهای بینالمللی قرار دارند. این موضوع برای کاربران ایرانی بسیار مهم است.
مشارکت در فعالیتهای مجرمانه؛ ارتباط با آدرسهای شناختهشده در زمینه هک، سرقت، باجافزار، کلاهبرداری، تأمین مالی تروریسم و سایر جرایم سایبری.
پولشویی (Money Laundering)؛ استفاده از الگوهای تراکنش پیچیده برای پنهان کردن منبع وجوه غیرقانونی، مانند استفاده از میکسرها یا سرویسهای اختلاط پس از آنکه این سرویسها برای فعالیتهای غیرقانونی شناسایی شدهاند.
دریافت یا ارسال وجه از/به منابع پرریسک؛ تعامل با صرافیهای بدون احراز هویت، بازارهای دارکنت یا آدرسهایی که قبلاً علامتگذاری شدهاند.
موقعیت جغرافیایی (IP Address)؛ حتی اگر کیف پول شما مستقیماً با آدرسهای مشکوک تعامل نداشته باشد، اتصال از یک IP متعلق به کشوری تحت تحریم (مثل ایران) میتواند به محدودیت دسترسی منجر شود.
در مرحله سوم، پلتفرم دیفای با استفاده از API که توسط شرکتهای تحلیلگر ارائه میشود، ریسک آدرس کیف پول متصل شده را ارزیابی میکند. اگر آدرس کیف پول در لیست آدرسهای علامتگذاری شده قرار داشته باشد، پلتفرم دسترسی آن را از طریق رابط کاربری مسدود میکند. این به این معنی است که شما دیگر قادر به مشاهده موجودی، انجام تراکنش یا تعامل با پلتفرم از طریق آن وبسایت یا اپلیکیشن خاص نخواهید بود.
نکته بسیار مهم این است که این مسدودسازی معمولاً فقط در سطح رابط کاربری (UI) اتفاق میافتد و نه در سطح قراردادهای هوشمند (Smart Contracts). قراردادهای هوشمند بهطور پیشفرض عمومی و بدون نیاز به مجوز هستند و روی بلاکچین اجرا میشوند. بنابراین، داراییهای شما همچنان در کیف پول و در قراردادهای هوشمند تحت کنترل شما خواهند بود و توسط پلتفرم مصادره نمیشوند. همچنین، در صورت داشتن دانش فنی لازم یا استفاده از ابزارهای جایگزین، شما میتوانید بهطور مستقیم با قراردادهای هوشمند تعامل کرده و از واسطهای جایگزین استفاده کنید.
استراتژیهای رفع مسدودی در دیفای: بهترین روشها برای بازیابی آدرسها
ارسال درخواست بازبینی به شرکتهای تحلیلگر
اگر به این باور هستید که کیف پول شما به اشتباه مسدود شده و هیچ فعالیت مشکوکی در تاریخچه آن مشاهده نمیشود، میتوانید مستقیماً با شرکتهای تحلیلگر که توسط پلتفرم برای بررسی ریسکها استفاده میشوند، تماس بگیرید و درخواست بازبینی یا رفع اتهام کنید. در متن ایمیل خود، آدرس کیف پول و بلاکچین مربوطه را ذکر کرده و بهوضوح اعلام کنید که تمامی فعالیتهای شما مطابق با قوانین بوده و این مسدودی یک اشتباه است (False Positive). در صورت لزوم، آمادگی خود را برای ارائه توضیحات بیشتر و شفافسازی تراکنشها اعلام کنید.
از جمله شرکتهایی که در این زمینه فعال هستند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
TRM Labs (استفادهشده توسط Uniswap)؛ از طریق فرمهای تماس در سایت رسمی.
Chainalysis (مورد استفاده در ۱inch و دیگر پلتفرمها)؛ از طریق پشتیبانی سایت رسمی.
این فرآیند ممکن است زمانبر باشد و همچنین هیچ تضمینی برای رفع مسدودی وجود ندارد، بهویژه اگر دلایل محکمی برای علامتگذاری وجود داشته باشد.
استفاده از واسطهای کاربری جایگزین (Alternative Front-Ends)
مسدودسازی معمولاً در سطح رابط کاربری رسمی یک پلتفرم انجام میشود. یکی از روشهای مؤثر برای عبور از این محدودیت، استفاده از رابطهای کاربری جایگزین است که به همان قراردادهای هوشمند اصلی متصل میشوند. برای پروتکلهای متنباز مانند Uniswap، اغلب رابطهای کاربری ساختهشده توسط جامعه وجود دارند که ممکن است از APIهای تحلیلگر استفاده نکنند یا سیاستهای متفاوتی نسبت به فیلترینگ آدرسها داشته باشند.
علاوه بر این، تجمیعکنندههای صرافیهای غیرمتمرکز (DEX Aggregators) و برخی پروژهها که از سیستمهای فایل غیرمتمرکز مانند IPFS بهره میبرند، میتوانند راهحلهای جایگزین باشند. همچنین، کیف پولهایی مانند Rabby Wallet و SafePal میتوانند به شما کمک کنند تا بدون برخورد با سیاستهای فیلترینگ، به پروتکلهایی نظیر ۱inch دسترسی پیدا کنید.
تعامل مستقیم با قراردادهای هوشمند
این روش برای کاربران با دانش فنی بیشتر کاربرد دارد و یکی از قدرتمندترین راهها برای عبور از محدودیتهای موجود است. کاربران میتوانند از ابزارهایی مانند Remix IDE، Hardhat، یا Foundry استفاده کنند یا با نوشتن اسکریپتهای سفارشی در زبان جاوااسکریپت با استفاده از کتابخانههای Ethers.js یا Web3.js، بهطور مستقیم با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشند.
برای کاربران با دانش فنی متوسط، استفاده از قابلیت «Write Contract» در Etherscan، BscScan یا PolygonScan گزینهای سادهتر است. این اکسپلوررها به شما این امکان را میدهند که با اتصال کیف پول خود مانند MetaMask، توابع قراردادهای هوشمند را فراخوانی کنید. با این حال، این روش نیازمند دقت بالا است، زیرا هرگونه اشتباه در فراخوانی توابع قرارداد میتواند منجر به از دست دادن وجوه شما شود.
در تمام این مراحل، مهم است که با آگاهی کامل از ریسکها و هشدارهای امنیتی اقدام کنید، چرا که استفاده از برخی روشها ممکن است ریسکهایی همچون فیشینگ و آسیبپذیریهای امنیتی را بههمراه داشته باشد.
مراحل پیشگیرانه برای محافظت از آدرس کیف پول شما در برابر شناسایی
استفاده از VPN یا VPS با IP ثابت و معتبر
یکی از مهمترین اقدامات، استفاده مستمر از VPN یا VPS با IP ثابت و معتبر است. به هیچ عنوان نباید با IP ایران به پلتفرمهای دیفای یا صرافیهای متمرکز خارجی متصل شوید، زیرا آدرس IP شما بهعنوان یکی از اولین دادهها برای شناسایی و اعمال محدودیتهای جغرافیایی مورد استفاده قرار میگیرد. VPN شما باید دارای سرورهایی در کشورهایی باشد که محدودیتهای کمتری دارند و سابقه خوب در حفظ حریم خصوصی کاربران دارند. استفاده از IP ثابت (Dedicated IP) به جای IPهای اشتراکی VPN ترجیح داده میشود.
استفاده از کیف پولهای مجزا
کیف پولهای مجزا برای فعالیتهای مختلف میتواند خطر شناسایی و برچسبگذاری آدرس شما را کاهش دهد. هرگز از یک کیف پول برای تمامی فعالیتهای مالی خود استفاده نکنید. این اقدام باعث کاهش ریسک انتقال آلودگی (Taint) از یک فعالیت پرریسک به سایر داراییهای شما خواهد شد. پیشنهاد میشود از این ساختار استفاده کنید:
کیف پول ذخیره اصلی (Cold Storage / HODL Wallet)؛ترجیحاً کیف پول سختافزاری که کمترین تعامل آنلاین را داشته باشد.
کیف پول برای تعامل با صرافیهای متمرکز (CEX Wallet)؛ برای واریز و برداشت از صرافیهایی که در آنها احراز هویت انجام دادهاید.
کیف پول برای تعاملات دیفای (DeFi Hot Wallet)؛ فقط برای فعالیتهای روزمره در پروتکلهای دیفای معتبر.
کیف پول پرریسک/آزمایشی (Disposable/Degen Wallet)؛ برای تعامل با پروتکلهای جدید و ریسکپذیر.
جلوگیری از ارسال مستقیم وجه بین کیف پولها و صرافیها
از ارسال مستقیم وجه از کیف پول دیفای به صرافیهای متمرکز که در آنها احراز هویت کردهاید، خودداری کنید. این کار پیوند قابل ردیابی بین هویت واقعی شما و فعالیتهای دیفای شما ایجاد میکند. بهجای آن، از کیف پول واسط برای انتقال وجه از صرافی به دیفای و بالعکس استفاده کنید.
احتیاط در استفاده از ابزارهای عمومی ردیابی و اکسپلوررهای بلاکچین
بسیاری از ابزارهای ردیابی و اکسپلوررهای بلاکچین ممکن است آدرس IP شما را ذخیره کنند. هنگام استفاده از این ابزارها، همواره از VPN استفاده کنید تا حریم خصوصی شما حفظ شود.
توجه به منشاء وجوه (Source of Funds)
از دریافت وجوه از آدرسهای ناشناس یا مشکوک خودداری کنید، زیرا این وجوه ممکن است آلوده باشند و کیف پول شما را در معرض خطر برچسبگذاری قرار دهند. در معاملات P2P (همتا به همتا)، از اعتبار طرف مقابل و منشاء وجوه او اطمینان حاصل کنید.
استفاده با احتیاط از ابزارهای حفظ حریم خصوصی
ابزارهایی مانند میکسرها میتوانند برای شکستن پیوند تراکنشها و افزایش حریم خصوصی مفید باشند، اما اگر این ابزارها توسط نهادهایی مانند OFAC تحریم شده باشند (مانند Tornado Cash)، استفاده از آنها میتواند موجب شناسایی و مسدود شدن آدرس شما شود. برای استفاده از این ابزارها باید آگاهانه و با احتیاط عمل کرد.
اطلاع از تغییرات قانونی و مقررات
با تغییرات قوانین و مقررات در حوزه کریپتو و دیفای آشنا باشید. اخبار مربوط به تحریمها و لیستهای نهادهای بینالمللی، بهویژه OFAC، را دنبال کنید. همچنین، شرایط خدمات پلتفرمهایی که از آنها استفاده میکنید باید بهدقت مطالعه شوند.
با رعایت این اصول، میتوانید ریسک شناسایی و برچسبگذاری آدرسهای کیف پول خود را بهطور قابل توجهی کاهش دهید.
امنیت در دیفای: چرا باید در حفظ حریم خصوصی خود جدی باشیم؟
اکوسیستم دیفای بهطور سریع در حال تکامل است و پروژههایی که خود را غیرمتمرکز معرفی میکنند، بهطور فزایندهای تحت فشار برای رعایت قوانین و مقررات بینالمللی قرار دارند. برای تمامی کاربران، بهویژه کاربران ایرانی که با چالشهای خاص تحریمها روبرو هستند، اتخاذ یک رویکرد هوشمندانه، محتاطانه و پیشگیرانه در مدیریت کیف پولهای دیجیتال و استفاده از ابزارهای محافظتی برای حفظ امنیت و حریم خصوصی ضروری است.
اگرچه اصول پایهای پروتکلهای دیفای، مانند قراردادهای هوشمند که بر روی بلاکچین مستقر هستند، بر شفافیت، دسترسی آزاد و مقاومت در برابر سانسور تأکید دارند، اما دسترسی به این پروتکلها از طریق رابطهای کاربری رسمی که توسط تیمهای توسعهدهنده ارائه میشود، روز به روز تحت نظارت و کنترلهای دقیقتری قرار میگیرد.
با آگاهی کامل از ریسکهای موجود و پیروی از توصیهها و استراتژیهای امنیتی ارائهشده در این راهنما، میتوانید از داراییهای دیجیتال خود محافظت کنید، خطر شناسایی و مسدود شدن ناخواسته را به حداقل برسانید و با اطمینان بیشتری از فرصتها و نوآوریهای اکوسیستم دیفای بهرهبرداری کنید. همیشه به یاد داشته باشید که مسئولیت نهایی در حفاظت از امنیت، حریم خصوصی و مدیریت صحیح داراییهای دیجیتال بر عهده خود شماست.
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.