ازیکشنبه ۳۱ اردیبهشت که اول ذی القعده هست تا روز عید قربان که ۴۰ روز متوالیه بهترین زمان برای گرفتن حاجاته و بهش چله ی ذی القعده یا چله کلیمه گفته میشه که به اصطلاح علما بهار حاجت هاست! یعنی اگه کسی چله ذی القعده داشته باشه و تو این چهل ر...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر ، چله عرفانی کلیمیه از امروز شروع می شود. یک مورد خاص و مهم وجود دارد، به نام «چله ذی القعده یا چله کلیمیه» که از اولین روز ماه ذی القعده که امسال ا زیکشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه آغاز شده است. حضرت آیت الله جوادی آملی درباره این اربعین می فرماید: «از اول ذی القعده تا دهم ذی حجّه که اربعین موسای کلیم است، این یک فصل مناسبی است؛ بهار این کار است. این اربعین گیری، این چله نشینی همین است! وجود مبارک موسای کلیم ۴۰ شبانه روز مهمان خدا بود. فرمود: *و واعدنا موسی ثلاثین لیلهً فاتممناها بعشر فتمّ میقات ربّه اربعین لیله.* به او وعده دیدار و ملاقات خصوصی دادیم؛ آمد به دیدار ما. اوّل ۳۰ شب بود؛ بعد ۱۰ شب اضافه کردیم، راهش باز بود؛ جمعاً شد ۴۰ شب.»
از رسول خدا (ص) وارد شده است که: «کسی که چهل روز حلال بخورد، خداوند قلب او را نورانی کند و چشمه‌های حکمت را از قلبش، بر زبانش جاری می‌گرداند»، همچنین علامه حسن زاده آملی می‌گوید: «هر عمل و ذکری که کمتر از اربعین باشد، چندان اثر بارزی ندارد و خاصیت اربعین، در ظهور فعلیت و بروز استعداد و قوه و حصول ملکه، امری مصرح به، در آیات و اخبار است.»
در قرآن کریم مدت خلوت حضرت موسی (ع) را در کوه طور با خداوند چهل روز ذکر می‌کند: «وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیْلَهً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَهً» (اعراف، آیه ۱۴۲)؛ سی شب با موسی وعده نهادیم و ده شب دیگر بر آن افزودیم تا وعده، پروردگارش چهل شب کامل شد.
در بین چله‌های مختلف، یک مورد خاص و مهم وجود دارد، به نام «چله کلیمیه» که از اولین روز ماه ذی القعده که امسال سه شنبه ۳ مرداد است، آغاز می‌شود.
ازیکشنبه ۳۱ اردیبهشت که اول ذی القعده هست تا روز عید قربان که ۴۰ روز متوالیه بهترین زمان برای گرفتن حاجاته و بهش چله ی ذی القعده یا چله کلیمه گفته میشه که به اصطلاح علما بهار حاجت هاست! یعنی اگه کسی چله ذی القعده داشته باشه و تو این چهل روز دعا کنه محاله دست خالی برگرده.
تو هم مثل من این روز را به دوستات یادآوری کن؛ به این امید که از باغ دعاشون، یه گل استجابت هدیه بگیرى.
چهل روز روزی یکبار سوره های فجر
چهل روز ذکر لااله الاالله
صلوات روزی ۳۵۰ مرتبه
چهل روز ذکر یابصیر ۳۰۳ مرتبه
چهل روز زیارت عاشورا
چهل روز سوره یاسین
چهل روز آیه رب ادخلنی مدخلأ صدق واخرجنی مخرج صدق وجعلنی من لندک سلطانأ نصیرأ روزی۱۰۰ مرتبه
سه روز متوالی روزه‌داری: روایت شده که هر که در یکى از ماه هاى حرام سه روز متوالى که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد، ثواب نهصد سال عبادت براى او نوشته شود (مفاتیح الجنان. فصل پنجم. در اعمال ماه ذی القعده)
بیان حقیقت استغفار: از امیرالمؤمنین علی (ع) روایت شده است که گوینده ای در محضر آن حضرت گفت: اَستَغفِرُ الله. حضرت به او فرمود : مادرت بر تو بگرید آیا می‌دانی استغفار چیست ؟ استغفار درجه علّیین است و آن نامی است برای شش معنی :
اول : پشیمانی از گذشته.
دوم : عزم بر اینکه به آن گناه رجوع نکند و دیگر آن را انجام ندهد.
سوم : اگر حقّی از مردم بر عهده اوست، ادا کند تا خدا را که ملاقات می‌کند پاک باشد و حقّی از دیگران بر او نمانده باشد.
چهارم : هر واجبی که بر عهده اوست و آن را ضایع ساخته است، حق آن را ادا نماید.
پنجم : بر خود حتم کند گوشتی که از گناه بر تن او روییده است، به وسیله حزن و اندوه، آب شود تا پوست به استخوان بچسبد و بین آنها گوشت تازه بروید.
در کتاب مفاتیح الجنان آمده است؛ اعمال شب و روز اول ماه ذی‌القعده
ماه ذی القعده از ماه‌های حرام است که سه روز روزه‌داری متوالی از جمله عبادت‌های توصیه شده در این ماه است.
ماه «ذیقعده الحرام» از ماه‌های حرام است که حق تعالی در قرآن مجید ذکر فرموده و سید بن طاوس روایتی نقل کرده که «ذی القعده در وقت شدت و در سختی‌ها، محل اجابت دعا است». پیغمبر (ص) نیز در خصوص این ماه فرموده‌اند: هر کس در ماه حرام سه روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بگیرد، خداوند برای او عبادت یک سال را بنویسد. شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان در خصوص اعمال این ماه چنین ذکر کرده است:
آداب و اعمال:
فضیلت نماز روز یکشنبه این ماه: در روز یکشنبه این ماه نمازی با فضیلت بسیار از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت شده که مجملش آن است که هر که آن را بجا آورد، توبهاش مقبول و گناهش آمرزیده شود و دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند و با ایمان بمیرد و دینش گرفته نشود و قبرش گشاده و نورانی شود و والدینش از او راضی و مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد و توسعه رزق پیدا کند و ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان او بیرون شود.
کیفیت نماز روز یکشنبه ماه ذی‌القعده به این شرح است: در روز یکشنبه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز گزارد در هر رکعت حمد یک مرتبه و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ سه مرتبه و معوذتین یک مرتبه، (پس از اتمام نماز) هفتاد مرتبه استغفار کند و پس از اتمام استغفار، بگوید لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ سپس بگوید: یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ. ظاهر آن است که این استغفار مذکور و دعای بعد را بعد از نماز باید بجا آورد.
سه روز متوالی روزه‌داری: روایت شده که هر که در یکی از ماه‌های حرام سه روز متوالی که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد، ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته شود
بیان حقیقت استغفار: از امیرالمؤمنین علی (ع) روایت شده است که گوینده‌ای در محضر آن حضرت گفت: اَستَغفِرُ الله. حضرت به او فرمود: مادرت بر تو بگرید آیا می‌دانی استغفار چیست؟ استغفار درجه علّیین است و آن نامی است برای شش معنی، اول: پشیمانی از گذشته.
دوم: عزم بر اینکه به آن گناه رجوع نکند و دیگر آن را انجام ندهد. سوم: اگر حقّی از مردم بر عهده اوست، ادا کند تا خدا را که ملاقات می‌کند پاک باشد و حقّی از دیگران بر او نمانده باشد.
چهارم: هر واجبی که بر عهده اوست و آن را ضایع ساخته است، حق آن را ادا نماید.
پنجم: بر خود حتم کند گوشتی که از گناه بر تن او روییده است، به وسیله حزن و اندوه، آب شود تا پوست به استخوان بچسبد و بین آنها گوشت تازه بروید.
ششم: به بدن خود اَلَم و سختی طاعت را بچشاند همان طوری که شیرینی گناه و معصیت را چشانیده بود. در این وقت بگوید: اَستَغفِرُ الله (المراقبات ص ۳۶۹))
در بین چله‌های مختلف، یک مورد خاص و مهم وجود دارد، به نام «چله کلیمیه» که از اولین روز ماه ذی القعده که امسال از یک شنبه ۳۱ اردیبهشت ماه آغاز می‌شود.
حضرت آیت الله جوادی آملی درباره این اربعین می‌فرماید: «از اول ذی القعده تا دهم ذی حجّه که اربعین موسای کلیم است، این یک فصل مناسبی است؛ بهار این کار است. این اربعین گیری، این چله نشینی همین است! وجود مبارک موسای کلیم ۴۰ شبانه روز مهمان خدا بود. فرمود: و واعدنا موسی ثلاثین لیلهً فاتممناها بعشر فتمّ میقات ربّه اربعین لیله. به او وعده دیدار و ملاقات خصوصی دادیم؛ آمد به دیدار ما. اوّل ۳۰ شب بود؛ بعد ۱۰ شب اضافه کردیم، راهش باز بود؛ جمعاً شد ۴۰ شب.»باید توجه داشت که به قول فرمایش حضرت آیت الله جوادی آملی، انسان در طول سال هر زمانی که بخواهد می‌تواند چله بگیرد، اما بهار چله، این ۴۰ شب است، یعنی از اوّل ذی القعده تا دهم ذیحجّه. انجام چله هم آداب خاصی دارد، لازم است انسان مراقبت‌هایی را داشته باشد، به طور مثال مواظب دهانش باشد که غذای بد وارد دهانش نشود، مواظب زبانش باشد که حرف بد نزند، مواظب گوشش باشد که حرف بد نشنود و مواظب چشمش باشد که نگاه بد نکند؛ آنوقت سایر کارها خوب است
واژه «چله» برگرفته از عدد «چهل» است که در آموزه‌های ادیان مختلف، بسیار به چشم می‌خورد. در این راستا می‌توان به اهمیت چهل سالگی،[۱] و مبعوث شدن پیامبر(ص) در همین سن، اهمیت حفظ چهل حدیث،[۲] مدت وعده الهی با حضرت موسی[۳] و … اشاره کرد.
در روایات متعددی که از اهل‌‌بیت(ع) نقل شده است، به مواظبت بر اخلاص عمل در مدت چهل روز تأکید شده و برای آن آثار ارزش‌مندی ذکر شده است. از امام رضا(ع) نقل شده است: «هیچ بنده‌ای به مدت چهل روز، خود را برای خدا خالص نگردانید، مگر اینکه چشمه‌های حکمت از قلبش به زبانش جاری شد».[۴]
از این‌رو «چله‌نشینی» را می‌توان به معنای مراقبت چهل روزه از خود دانست، تا از این‌راه، باطن فرد به آمادگی لازم جهت دریافت حکمت و علوم الاهی نایل شود.[۵]
از جهتی دیگر، طبق آیات قرآنی، حضرت موسی(ع) برای مناجات با خدا به کوه طور رفته و چهل شبانه روز[۶] آن‌جا ماند و بعد از آن بود که الواح بر او نازل شد.
طبق برخی روایات، این چهل روز از «اول ماه ذی القعده» آغاز شده و در «دهم ماه ذی الحجه» پایان یافت.[۷]
از این‌رو و از آن‌جا که یکی از القاب حضرت موسی(ع)، «کلیم الله» است،[۸] در برخی متون، به چله‌نشینی در این مدت از زمان، «چله کلیمیه» می‌گویند.
گفتنی است با اینکه در منابع دینی و روایی، دستوری مبنی بر چله‌نشینی در این مدت که ایام حضور حضرت موسی(ع) در کوه طور است، وجود ندارد، اما شاید برخی از بزرگان با استفاده از این دو موضوع تأیید شده(دستور به اخلاص در چهل روز و زمان حضور موسی در کوه طور)، مناسب دیده‌اند که چله‌نشینی در این ایام خاص، مناسب بوده و نوعی ایجاد انگیزه در افراد خواهد نمود.
[۱]. «حَتَّى إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعینَ سَنَهً». احقاف، ۱۵.
[۲]. ر. ک: حفظ چهل (اربعین) حدیث در روایت پیامبر اسلام (ص). ۱۸۱۸۲
[۳]. « وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى أَرْبَعینَ لَیْلَهً». بقره، ۵۱.
[۴]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج ۲، ص ۹۶، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
[۵]. ر. ک: چله نشینی ۸۳۴۸
[۶]. اعراف، ۱۴۲.
[۷]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، سید هاشم، ج ۲، ص ۲۵، تهران، المطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.
[۸]. «وَ کَلَّمَ اللَّـهُ مُوسَىٰ تَکْلِیمًا». نساء، ۱۶۴.
پایان*/
اندیشه معاصر را در روبیکا دنبال کنید.
