۱۳:۳۶ - ۱۴۰۰/۰۲/۰۵

نگاهی به مناسبات ایران و قطر در یک سال گذشته

به گزارش اندیشه معاصر؛  محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز یکشنبه پنجم اردیبهشت ماه قرار است به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات قطری راهی دوحه شود. «سعید خطیب‌زاده»سخنگوی وزارت امور خارجه روز (شنبه) چهارم اردیبهشت ماه...

نگاهی به مناسبات ایران و قطر در یک سال گذشته

به گزارش اندیشه معاصر؛  محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز یکشنبه پنجم اردیبهشت ماه قرار است به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات قطری راهی دوحه شود.

«سعید خطیب‌زاده»سخنگوی وزارت امور خارجه روز (شنبه) چهارم اردیبهشت ماه از سفر روز یکشنبه (پنجم اردیبهشت ماه) محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در راس هیأتی به قطر و عراق خبر داد و افزود: سفر به دو کشور قطر و عراق در چارچوب توسعه مناسبات فیمابین، گفت‌وگو‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای انجام می‌شود و وزیر امور خارجه کشورمان در هر دو کشور با مقامات عالیرتبه آنها دیدار و تبادل نظر خواهد داشت.

خطیب‌زاده پیش از این در نشست هفتگی با خبرنگاران در خصوص سفر هفته گذشته ظریف به اندونزی گفته بود: بازدیدها در ماه رمضان بین کشورهای اسلامی مرسوم است و ان‌شاءالله آقای ظریف از دیپلماسی رمضان بهره خواهد برد.

در همین خصوص نیز «حمیدرضا دهقانی پوده» سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه در صفحه توئیترش درباره سفر ظریف نوشت: «برای جمهوری اسلامی ایران، روابط با قطر و کل کشورهای ساحلی خلیج فارس بسیار مهم است. سفر روز یکشنبه جناب آقای دکتر ظریف به دوحه در چارچوب گسترش و تعمیق روابط دوجانبه با قطر، به ویژه پس از تحولات اخیر در سطح منطقه و جهان بسیار امیدبخش است.»

سفر ظریف به دوحه در حالی انجام می‌شود که در سال گذشته (۱۳۹۹) رایزنی‌ها بین دو کشور در جریان بود، از رایزنی‌های تلفنی رئیس جمهور و امیر قطر و گفت‌وگوی تلفنی وزرای خارجه دو کشور تا سفر اواخر بهمن ماه وزیر خارجه قطر به تهران.

در سالی که گذشت روحانی و «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر چندین بار به صورت تلفنی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردند.

۲۴ فروردین ماه سال جاری و دو روز پس از خرابکاری اخیر در تأسیسات غنی سازی نطنز نیز رئیس جمهور ایران و امیر قطر تلفنی گفت‌وگو کردند. حسن روحانی رئیس جمهور در تماس تلفنی با امیر قطر، با خطرناک خواندن حضور رژیم صهیونیستی در منطقه، گفت: تنها روش موفق برای تامین امنیت، صلح و ثبات در منطقه را حل و فصل مسائل از طریق مسالمت آمیز و مسئولیت پذیری و درنظر گرفتن منافع جمعی می‌دانیم و معتقدیم نظامی‌گری نمی‌تواند مشکلات منطقه را حل کند.

امیر قطر در این مکالمه بار دیگر دعوت از رئیس جمهوری اسلامی ایران برای سفر به قطر را مطرح و ابراز امیدواری کرد در این سفر مقامات دو کشور به صورت حضوری و از نزدیک درخصوص مسائل مورد علاقه دو جانبه و منطقه ای گفت و گو و تبادل نظر کنند.   بر حمایت کامل دوحه از مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران، حمله به تأ‌سیسات هسته‌ای نطنز را به شدت محکوم و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «وزارت خارجه بر حمایت کامل کشور قطر از روند مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران به منظور دست‌یابی به یک حل‌و‌فصل جامع و راضی‌کننده برای تمام طرف‌‌ها تأکید می‌کند».

علاوه بر گفت‌وگوهای روحانی و امیر قطر، رایزنی‌های تلفنی بین وزرای خارجه دو کشور در سال گذشته نیز در جریان بود. ظریف هم که شنبه ششم اردیبهشت ماه سال گذشته با «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر تلفنی به رایزنی پرداخت، دوشنبه نهم تیر ماه با «شیخ محمد بن عبدالرحمن» معاون نخست وزیر و وزیر خارجه دولت قطر از طریق ویدئو کنفرانس گفت‌وگو و تبادل نظر کرد. در این ارتباط ویدئویی موضوعات مرتبط با برگزاری هفتمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی و آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای در اختیار گذاشتن تجربیات و توانمندی‌های خود در مقابله با ویروس کرونا مورد گفت‌وگو قرار گرفت.

وزیر خارجه قطر نهم دی ماه نیز با وزیر امور خارجه ایران تلفنی گفت‌وگو کرد و ظریف در این گفت‌وگو که همزمان با ماجراجویی‌های دولت آمریکا در منطقه بود، مسئولیت هرگونه عواقب ماجراجویی در منطقه را به عهده آمریکا خواند.

جزییات این گفت‌وگو از جمله سؤالاتی بود که در نشست سخنگویی از خطیب‌زاده پرسیده شد و سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه ۱۵ دی ماه درباره اینکه در گفت‌وگوهای تلفنی ظریف با همتایان کویتی و قطری پیامی به واشنگتن منتقل یا از واشنگتن دریافت شده است، اعلام کرد: ما احتیاج به کسی نداریم پیام بدهیم و بگیریم. به طور کاملا روشن مجاری خود را داشتیم. به واشنگتن از طریق سوئیس پیام دادیم و به کشورهای منطقه هم مستقیم به خودشان از طریق پایتخت‌ها پیام داده‌ایم که در دام این شیطنت آفرینی‌ها و ماجراجویی‌های آمریکا نیفتند.

* سفر رئیس دستگاه دیپلماسی قطر به تهران و تحویل پیام کتبی امیر قطر به روحانی

از دیگر تحولات در مناسبات ایران و قطر، سفر وزیر خارجه قطر در یازدهمین ماه سال گذشته بود.

«محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر ۲۷ بهمن ماه ۱۳۹۹ در سفر به تهران با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. وی در این سفر پیام کتبی امیر قطر را به روحانی تحویل داد.

وزیر امور خارجه قطر در دیدار با ظریف از کمک‌های جمهوری اسلامی ایران در دوران محاصره این کشور قدردانی و آمادگی دوحه را برای ایفای نقش کلیدی در راستای همکاری‌های منطقه‌ای اعلام کرد.

حسن روحانی هم در دیدار وزیر خارجه قطر با اشاره به توافقات حاصل شده در سفر سال گذشته امیر قطر به ایران و توافق‌های کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، بر ضرورت تسریع در اجرایی و عملیاتی شدن این توافقات تاکید کرد و گفت: ایران و قطر می‌توانند در زمینه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، فرهنگی، علمی، گردشگری همکاری‌ها را گسترش دهند و بخش‌های خصوصی دو کشور نقش مهمی در این راه ایفا می‌کنند.

رئیس جمهور با بیان اینکه پیشرفت هر کشوری در منطقه با برقراری صلح و ثبات و آرامش در منطقه حاصل خواهد شد، با استقبال از گفت‌و‌گو و همکاری با کشورهای حوزه خلیج فارس، تاکید کرد:  همچنان بر طرح ابتکار صلح هرمز پایبند هستیم و معتقدیم صلح و ثبات در منطقه جز در سایه همکاری، همراهی و گفت‌و‌گو بین کشورهای منطقه به دست نخواهد آمد و این کشورهای منطقه هستند که باید برای سرنوشت خود تصمیم بگیرند.

وزیر خارجه قطر هم در دیدار با روحانی عنوان کرد: همواره معتقد به حفظ آرامش و ثبات و گفت‌و‌گو بین کشورهای منطقه بوده‌ایم و ما نیز در تداوم طرح ابتکار صلح هرمز و طرح امید، خواستار گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای برای حل مشکلات بین کشورهای منطقه هستیم.

وی ضمن قدردانی از همراهی و همکاری ایران در دوره تحریم‌ها علیه این کشور، اظهار داشت: امیدواریم هرچه سریع‌تر با بازگشت آمریکا به برجام، مشکلات و تحریم ها در چارچوب این توافق حل و فصل شود و در این راه قطر از هرگونه مساعدت برای شکل گیری این اتفاق دریغ نخواهد کرد.

«حمیدرضا دهقانی پوده» سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه نیز ۲۹ اسفند ماه در توئیتی اعلام کرد که پاسخ روحانی به نامه کتبی امیر قطر را تحویل مقامات وزارت خارجه این کشور داده است.

پس از آن بود که «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اول فروردین ماه در توئیتی به زبان عربی با اشاره به بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس و طرح اتهامات بی اساس علیه کشورمان نوشت: عربستان سعودی به نام شورای همکاری خلیج فارس بیانیه‌ای ضد ایرانی منتشر کرد. ولی ایران در پاسخ به پیام امیر قطر که توسط وزیر خارجه آن کشور تسلیم تهران شد، بر ضرورت گفت‌وگوی منطقه‌ای تأکید کرد.

از دیگر تحولات در مناسبات ایران و قطر سفر مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی به دوحه بود. «علی اصغر خاجی» هفتم مرداد ماه ۱۳۹۹ نیز در سفر به دوحه با وزیر مشاور در امور خارجی قطر دیدار کرد و تحرکات آمریکایی‌ها در منطقه را در راستای ایران هراسی و بی ثباتی در منطقه خواند.

* واکنش ایران به پایان بحران دیپلماتیک قطر

تفاهمات اعلامی کویت درباره خلیج فارس هم در سال گذشته با استقبال ایران مواجه شد. در همین خصوص وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۱۴ آذر ماه نیز در توئیتر ضمن استقبال از تفاهمات اعلامی کویت در خلیج فارس، عنوان کرد: امیدواریم این آشتی به ثبات و توسعه سیاسی و اقتصادی ملت‌های منطقه کمک کند. ظریف ۱۶ دی‌ماه نیز در توئیتر به پایان بحران دیپلماتیک قطر واکنش نشان داد و نوشت: تبریک به قطر بابت موفقیت مقاومت شجاعانه‌اش در برابر فشار و اخاذی. به دیگر همسایگان عرب‌مان: ایران نه دشمن است و نه تهدید. مقصرنمایی دیگران کافی است- خصوصا در حالی که ولی‌نعمت یاغی شما در حال خروج از قدرت است. زمان آن است که پیشنهاد ما برای یک منطقه‌ قدرتمند را پذیرا باشید.

دو روز بعد (۱۸ دی ماه) نیز «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر در اظهاراتی گفت، توافق با کشورهای عربی، در روابط دوحه و تهران تغییری ایجاد نخواهد کرد. وی که فروردین ماه سال‌جاری نیز به بغداد سفر کرده بود در گفت‌وگویی با شبکه العهد گفت: «تا بدین جا هیچ طرح و ابتکاری از سوی دولت قطر برای جمع کردن ایران و آمریکا دور یک میز وجود ندارد، قطر از دو نقطه نظر به این موضوع نگاه می‌کند؛ اول اینکه بحران بین ایران و آمریکا به نفع قطر و هیچ کدام از کشورهای منطقه نیست و هیچ کس نمی‌خواهد تنش در این خصوص افزایش یابد. خواهان بازگشت آمریکا و ایران به توافق هسته‌ای و سپس شکل دادن به اساس و پایه گفت‌وگوهای منطقه‌ای بین ایران و کشورهای منطقه هستیم… ما در ارتباط مستمر با دولت ایران هستیم و رایزنی‌ها میان دو کشور چه برای ایجاد یک فضای مثبت در راستای بازگشت به توافق هسته‌ای و همچنین آغاز گفت‌وگوهای منطقه‌ای ادامه دارد و لزوم گفت‌وگوهای منطقه‌ای مسأله‌ای است که امیر قطر بارها در نشست‌های جهانی بر اهمیت آن تأکید کرده است.»

وی همچنین گفته بود که عراق و قطر می‌توانند برای نزدیکی بین ایران و آمریکا با یکدیگر همکاری کنند.

گفتنی است «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر ۲۰ فروردین ماه نیز با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا تلفنی گفت‌وگو کرد. به گزارش شبکه خبری الجزیره، وزرای خارجه قطر و آمریکا در این تماس تلفنی درباره عراق، افغانستان و ایران گفت‌وگو کردند.

مطالب مرتبط

آخرین اخبار