۱۳:۳۰ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۶

نسبت میان دین و جان امام معصوم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر،پرسش: شنیدم که نباید یک وجود عالی فنای وجود دانی شود. با توجه به ارزش هایی که خود خدا به امام حسین علیه السلام و کلا معصومین داده اند، آیا ماجرای کربلا که امام برای دین فدا شده اند، در حالی که ارزش...

نسبت میان دین و جان امام معصوم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر،پرسش:

شنیدم که نباید یک وجود عالی فنای وجود دانی شود. با توجه به ارزش هایی که خود خدا به امام حسین علیه السلام و کلا معصومین داده اند، آیا ماجرای کربلا که امام برای دین فدا شده اند، در حالی که ارزش امام نزد خدا از دین یا دین انسان ها بیش تر است قابل توجیه است؟

پاسخ:
در ابتدا باید تعریفی در باره چستی دین ارایه شود. دین در لغت به معنای راستکار شدن، اطاعت نمودن، پاداش، عادت، حساب، کیش، پرهیزگاری و.. آمده(۱)، در اصطلاح تعریفات گوناگونی از سوی اندیشمندان اسلامی درباره آن شده است که به نمونه هایی از آن اشاره می شود:
الف) دین عبارت است از مجموعه ای از باورها در باره هستی و ارزش های مبتنی بر این باورها، ارزش ها مفهوم عامی است که فروع و احکام دین و نیز اخلاقیات و فضایل نفسانی را در بر می گیرد. بخش نخست تعریف نیز به حوزه اندیشه و جنبه نظری دین مربوط است. (۲)
ب) مراد از دین مکتبی است که از مجموعه عقاید، اخلاق و قوانین و مقررات اجرایی تشکیل شده و هدف آن راهنمایی انسان برای سعادتمندی است.
دین به این معنا بر دو قسم است: دین بشری و دین الهی.
دین بشری، مجموعه عقاید، اخلاق و مقرراتی است که بشر با فکر خود و برای خویش تدوین کرده؛ از این رو این دین در راستای خواسته و انتظارات او بوده و اسیر هوس و ابزار دست انسان است. آدمی به گونه ای آن را تنظیم می کند که تمام قوانین و مقرراتش به سود او بوده و چیزی را بر وی تحمیل نکند. رها بودن و عدم تعهد و مسؤولیت و واکنش در برابر دین الهی از جمله رهاوردهای چنین نگرشی به دین است. (۳)
دین الهی نیز مجموعه عقاید، اخلاق و قوانین و مقررات اجرایی است که خداوند آن را برای هدایت بشر فرستاده تا انسان در پرتو آموزه های آن، هوی و هوس خود را کنترل و آزادی حقیقی خویش را تأمین کند. دین الهی به حقیقت انسان و نیازهای او توجه داشته و برنامه کامل و همه جانبه ای ارایه می کند که انتظارات او را از همه نظر برآورده می کند. (۴)
ج) مراد از دین، مجموعه معارف نظری و عملی قدسی است؛ یعنی مجموعه گزاره های ناظر به واقع و عمل که حول محور قدسی شکل گرفته اند. در حقیقت، دین مجموعه معارف دست اول است که معمولا در متونی مقدس گرد آمده اند.
با تطبیق تعریف مزبور بر اسلام، دین اسلام عبارت است از مجموعه معارفی که در نسبت با خداوند تدوین یافته و در متن مقدس قرآن و سنت گرد آمده اند. (۵)
با توجه به مفهوم دین باید گفت: اولا امام حسین(ع) فدای دین خدا شده و نه فدای دین انسان ها.
دوم: دین حقیقتی است که همه انبیای الهی حتی ختمی مرتبت حاضر بود خود را فدای آن بنماید، چون دین در واقع توحید و دستورات خداوند است. امام حسین(ع) برای بقای آن فدا شد. این از ارزشمندی دین خدا حکایت می کند که بزرگ ترین انسان ها باید برای آن فدا شوند.
سوم: فدا شدن امام حسین(ع) از باب فدا شدن عالی برای دانی نیست، بلکه از باب فدا شدن عالی برای بقای عالی است که همان توحید و احکام توحیدی است.
همه ائمه(ع) حاملان و پاسداران دین بودند. نقش محوری در احیا و گسترش آن داشته و فعالیّت‏های آنان(مانند، صلح، سکوت، قیام و…) در راستای حفظ دین صورت می‏گرفت، ولی فداکاری و شهادت امام حسین(ع) نقش بیش تری در حفظ دین داشت. نقش امام در حفظ دین به حدی بود، که  دین  جز با شهادت ایشان نمی‏توانست زنده بماند. امام نیز یکی از اهداف نهضت خود را حفظ دین دانست. (۶) میزان تاثیر گزاری قیام امام در پاسداری از دین به گونه ای است که گفته شده است:
إنّ الاسلام محمدی الحدوث، حسینی البقاء؛(۷) اسلام با پیامبر(ص) به وجود آمد و با حسین باقی ماند .
اگر که دین مصطفی هنوز در جهان به پاست‏ از آن سر بریده تو هست و از نوای تو
از این گذشته امام جسمش را فدای دین کرد، نه جان و روحش را.
پی نوشت ها:
۱. لغت نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۰۴۲، نشر دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ ش.
۲. فرهنگ بزرگ جامع نوین، عربی – فارسی، نشر نی، تهران، ۱۳۷۸ ش.
۳. مائده(۵) آیه ۷۰.
۴. مصباح یزدی،استاد محمد تقی، قلمرو دین، مجموعه سخنرانی ها، نشر کانون گفتمان دینی، قم، ۱۳۷۸ ش.
۵. آیت الله جوادی آملی، انتظار بشر از دین، ص ۲۷ – ۲۴، نشر مرکز اسرا، قم، ۱۳۸۵ ش.
۶. مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۶، نشر دارالاحیا التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ ش.
۷. محدثی،جواد،فرهنگ عاشورا، ص ۱۴۹، نشرمعروف، قم، ۱۳۷۸.

انتهای پیام/*

مطالب مرتبط

آخرین اخبار