۱۲:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۱/۰۶

لیله الرغائب ماه رجب | اعمال شب لیله الرغائب در ماه رجب + کیفیت نماز لیله الرغائب

به گزارش تحریریه پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، لیله الرغایب شب براوره شدن ارزوهای بلند، شب بردن ثواب بسیار، اولین شب جمعه از ماه رجب. شب جمعه اول ماه رجب، حرم اندر حرم است. یعنی هم از نظر ماه رجب بودن حرم است و هم از نظر شب جمعه بودن ح...

لیله الرغائب

به گزارش تحریریه پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، لیله الرغایب شب براوره شدن ارزوهای بلند، شب بردن ثواب بسیار، اولین شب جمعه از ماه رجب. شب جمعه اول ماه رجب، حرم اندر حرم است. یعنی هم از نظر ماه رجب بودن حرم است و هم از نظر شب جمعه بودن حرم است. اما شب جمعه اول با شب جمعه های دوم و سوم متفاوت است و برای ان اعمال مخصوص گذاشته اند و به ان لیله الرغایب می گویند؛ برای اینکه ارزوهای انسان در این شب می تواند با دعا مستجاب شود و به ارزوهایش برسد. این جایزه کسی است که از این شب استفاده کند. این شب، شب آرزوهاست و شبی است که خداوند متعال به بندگان و اولیای خاص خود وعده داده که آن بوهای خاص الهی را به آنان عطا کند. شب آرزوها است.. و آرزوها به هدیه بسیار گران قیمت و با ارزشی اطلاق می شود که معمولاً در موارد عادی و طبیعی از دسترسی به آن خارج می شود. یعنی انسان هدیه یا شاهکار ارزشمندی می گیرد.

اما اگر شخصی آمد و هدیه ارزشمندی به ما داد، این یکی از مسائل عادی است. همه این کار را می کنند، همانطور که ممکن است برخی به دیگران هدیه دهند و همینطور وقتی شخصی معامله می کند و معاملاتی را انجام می دهد که از آن سود و منفعت می برد. و این امر عادی است و همه چنین می کنند و انسان برای رسیدن به سود و منفعت این معامله را انجام می دهد، اگر چه بداند که از آن معامله سودی ندارد، تسلیم آن نمی شود و این امری طبیعی است. . اما گاهی که انسان برای ساختن خانه زمینی را حفر می کند یا برای بازسازی ساختمان قدیمی را خراب می کند، ناگهان می بیند که سوراخی در آن گنج و طلا وجود دارد و ممکن است گاهی این اتفاق برای برخی افراد بیفتد. برای بقیه عمرت کافی خواهد بود

لیله الرغائب در بیان آیت الله سیدمحمدمحسن حسینی طهرانی

مطلب دیگری را که مرحوم آقا ذکر می‌فرمودند راجع به اعمال شب اوّل جمعۀ ماه رجب است اوّلین شب جمعۀ ماه رجب که به او لیلهالرَّغائب می‌گویند. رغائب جمع رغیبه به معنای آن پاداشهای بسیار ارجمند و سَمین و گران سنگ. شبی است که بسیار مهّم است و همۀ اساتید تأکید داشتند بر این که شاگردانشان این اعمال امشب را همان شب لیلهالرغائب را آنها بجا بیاورند بین نماز مغرب و عشاء است و در مفاتیح هم هست و پیغمبر اکرم فرمودند که: کسی که ماه رجب بر او وارد بشود در حالی که او پنج شنبه را روزه گرفته باشد و این اعمال را در شب جمعه بخواند کذا و کذا مسائلی که هست.

کلّ عملش هم نیم ساعت بیشتر نمی‌کشد، کلّ عمل لیلهالرَّغائب، کُلّش بیشتر از نیم ساعت طول نمی‌کشد. نمازیست که بعد از حمد یازده مرتبه قل هو الله و سه مرتبه انّا انزلنا چند مرتبه قل هو الله و بعد هم سر به سجده هفتاد مرتبه سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ المَلاَئِکَهِ وَ الرُّوُحِ بعد دوباره می‌نشیند، دوباره بعد به سجده می‌رود، استغفار می‌کند و بعد در آن به اصطلاح هر حاجتی که از خدا هست می‌خواهد، در مفاتیح نوشته شده. عَلی کُلِّ حال ماه بسیار مهمّی است و همین طور ماه شعبان و رمضان و این سه ماه خلاصه از نِعَم الهیست بر بندگانش که این سه ماه را پشت سر هم از ماههای متبرّکه قرار داده و دستورالعملی که مرحوم آقا ـ رضوان الله علیه ـ

به شاگردانشان می‌دادند همان دستور العملی است که مرحوم قاضی به شاگردانشان دادند و این دستورالعمل وجود دارد رفقا تهیّه کنند و آن چه را که در آن نوشته شده است می‌توانند در این سه ماه عمل کنند، هر چه در آن دستور العمل مرحوم قاضی نوشته شده و ان‌شاءالله که امیدواریم خداوند ما را موفّق کند بر این که بتوانیم هر چه بیشتر از فیوضات و برکات این ماههای شریف متمتّع باشیم.

اعمال شب لیله الرغائب ماه رجب

بدان که اولین شب جمعه ماه رجب را «لیله الرغائب» (یعنی شب دلدادگان) می‌گویند و برای آن عملی با فضیلت بسیار از حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله) وارد شده که آن را سید در کتاب «اقبال» و علاّمه حلی در «اجازه بنی زهره» نقل کرده‌اند. بعضی از فضیلت آن اینکه به سبب انجام آن، گناهان بسیار آمرزیده می‌شود؛
و نیز نمازی در آن وارد شده که هرکه آن را بخواند هنگام شب اوّل قبرش حق‌تعالی ثواب آن را به نیکوترین صورت و با روی گشاده و درخشان و زبانی گویا به‌سوی او می‌فرستد، پس به او می‌گوید: ای محبوب من، تو را بشارت باد که از هر شدّت و سختی نجات یافتی.
بنده می‌گوید: تو کیستی؟ به خدا سوگند من چهره‌ای زیباتر از چهره تو ندیدم و سخنی شیرین‌تر از سخن تو نشنیدم و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم!
پاسخ می‌دهد: من ثواب آن نمازم که در فلان شب، از فلان ماه، از فلان سال خواندی، امشب نزد تو آمدم تا حقّت را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و هراس را از تو برگیرم و هنگامی‌که در صور (شیپور قیامت) دمیده شود، در عرصه قیامت سایه‌ای بر سرت خواهم افکند، پس خوشحال باش که خیر هرگز از تو جدا نخواهد شد.
اعمال شب لیله الرغائب

اعمال شب لیله الرغائب

اعمال و نماز شب لیله الرغائب

کیفیت این نماز چنین است:

اولین پنجشنبه ماه رجب را روزه می‌گیری، چون شب جمعه در آید، بین نماز مغرب و عشاء، دوازده رکعت نماز می‌خوانی، هر دو رکعت با یک سلام به این ترتیب که:

در هر رکعت «یک مرتبه» سوره «حمد» و «سه مرتب» سوره «قدر» و «دوازده مرتبه» سوره « توحید» می‌خوانی و هنگامی که از نماز فارغ شدی «هفتاد مرتبه» می‌گویی:

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَعَلَىٰ آلِهِ.

خدایا! بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست.

سپس به سجده می‌روى و «هفتاد مرتبه» می‌گویى:

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَهِ وَالرُّوحِ.

پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح.

آنگاه سر از سجده برمی‌داری و «هفتاد مرتبه» می‌گویی:

رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ.

پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهرورز و از آنچه از من می‌دانی بگذر، تو خدای برتر و بزرگ‌تری.

دوباره به سجده می‌روی و «هفتاد مرتبه» می‌گویی:

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَهِ وَالرُّوحِ.

پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح.

سپس حاجت خود را بخواه که به خواست خدا برآورده خواهد شد.

استوری شب لیله الرغائب

لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم سال ۱۴۰۱ / لیله الرغائب در سال ۱۴۰۱ چه روزی است؟

لیله الرغائب (اولین پنجشنبه ماه رجب) کی و چه روزی است؟

تاریخ لیله الرغائب ۱۴۰۱ یا شب آرزوها در تقویم شمسی:

تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم شمسی مصادف است با :

پنج شنبه، ۶ بهمن ۱۴۰۱

۱۴۰۱/۱۱/۰۶

تاریخ لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم قمری:

تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم قمری مصادف است با :

الخمیس، ۴ رجب ١۴۴۴

۱۴۴۴/۰۷/۰۴

لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم میلادی:

تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم میلادی مصادف است با :

Thursday, January 26, 2023

۲۰۲۳-۰۱-۲۶

به اولین پنج شنبه ماه رجب، لیله الرغائب یا شب آرزوها گفته می شود که مهم ترین اعمال این شب روزه گرفتن و خواندن دوازده رکعت نماز می باشد.
به اولین پنج شنبه ماه رجب، لیله الرغائب یا شب آرزوها گفته می شود که مهم ترین اعمال این شب روزه گرفتن و خواندن دوازده رکعت نماز می باشد.

تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم شمسی برابر است با :

روز پنجشنبه ۶ بهمن سال ۱۴۰۱

تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم قمری برابر است با :

روز پنجشنبه ۴ رجب سال ۱۴۴۴

تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم میلادی برابر است با :

روز پنجشنبه ۲۶ ژانویه سال ۲۰۲۳

به اولین پنج شنبه ماه رجب، لیله الرغائب یا شب آرزوها گفته می شود که مهم ترین اعمال این شب روزه گرفتن و خواندن دوازده رکعت نماز می باشد.
همانطور که میدانید نخستین شب جمعه از ماه پرفضیلت رجب را «لیله الرّغائب» نامیده اند. رسول خدا (ص) من باب فضیلت و برکت ماه رجب در روایتی فرموده اند:

«وَ لَکِنْ لَا تَغْفُلُوا عَنْ أَوَّلِ لَیْلَهٍ جُمُعَهٍ فِیهِ [منه‏] فَإِنَّهَا لَیْلَهٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَهُ لَیْلَهَ الرَّغَائِبِ وَ ذَلِکَ أَنَّهُ إِذَا مَضَی ثُلُثُ اللَّیْلِ لَمْ یَبْقَ مَلَکٌ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا یَجْتَمِعُونَ فِی الْکَعْبَهِ وَ حَوَالَیْهَا وَ یَطَّلِعُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ اطِّلَاعَهً ( إقبال الأعمال (ط – القدیمه)،ج‏۲ ،فصل فیما نذکره من عمل أول جمعه من شهر رجب …..، ص :۶۳۲ )

از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبی است که فرشتگان آن را “لیله الرغائب” می نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که مقداری از شب گذشت، هیچ فرشته ای در آسمان ها و زمین نمی ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می شوند.»
ابتدا پیش از هر چیزی به معنای لغوی لیله الرغائب می پردازیم لیله به معنی شب و واژه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنی چیزی که مورد رغبت و میل و همچنین به معنای بخشش و عطای زیاد است.

پس «لیله‌الرغائب» هم به عنوان شبی که توجه به آن زیاد است و هم به عنوان شبی که در آن بخشش و عطا فراوان است میتواند معنی شود و بر اساس روایاتی که درباره فضیلت و برکت این شب مطرح شده است هر دو معنا درست و صحیح تلقی می شود.
ماه رجب، از ماه ‌های بزرگی است که طلوع سه امام معصوم، امام علی علیه ‌السلام، امام محمد باقر علیه ‌السلام و امام جواد علیه ‌السلام را در ان شاهدیم و شروع بزرگ ترین جنبش تاریخ بشری، یعنی برانگیخته شدن پیام اور مهر و محبت، محمد مصطفی صلی‌ الله ‌علیه ‌و‌ اله برای هدایت و سعادت انسان ‌ها، در ان اتفاق افتاده است.

از جمله فضیلت های ماه رجب ان است که ایام البیض در ان واقع شده، یعنی روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم و اعتکاف برای خدا و روزه ‌داری که در اموزه‌ های دینی بر ان تاکید و سفارش شده است. ولادت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام نیز در روز سیزدهم همین ماه واقع شده است.

اعمال شب لیله الرغائب ۱۴۰۱

در لیله الرغایب هم خداوند می فرماید شما را به ارزوهایتان می رسانم. انهایی که به خدا ایمان دارند ارزوهایشان را از خدا می گیرند و کسانی که باور ندارند نتیجه نمی گیرند. امیدوارم خدای متعال این باور را به ما بدهد که از این شب ها نهایت استفاده را بکنیم.

روز اول ماه رجب که شب لیله الرغایب هم هست حتما روزه بگیرید و نماز این شب خوانده شود که بسیار بسیار با ارزش است. لیله به معنای شب است و کلمهٔ (رغایب) جمع (رغیبه) به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل و نیز بهه معنای عطا و بخشش فراوان است. بنابراین (لیلهالرغایب) هم می تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به ان بسیار است و هم می تواند به معنای شبی باشد که در ان عطا و بخشش خدا بسیار است. با توجه به روایاتی که در فضیلت این شب وجود دارد هر دو معنا درست است.”رجب“، ماه خداست؛ ماه پر برکتی است که اعمال بسیاری برای ان ذکر شده است. پیامبراکرم صلوات الله علیه فرمود: هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، مستوجب خشنودی خدا می شود و غضب الهی از او دور می گردد و دری از درهای جهنم بر روی او بسته می شود.

اعمال ماه های رجب و شعبان، جهت اماده ساختن روح برای شرکت در میهمانی ماه مبارک رمضان می باشد. برای درک عظمت ماه رمضان باید از قبل خود را اماده نماییم. پیامبراکرم صلی الله علیه واله فرمود: ماه رجب، ماه استغفار امت منن است. پس در این ماه بسیار طلب امرزش کنید که خدا امرزنده و مهربان است. اولین شب جمعه ماه رجب را لیله الرغایب نامند. در این شب ملایک بر زمین نزول می کنند. برای این شب عملی از رسول خدا صلی الله علیه و اله ذکر شده استت که فضیلت بسیاری دارد و بدین قرار است:

روز پنج شنبه اول ان ماه – در صورت امکان و بلا مانع بودن- روزه گرفته شود.

چون شب جمعه شد؛ ما بین نماز مغرب و عشاءدوازده رکعت نماز اقامه شود که:

هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود

و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد

سه مرتبه سوره قدر

دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود.

و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر” اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی اله” گفته شود. پس از ان در سجده هفتاد بار ذکر سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلایِکهِ وَ الرُّوحِ گفته شود. پس از سرر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ اِنَّک اَنْتَ الْعَلِی الْاَعْظَم گفته شود. در اینجا می توانن حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد.

لیله الرغائب ( شب آرزوها )

از جمله شبهای بزرگ و با عظمت ماه رجب شب جمعه اول این ماه است.معروف به لیله الرغائب، اعمال مخصوصی در این شب ذکر شده که به واسطه آن اعمال برکات و پاداش فراوان بر انسان سرازیر می‏شود.

روزه گرفتن در شب لیله الرغائب

رغائب جمع رغیبه است به معنی «امرٌ مرغوب فیه عکاء کثیر» یعنی شبی که در آن عطاها و مواهب فراوان بدست می ‏آید در حدیث است شب جمعه اول این ماه احیاء و بیداری و نیایش فضیلت ویژه دارد و موجب دست‏یابی به عطایای ارزشمند حضرت پروردگار است، در حدیث است که رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: ملائکه این شب را به این نام نهادند و محدثان در کتاب‏های دعا نمازی با کیفیت مخصوصی در این شب ذکر کرده‏ اند که پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: هر کس این نماز را در این شب انجام دهد ثواب این نماز به نیکوترین صورت با روی خندان و درخشان و با زبانی فصیح در شب اول قبر در حضور این فرد ظاهر شود و به او می‏ گوید: ای دوست من مژده می ‏دهم تو را که از هر شدّت و سختی نجات یافتی، نمازگزار می‏گوید: تو کیستی که من تاکنون چنین صورتی زیبا با چنین جلوه ‏ای ندیدم و سخنی شیرین‏تر از کلام تو نشنیده ‏ام و بویی بهتر از بوی تو نبوئیدم در پاسخ می‏گوید: من همان نماز لیله الرغائبم که شما انجام دادی. امشب آمده‏ ام نزدت باشم تا حق را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من در عرصه قیامت سایه بر سر تو خواهم افکند پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد.

فضیلت روزه در ماه رجب

رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إِنَّ فِی الجَنَّهِ نَهرا یُقالُ لَهُ : رَجَبٌ ، أَشَدُّ بَیاضا مِنَ اللَّبَنِ وَأَحلَى مِنَ العَسَلِ ، مَن صامَ مِن رَجَبٍ یَوما سَقاهُ اللّهُ مِن ذَلِکَ النَّهرِ . (۱)

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : در بهشت ، نهرى است که به آن ، «رجب» مى گویند و سفیدتر از شیر و شیرین تر از عسل است . هر کس یک روز از ماه رجب ، روزه بگیرد ، خداوند از آن نهر به او مى نوشانَد.

(۱) شعب الإیمان : ج ۳ ص ۳۶۷ ح ۳۸۰۰، الجامع الصغیر : ج ۱ ص ۳۵۵ ح ۲۳۲۶ نقلاً عن الشیرازی فی الألقاب وکلاهما عن أنس . بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث۱ – جلد ۱ صفحه : ۱۵۰

———————————————

عنه صلى الله علیه و آله : إنَّ فی الجَنّهِ قَصْرا لا یَدخُلُهُ إلّاصُوّامُ رَجَبٍ . (۱)

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : در بهشت ، قصرى هست که جز آنان که ماه رجب را روزه مى گیرند ، کسى وارد آن نمى شود .

(۱) النوادر للراوندی : ص ۲۵۹ ح ۵۳۴ عن أنس بن مالک ، بحار الأنوار : ج ۹۷ ص ۴۷ ح ۳۲ . حکمت نامه پیامبر اعظم صلَّی الله علیه و آله و سلّم ۴ – جلد ۴ صفحه : ۴۰۰

———————————————

عنه صلى الله علیه و آله : مَن صامَ رَجَبا کُلَّهُ کَتَبَ اللّهُ لَهُ رِضاهُ ، ومَن کَتَبَ لَهُ رِضاهُ لَم یُعَذِّبهُ . (۱)

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس تمام ماه رجب را روزه بگیرد ، خداوند ، خشنودى خود را برایش مى نویسد، و کسى که خداوند ، خشنودى خود را براى او نوشته باشد ، دچار عذاب او نمى شود .

(۱) المقنعه: ص ۳۷۲، مصباح المتهجّد: ص ۷۹۷، جامع الأخبار: ص ۲۰۶ ح ۵۰۸ کلاهما عن سماعه بن مهران عن الإمام الصادق علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله ، الإقبال: ج ۳ ص ۱۹۲ عن الإمام الصادق علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله وفی الثلاثه الأخیره «رضوانه» بدل «رضاه» فی کلا الموضعین، بحارالأنوار: ج ۹۷ ص ۵۴ ح ۴۴. بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث۲ – جلد ۲ صفحه : ۴۷۹

———————————————

تاریخ واسط عن الإمام الحسین علیه السلام : صَومُ رَجَبٍ وشَعبانَ تَوبَهٌ مِنَ اللّهِ عز و جل . (۱)

تاریخ واسط ـ از امام حسین علیه السلام ـ : روزه رجب و شعبان ، توبه اى (بازگشتى) از جانب خداى عز و جل است .

(۱) تاریخ واسط : ص ۱۹۶ . دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن و حدیث ۱۳ – جلد ۱۳ صفحه : ۴۳۴

———————————————

رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أکثِروا مِنَ الاِستِغفارِ فی شَهرِ رَجَبٍ ، فَإِنَّ للّهِِ فی کُلِّ ساعَهٍ مِنهُ عُتَقاءَ (۱) مِنَ النّارِ ، وإنَّ للّهِِ مَدائِنَ لا یَدخُلُها إلّا مَن صامَ [ شَهرَ] (۲) رَجَبٍ . (۳)

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : در ماه رجب ، بسیار طلب آمرزش کنید؛ زیرا در هر ساعتى از این ماه ، خداوند ، عده اى را از آتش مى رهانَد . براى خدا شهرهایى است که تنها کسانى وارد آنها مى شوند که [ماه] رجب را روزه بگیرند.

(۱) فی المصدر : «منها عتقا» ، والتصویب من کنز العمّال .

(۲) ما بین المعقوفین أثبتناه من کنز العمّال .

(۳) الفردوس : ج ۱ ص ۸۱ ح ۲۴۷ عن الإمام علیّ علیه السلام ، کنز العمّال : ج ۱ ص ۴۸۱ ح ۲۱۰۱ . نهج الذکر با ترجمه فارسی۴ – جلد ۴ صفحه : ۱۲۰

کیفیت اعمال لیله الرغائب

روز پنج شنبه اول آن ماه روزه گرفته شود. چون شب جمعه شد مابین نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز اقامه شود که هر دو رکعت به یک سلام ختم می شود و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود. و چون دوازده رکعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذکر” اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله” گفته شود. پس از آن در سجده هفتاد بار ذکر “سبوح قدوس رب الملائکه والروح” گفته شود. پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذکر “رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم” گفته شود. دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذکر “سبوح قدوس رب الملائکه والروح” گفته شود. در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد.

حدیث در مورد شب لیله الرغائب

در حدیث است که رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: ملائکه این شب را به این نام نهادند و محدثان در کتاب‏های دعا نمازی با کیفیت مخصوصی در این شب ذکر کرده‏ اند که پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود:

هر کس این نماز را در این شب انجام دهد ثواب این نماز به نیکوترین صورت با روی خندان و درخشان و با زبانی فصیح در شب اول قبر در حضور این فرد ظاهر شود و به او می‏ گوید: ای دوست من مژده می ‏دهم تو را که از هر شدّت و سختی نجات یافتی، نمازگزار می‏گوید: تو کیستی که من تاکنون چنین صورتی زیبا با چنین جلوه ‏ای ندیدم و سخنی شیرین‏تر از کلام تو نشنیده ‏ام و بویی بهتر از بوی تو نبوئیدم در پاسخ می‏گوید: من همان نماز لیله الرغائبم که شما انجام دادی.

امشب آمده‏ ام نزدت باشم تا حق را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود من در عرصه قیامت سایه بر سر تو خواهم افکند پس خوشحال باش که خیر از تو معدوم نخواهد شد.

روایت لیله الرغائب از منظر شیعه و اهل سنت

الف) لیله الرغائب در نزد اهل سنت

علمای اهل سنت این روایت را جعلی دانسته و انجام این نماز را بدعت می‌دانند از این رو پیروان خود را از انجام آن باز می‌دارند هر چند این عمل در بین عوام از اهل سنت انجام می‌گیرد.

حافظ ابن رجب از علمای اهل سنت درباره این نماز می‌گوید: «و أما نماز، در ماه رجب؛ هیچ گونه نماز مخصوصی که مختص به همین ماه باشد، به پایه صحت نرسیده است و احادیثی که درباره فضیلت صلاه الرغائب در نخستین جمعه ماه رجب روایت شده، دروغ، باطل و نادرست می‌باشد و این نماز به نزد جمهور علما بدعت می‌باشد… و نخستین بار، پس از سال ۴۰۰ هجری نمایان شد، به همین خاطر پیشینیان شناختی از آن نداشتند و در مورد آن صحبت نکردند .»[۲]

همچنین یکی دیگر از علمای اهل سنت در این باره می‌گوید: «از احادیث ساختگی حدیثی است در فضیلت جمعه اول ماه رجب که خواندن نماز رغائب و … را از اعمال این شب می‌داند »

ب) لیله الرغائب در نزد شیعه

در میان شیعه اولین بار این روایت توسط سید ابن طاووس در کتاب اقبال آورده شده و پس از آن توسط علامه مجلسی در کتاب شریف بحارالانوار با ذکر سلسله سند آن یعنی ذکر نام کسانی که روایت را تا پیامبر اسلام (ص) نقل کرده‌اند بیان کرده است.

در سلسله سندی که علامه مجلسی ذکر کرده افرادی مانند ابو عبدالله الحسین بن علی، مسموسم (یا سموسم و یا سمرسم)، ابی الفتح نورخان عبد الواحد اصفهانی، عبد الواحد بن راشد الشیرازی وجود دارد که خود علامه آنها را مجهول می‌داند و می‌نویسد: «در کتاب‌های رجالی و غیره، مشخص نیست وی ثقه است یا نه »

از این رو یقیناً سند این روایت ضعیف است؛ ولی شیوه و روش علما و مراجع شیعه بر آن است که در روایاتی که دستور به عبادتی را مطرح کردند و سند آنها ضعیف است حکم به استحباب می‌کنند و دلیل آنها روایاتی است که می‌فرماید اگر ثواب عملی از سوی پیامبر به کسی رسید و آن را انجام داد و بعداً معلوم شد که پیامبر آن را نفرموده خداوند ثواب آن عمل را به او می‌دهد؛ مثلاً امام صادق (ع) در روایتی می‌فرماید: «مَنْ بَلَغَهُ عَنِ النَّبِیِّ ص شَیْ‏ءٌ مِنَ الثَّوَابِ فَعَمِلَهُ کَانَ أَجْرُ ذَلِکَ لَهُ وَ إِنْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمْ یَقُلْه‏؛ اگر کسی ثواب عملی از سوی پیامبر به او برسد و بر طبق آن عمل نماید، خداوند ثواب آن عمل را به او می‌دهد ولو اینکه رسول خدا (ص) این کلام را نفرموده باشد »[۵] البته این امر خاص به نماز و اعمال اولین شب جمعه ماه رجب نیست، بلکه در بسیاری از مستحبات جاری است و علما بر طبق آن فتوا می‌دهند.

ثواب نماز لیله الرغائب

از فضیلت‌های روزه ماه رجب این است که به سبب انجام آن، گناهان بسیار آمرزیده می‌شود، و نیز نمازی در شب اولین جمعه آن شده که هر که آن را به جای‏ آورد هنگام شب اوّل قبرش حق تعالی، ثواب آن را به نیکوترین صورت و با روی گشاده و درخشان و زبانی گویا به سوی‏ او می‌فرستد، پس به او می‌گوید: ‌ ای حبیب من تو را بشارت باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی، بنده می‌گوید تو کیستی؟ به خدا سوگند من چهره‬ ‌ای زیباتر از چهره تو ندیدم، و سخنی شیرین‌تر از سخن تو نشنیدم، و بویی بهتر از بوی‏ تو نبوییدم! پاسخ می‌دهد: من ثواب آن نمازم که در فلان شب، از فلان ماه، از فلان سال به جای آوردی‏ امشب نزد تو آمدم تا حقّت را ادا کنم، و مونس تنهایی تو باشم، و هراس را از تو برگیرم و هنگامی‏‬ که در صور (شیپور قیامت) دمیده شود، در عرصه قیامت سایه‌ ای بر سرت خواهم افکند، پس خوشحال باش که خیر هرگز از تو جدا نخواهد شد.

در شب لیله الرغائب چه چیزی از خدا بخواهیم؟

 این شب، شب آرزوهاست و شبی است که خداوند متعال به بندگان و اولیای خاص خود وعده داده که آن بوهای خاص الهی را به آنان عطا کند. شب آرزوها است.. و آرزوها به هدیه بسیار گران قیمت و با ارزشی اطلاق می شود که معمولاً در موارد عادی و طبیعی از دسترسی به آن خارج می شود. یعنی انسان هدیه یا شاهکار ارزشمندی می گیرد.

اما اگر شخصی آمد و هدیه ارزشمندی به ما داد، این یکی از مسائل عادی است. همه این کار را می کنند، همانطور که ممکن است برخی به دیگران هدیه دهند و همینطور وقتی شخصی معامله می کند و معاملاتی را انجام می دهد که از آن سود و منفعت می برد. و این امر عادی است و همه چنین می کنند و انسان برای رسیدن به سود و منفعت این معامله را انجام می دهد، اگر چه بداند که از آن معامله سودی ندارد، تسلیم آن نمی شود و این امری طبیعی است. . اما گاهی که انسان برای ساختن خانه زمینی را حفر می کند یا برای بازسازی ساختمان قدیمی را خراب می کند، ناگهان می بیند که سوراخی در آن گنج و طلا وجود دارد و ممکن است گاهی این اتفاق برای برخی افراد بیفتد. برای بقیه عمرت کافی خواهد بود

پس جمع آرزو میل است یعنی عتیقه ها و هدایای گرانبها و غیرمنتظره نه عتیقه ها و هدایای معمولی و نه آنهایی که هر ماه یا سال به دست انسان می رسد، بلکه به اینها می گویند هدیه نه آرزو. این معنا در روایتی از امام علیه السّلام آمده است که فرمود: «وَتُقُّواْتُکُمْ.. (یا) و خودت را برای هر کار دنیوی، هر چند به آرزوها برساند، برای تو گرامی بدار. آنچه از خود می دهی جبران نمی شود.» امام علیه السلام می فرماید: باید خودت را عزیز و شکست ناپذیر و والا حفظ کنی.

خودت در مرتبه ای از کرامت است که هیچ مصنوع مادی نیست که بتواند آن خود و آن غرور را جبران کند.. مگر نمی بینی که بعضی ها در بعضی مسائل عزیز هستند و مصونیت و کرامت دارند.. دارند. زود تسلیم و تسلیم نمی شوند و سفره دل را به روی کسی نمی گشایند و از بلاهایی که به آن مبتلا می شوند به سرعت شکایت نمی کنند.

و به هیچ چیز مبتلا نمی شوند که خداوند تنها دانای حال آنهاست و تا زمانی که خداوند از آنها آگاه است چرا مشکلات خود را در برابر مردم مطرح می کنند؟! هرکس این کار را انجام دهد و مشکلات خود را در مقابل مردم مطرح کند، مصونیت و عزت نفس ندارد و از طرفی افرادی هستند که مصونیت و عزت نفس دارند که برای خود ارزش و مقامی می بینند که هدر نمی دهد. با درخواست، و نه جایگزین آن با یک درخواست. در این زمینه روایات فراوانی داریم که اگر مؤمن بداند با پرسیدن چه چیزی از دست داده است.

او در طول زندگی خود از کسی سوال نخواهد کرد. و در برخی از روایات آمده است که اصحاب رسول خدا هنگامی که یکی از آنها در حال سواری چیزی می افتاد، از آن مرد نمی خواست که آنچه از او می افتاد به او بدهد، بلکه از شتر خود پیاده می شد و آن را با خود می برد. دست و سپس سوار. این برای این است که مرد چیزی نپرسد.

این عزت نفس و مصونیت شخصیت یکی از مسائل مهمی است که نه تنها در مسائل اجتماعی، بلکه بر روان انسان نیز پیامدها و آثار شگفت انگیزی دارد. کسانی که چنین حالتی از پرسش و شکایت دارند، هرگز رشد نمی کنند و بلند نمی شوند، بلکه در این حالت و در این نقطه می مانند. چون هر وقت به مشکلی مبتلا می شود مستقیماً مطرح می کند و از آن شکایت می کند.. سرم درد می کند.. پایم درد می کند… روزها بدون مشکل نمی گذرد و هیچکس از این مشکلات مستثنی نیست، چون هر فردی برای خود دارد.

فایل خود را در آن. خوب، اگر انسان بخواهد بر این مسائل صبور باشد و بدون اینکه حرفی بزند و فاش کند، آنها را پنهان کند، این صبر و تحمل و پنهان کاری او را از این مرحله به مرحله دیگری می برد و از این مرحله به مرحله بالاتر می رود.

“وأکرم نفسک عن کل دنیه”یعنی این گفتار; یعنی انسان عزیز و سخاوتمند باشد، برای هر کار دنیوی و پوچ و بدون محتوای دنیوی، خود را که خدا به تو داده، گرامی بدار، خودت را تقویت کن، او را گرامی بدار و مقامش را بالا ببر. حتی اگر این تمجید و تواضع و چاپلوسی شما را به سمت «آرزوها» بکشاند و نه به هدیه و هدیه ای که رئیس و رئیس یا فلان وزیر برای شما می فرستد، زیرا اینها مسائلی است که می آید و می رود. مثل آب روان که از یک طرف وارد می شود و از طرف دیگر خارج می شود. بلکه حتی اگر در مورد هدایای غیرمنتظره برای شما باشد، گویی با اعطای موقعیت و مقامی غیرقابل تصور هدیه ای بسیار بزرگ و بزرگ دریافت می کنید که تصورش را هم نمی کنید(ادامه دارد)

ترجمه بیانات مرحوم آیت الله سیدمحمدمحسن حسین طهرانی

 اندیشه معاصر را در روبیکا دنبال کنید.

برای عضویت در کانال بله اندیشه معاصر کلیک کنید.

برای عضویت در کانال تلگرامی اندیشه معاصر کلیک کنید.

انتهای پیام/*

مطالب مرتبط

آخرین اخبار