به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، کتاب نفیس در میان هدایایی که انتخاب میشود تا تقدیم کسی شود؛ مانند نگین درخشانی میماند که همبار فرهنگی دارد و هم باری در جهت ارضای حس زیبایی طلبی انسان. در دنیای الکترونیک و مجازی آنچه کنار گذاشتهشده و در حال بیمهری قرار گرفتن است، چیزی است که مانند خورشیدی راه انسان را روشن نگه میدارد. مدتی است که کتابها را در کنج کتابخانهها رها کردهایم و دیدهها و ذهنها را بسته رها میکنیم، روزگاری کتابها با ارزشمندترین هدیهای بودند که مابین آدمیان ردوبدل میشدند؛ اما مدتی است که فرهنگ و تاریخ و ادبیاتمان را مهجور رها کردهایم. چه کسی فراموش کرده است؛ کتاب نفیس شاهنامه روزی نقل مجالس شبانه بود و فرهنگ نقالی ما در قهوهخانه با اشعار فردوسی و نام رستم و سهراب زنده نگه میداشت. روزگاری هر خانهای یک کتاب نفیس دیوان حافظ را داشت با آن تصاویر زیبا و آن خط نستعلیق دل ربا و فالهای شب یلدا و شب عید.
انتخاب کتاب نفیس و فاخر
کتاب نفیس بهخودیخود چنین لقبی نیافته است لقبی که به هر نوشتهای نمیشود داد. در میان انبوه کتابهایی که قرنهاست در حال چاپ هستند، همیشه باید سراغ کتابی رفت و لقب بینظیری مانند نفیس داد که شایستگی زنده ماندن در لابهلای برگههای تاریخ را داشته باشند، کتابهایی که نفس نویسنده در کلمه به کلمه آن دمیده شدهاند و روح او در کتاب جاریشده است. تاریخ را ورق بزنید انبوه نوشتهها را بیرون بکشید؛ کدامین کتابها هستند که هرروزه میتوانند برای شما حرفهای تازهای بزنند، هنوز با نویسنده خود نمردهاند، هنوز باگذشت سالیان، محبوب و دوستداشتنی هستند. نوشتههایی که توانستهاند مرزها را از مقابل خود برچینند و تا عمق قلبهای دیگرانی که زبانی متفاوت دارند، نفوذ کنند. الحق که راست گفتهاند آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشنید و اینگونه است که میشوند مفاخر کشور ما و تا ابد به داشتنشان مباهات میورزیم.
مرحله اولی که در بررسی کتاب نفیس برای هدیه اتفاق میافتد؛ انتخاب کتاب و استفاده از بهترین ابزارها جهت جلوه دادن و ماندگار کردن است. هر چاپخانهای و هر کتابفروشی و یا سایتی سلیقهای دارد که آن سلیقه بسته به نظر و سلایق مشتریان دارد. ما نویسندگان بزرگ و مفاخر ارزشمندی داریم که کتابهایشان به زبانهای مختلف چاپشده است و در همه دنیا طرفداران خاص خود را دارند. بهگونهای که علاقهمندان زبان شیرین فارسی سعی میکنند در کتابخانههای خود حداقل یک جلد از آنها را نگهدارند. کتابهای که بهعنوان کتاب نفیس برگزیده میشوند چون کتابهای دستنویس با جلد چرمی که کتابخانه خانهها را تسخیر میکرد، معمولاً کتابهای مفاخری چون سعدی، مولانا، حافظ، خیام، فردوسی و قرآن کریم هستند که بنا بر سلیقه خوانندهها بسط داده میشوند. بعد از انتخاب محتوا، سه نکته اساسی را باید در انتخاب کتاب نفیس مد نظر داشت:
- نکته اول: خط، تصاویر و تذهیب کتاب نفیس
کتاب که انتخاب شد در اولین قدم انتخاب خط زیبایی است که شایسته این آثار فاخر باشد. واقعاً که در میان خطها، خط نستعلیق خطی نیست که هر خواننده و مشتری و چاپخانهای از کنار آن بهراحتی بگذرد. خط زیبا که انتخاب شد، هیچکسی نمیتواند از صفحهآرایی و تصاویری که باید در کتاب حال و هوای زیباتری را به وجود آورند چشمپوشی کند. ما ایرانیها در صنعت صفحهآرایی طرحهای بسیار زیبایی داریم که از فرهنگ اصیلمان نشاءت گرفته است.
تذهیب یکی از صفحهآراییهایی است که خود بهتنهایی شاهکاری در عالم طراحی حساب میشود. در کتابهای نفیس؛ تذهیب و اشعار و نوشتههای نویسنده بزرگ را کنار هم بچینید و تصاویر مینیاتوری را هم در این کتابها بگنجانید، بعد ببینید کتاب نفیسی که پیش روی شما قرار میگیرد چه کم از یک شاهکار ایرانی اصیل دارد؛ گویی کوزهای پر از طلا را که قدمتی چند صدساله دارد از زیر خروارها خاک بیرون کشیدهاید. کدام موزه باارزش و معروفی در دنیا پیدا میشود که این کوزه پر از سکه طلا را دوست نداشته باشد به نمایش بگذارد و کدام بینندهای است که چشمانش با دیدنش جادو نشود. آری چشمها نواخته خواهند شد؛ اما کوزه پر از طلا کجا بهپای یک کتاب نفیس میرسد، سکهها که نمیتوانند چون کلمات به عمق قلبها نفوذ کنند و ذهنها را تسخیر کنند، قلب و ذهن تنها با کتاب و نوشته یک انسان روشنگر، روشن میشوند. هرچه خوبان دارند، کتاب نفیس یکجا دارد.
محتویات کتاب که آماده شد نوبت به چاپ و استفاده از متریالهای مختلف میرسد.
- نکته دوم: چاپ کتاب نفیس
گرماژ کاغذ که از متریالهای اصلی کتاب نفیس هست، در کیفیت کتاب تأثیر بسزایی دارد. کاغذی که گرماژ بالاتری دارد کیفیت بالاتری دارد و بسته به حجم کار و صحافی و قطع موردنظر تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
کتاب نفیس در هر چاپخانهای و در هر سایتی و در هر کتابخانهای عرضه نمیشود؛ باید مطمئن شد جایی که عرضه این نوع محصول چاپی را به عهده گرفته است مرکزی معتبر باشد که از بهترینها برای چاپ بهره گرفته است.
در گام اول برای چاپ؛ قطع کتاب مسئله مهمی است که باید با محتویات همخوانی داشته باشد، اگر بخواهیم چند قطع رایج را معرفی نماییم؛ چشممان به قطع بغلی میافتد در کتاب نفیس، قطع بغلی مخصوص کتابهایی است که در اندازه جیبی بزرگ قرار است وارد منازل شوند.
قطع بیاضی که بیشتر کتابهای ادعیه و زیارات و مجموعههایی ادبی از این نوع هستند برای دوستداران چاپ میشوند.
قطع جانمازی که قرآن نمونه معروف آن است و از این ابعاد بهره میبرد.
انواع قطعات معمول دیگر شامل وزیری، خشتی، رحلی، پالتویی و رقعی است.
اما قطعی وجود دارد به نام قطع سلطانی یا تیموری که در زمان تیموریان نسخههای نفیس مخصوص شاهان در این ابعاد چاپشدهاند.
قطع را که انتخاب کردید، اگر قصد دارید ست کتاب را در میان انواع کتاب نفیس داشته باشید به چند قطع کنار هم فکر کنید.
و در نهایت باید کتاب چاپ شود و پای روش چاپ به میان میآید، چاپ باید در این نوع کتابها تمیز باشد، رنگها طبیعی و زنده به نظر بیایند و در حاشیه کتابها اثری از چاپ باقی نماند. کتاب نفیس شکوه و ابهت را برای کتاب به ارمغان میآورد.
- نکته سوم: جلد و صحافی کتاب نفیس
گام بعدی انتخاب جلد است که در انتخاب آن بسیار دقت لازم است؛ زیرا از کتاب محافظت میکند و همچنین بر زیبایی و ارزشمندی کتاب تأثیر دارد. از جلدهای محبوب میتوان به زرکوب یا گالینگور که از مقوای سخت و ضخیمی است و همچنین جلد چرم که از پوست حیواناتی مانند میش و گوساله است، اشاره کرد.
سراغ صحافی در کتاب نفیس می رویم، نکتهای که موردتوجه هست؛ اتصال ورقها است که در ماندگاری و زیبایی کتاب از بازیگران نقش اول است. روش دوختن و یا چسب زدن و یا فنر بسته به سلیقه چاپخانه و مشتری گزینههای مطرح هستند.
وقتی همه معیارها درست و متناسب انتخاب شوند؛ چیزی که پیش روی شما قرار خواهد گرفت شایستگی لقب کتاب نفیس را خواهد داشت.
برای خرید کتاب نفیس انتشارات هلیا میتوانید به سایت فروشگاهی انتشارات هلیا با نام کالای نفیس در نشانی زیر مراجعه کنید:
Kalayenafis.com
انتهای پیام/*