پریسا کربلایی حسنی: اهمیت دادن به استقلال کودک نوپا و روش های تقویت آن

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، دکتر پریسا کربلایی حسنی درباره اهمیت دادن به استقلال کودک نوپا و روش های تقویت آن به خبرنگار اندیشه معاصر گفت: کودکان نوپا، کاوشگران کوچک دنیای اطراف خود هستند. آن‌ها با اشتیاقی وصف‌ناپذیر، هر روز چیزهای جدیدی را کشف می‌کنند و مهارت‌های جدیدی را یاد می‌گیرند. در این مسیر پر پیچ و خم رشد، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که کودکان باید به آن دست پیدا کنند، استقلال است. استقلال به کودک کمک می‌کند تا به فردی خودباور، مسئولیت‌پذیر و توانمند تبدیل شود.

اما چرا استقلال برای کودکان نوپا اینقدر مهم است؟ مراحل رشد استقلال در کودکان چیست ؟ و چگونه می‌توانیم این مهارت ارزشمند را در آن‌ها تقویت کنیم؟ در ادامه به این سوالات مهم پاسخ خواهیم داد.

چرا استقلال برای کودک نوپا مهم است؟

* تقویت اعتماد به نفس: زمانی که کودک احساس کند می‌تواند کارها را به تنهایی انجام دهد، اعتماد به نفس او تقویت می‌شود.

* رشد مهارت‌های حل مسئله: با تلاش برای انجام کارها به تنهایی، کودک یاد می‌گیرد که چالش‌ها را شناسایی کرده و برای آن‌ها راه‌حل پیدا کند.

* افزایش حس مسئولیت‌پذیری: زمانی که کودک مسئولیت انجام کارهای کوچک را بر عهده می‌گیرد، حس مسئولیت‌پذیری در او تقویت می‌شود.

* آمادگی برای ورود به اجتماع: کودکانی که از استقلال بیشتری برخوردارند، راحت‌تر با محیط‌های جدید و افراد جدید سازگار می‌شوند.

مراحل رشد استقلال در کودکان

رشد استقلال در کودکان، مانند شکوفایی یک گل، به‌تدریج و طی مراحل مختلفی اتفاق می‌افتد. هر مرحله، نیازمند توجه و حمایت والدین است تا کودک با اطمینان و اعتماد به نفس، گام‌های مستقل خود را بردارد.

مرحله ۱: تشخیص تمایز (۹ تا ۱۵ ماهگی)

در این مرحله، کودک شروع به درک تفاوت بین خودش و دنیای اطراف می‌کند. او متوجه می‌شود که اشیاء حتی زمانی که از دید او پنهان می‌شوند، همچنان وجود دارند.

مرحله ۳: شک و تردید (۲۴ تا ۳۶ ماهگی)

کودک در این مرحله به توانایی‌های خود شک می‌کند و ممکن است از انجام کارهای جدید بترسد. حمایت و تشویق والدین در این مرحله بسیار مهم است.

مرحله ۴: دستیابی به فردیت (سنین پیش‌دبستانی)

کودک در این مرحله به هویت خود پی می‌برد و دوست دارد خودش تصمیم بگیرد. او به دنبال استقلال بیشتر در بازی‌ها و روابط اجتماعی است.

مرحله ۵: تمرین مهارت‌های زندگی (سنین دبستان)

کودک در این مرحله مهارت‌های زندگی مانند مسئولیت‌پذیری، نظم و انضباط را یاد می‌گیرد. او به تدریج مسئولیت کارهای بیشتری را بر عهده می‌گیرد.

مرحله ۶: تمرین آمادگی برای استقلال کامل (نوجوانی)

در دوران نوجوانی، کودک به دنبال استقلال کامل است و ممکن است با والدین درگیری‌هایی داشته باشد. والدین باید در این مرحله به کودک کمک کنند تا به استقلال سالم دست پیدا کند.

دکتر پریسا کربلایی حسنی

روش‌های تقویت استقلال در کودک نوپا:

* ایجاد انتخاب‌های کوچک: به کودک اجازه دهید تا بین چند گزینه انتخاب کند. مثلاً اجازه دهید خودش لباسش را انتخاب کند یا بین دو نوع غذا یکی را انتخاب کند.

* انجام کارهای روزمره: به کودک فرصت دهید تا در انجام کارهای روزمره مانند چیدن اسباب‌بازی‌ها، پوشیدن لباس و مسواک زدن دندان‌ها به شما کمک کند.

* ایجاد فضای امن برای اکتشاف: به کودک اجازه دهید تا محیط اطرافش را به صورت امن کاوش کند.

* تشویق به حل مسئله: زمانی که کودک با چالش مواجه می‌شود، به جای اینکه بلافاصله به کمک او بروید، به او اجازه دهید تا خودش سعی کند مشکل را حل کند.

* صبر و حوصله: یاد بگیرید که صبور باشید و به کودک زمان کافی برای انجام کارها بدهید.

* تقدیر و تشویق: زمانی که کودک کاری را به خوبی انجام می‌دهد، او را تشویق و تحسین کنید.

* اجازه دادن به اشتباه کردن: به یاد داشته باشید که اشتباه کردن بخشی از فرایند یادگیری است. به کودک اجازه دهید تا اشتباه کند و از اشتباهات خود بیاموزد.

نکات مهم:

* تعیین حد و مرز: به کودک بیاموزید که چه کارهایی را می‌تواند به تنهایی انجام دهد و چه کارهایی نیاز به کمک شما دارد.

* ایمنی: همیشه ایمنی کودک را در اولویت قرار دهید و مطمئن شوید که محیط اطراف برای او امن است.

* توجه به سن کودک: میزان استقلال که به کودک می‌دهید باید متناسب با سن و توانایی‌های او باشد.

مثال‌های عملی:

* در آشپزخانه: به کودک اجازه دهید تا به شما در شستن سبزیجات یا چیدن میز کمک کند.

* در اتاق خواب: به کودک اجازه دهید تا لباس‌های خودش را جمع کند یا تختش را مرتب کند.

* در بازی: به کودک اجازه دهید تا خودش بازی‌هایش را انتخاب کند و با اسباب‌بازی‌هایش به تنهایی یا با دوستانش بازی کند.

به یاد داشته باشید که تقویت استقلال در کودک یک فرآیند تدریجی است و نیاز به صبر و حوصله دارد. تقویت استقلال در کودکان نوپا، سرمایه‌گذاری بر روی آینده‌ای روشن است. با ایجاد فرصت‌های مناسب برای کشف، یادگیری و تصمیم‌گیری، کودکان به فردی خودباور، مسئولیت‌پذیر و توانمند تبدیل می‌شوند.

در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که استقلال، هدیه‌ای است که باید به کودکان داده شود. با ایجاد فضایی پر از عشق، حمایت و فرصت‌های یادگیری، می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا به بهترین شکل ممکن رشد کنند.

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.