به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، جواد آل حبیب- چرا همین حالا باید با دوستان قدیمیتان تماس بگیرید؟ ما اغلب دستکم میگیریم که دیگران چقدر از تماس ما خوشحال میشوند. تصور نمیکنیم کسی که مدتی با او صحبت نکردهایم، چقدر ممکن است از این تماس غافلگیر و خوشحال شود. همچنین اغلب نمیدانیم که حتی یک حرکت کوچک و مهربانانه، چقدر ممکن است برای دیگری ارزشمند باشد.
ما همه آدمهایی را در ذهن داریم که گاهی به فکرشان میافتیم — کسانی که روزگاری با آنها صمیمی بودیم اما به مرور زمان ارتباطمان قطع شده است. مثلاً یکی از بهترین دوستان دوران دبیرستانم را به یاد میآورم که نزدیک به ۲۰ سال است با او صحبت نکردهام، یا هماتاقیهای دانشگاه را. زمانی بود که هر روز با آنها وقت میگذراندم. حالا گاهی فکر میکنم چه حال و روزی دارند و آیا باید تلاشی برای برقراری دوباره ارتباط بکنم؟ اما با گذشت این همه سال، حس میکنم انگار دیگر دیر شده.
اما تحقیقات جدید نشان میدهند که چنین تصوری نادرست است — ما اغلب قدردانی دیگران از ارتباط مجدد را دستکم میگیریم.
شگفتی دلپذیر یک تماس
در یک مجموعه مطالعه شامل ۱۳ آزمایش مختلف، «لیو و همکارانش» (۲۰۲۲) دریافتند که افرادی که با کسی تماس گرفته بودند که مدتی از او بیخبر بودند، انتظار داشتند طرف مقابل کمتر قدردان باشد — در حالی که کسانی که آن تماس غیرمنتظره را دریافت کرده بودند، قدردانی بسیار بیشتری نشان دادند. یعنی وقتی خودمان پیام میدهیم، حس میکنیم اتفاق خاصی نیست؛ اما وقتی کسی به ما پیام میدهد، در مییابیم که چقدر حس خوبی دارد وقتی کسی به فکرمان بوده است.
در این مطالعات، پژوهشگران افراد را وادار کردند تا خاطراتی از تماس با دیگران یا تماس گرفتن دیگران با آنها را به یاد بیاورند. همچنین از شرکتکنندگان خواستند فردی را تصور کنند که مدتهاست با او در تماس نبودهاند و فکر کنند اگر به او پیام بدهند یا از او پیام بگیرند، چه حسی خواهند داشت.

همین حالا به دوستان قدیمی تماس بگیرید | چرا همین حالا باید با دوستان قدیمی تان تماس بگیرید؟
در یکی از مطالعات میدانی، دانشجویان دانشگاه به کسانی که زمانی رابطه خوبی با آنها داشتند اما مدتی بود که ارتباط نداشتند، یادداشتهایی نوشتند (گاهی همراه با هدیه). این یادداشتها واقعاً فرستاده شدند و پژوهشگران میزان پیشبینی قدردانی توسط فرستنده را با احساس واقعی دریافتکننده مقایسه کردند. در همه این روشها، یک نتیجه تکرار شد: ما همیشه قدردانی دیگران را کمتر از واقعیت تخمین میزنیم.
چرا چنین است؟ عنصر غافلگیری
پژوهشگران دریافتند که عنصر «غافلگیری دلپذیر» عامل کلیدی در قدردانی است. کسی که پیام یا تماس غیرمنتظرهای دریافت میکند، بیشتر بر جنبه شگفتانگیز و صمیمی این کار تمرکز دارد — چیزی که فرستنده معمولاً به آن توجه نمیکند. همین شگفتی باعث میشود مخاطب قدردانی بیشتری احساس کند (درست مانند زمانی که فداکاری شریک زندگیمان غیرمنتظره است، آن را بیشتر قدر میدانیم).
در یک مطالعه دیگر، وقتی از افراد خواسته شد تصور کنند که کسی طبق برنامه یا انتظار قبلی به آنها پیام داده، میزان قدردانی پایینتر بود و دیگر آن شکاف میان پیشبینی و واقعیت وجود نداشت. بنابراین زمانی که تماس از قبل انتظار میرود، حس قدردانی ضعیفتر میشود.
همچنین افراد قدردانی دیگران را بیشتر در رابطه با آشنایان دور (رابطههای ضعیف) دستکم میگیرند. در حالی که قدردانی در روابط نزدیک بیشتر است و ما بهتر میتوانیم میزانش را حدس بزنیم، اما حتی در این روابط هم باز کمتر از واقعیت پیشبینی میکنیم.
یک دعوت به بازنگری
این پژوهش مانند مطالعات دیگر نشان میدهد که در روابط اجتماعیمان اشتباهاتی میکنیم. همانطور که در هدیه دادن اغلب حس دریافتکننده را دستکم میگیریم، اینجا نیز ممکن است ارتباطی ارزشمند را به دلیل تصور نادرست از اهمیتش از دست بدهیم.
شاید وقت آن رسیده که من هم واقعاً با آن دوستان قدیمی تماس بگیرم و ببینم حالشان چطور است. و شاید همهی ما باید یاد بگیریم که هنگام تصمیم برای برقراری ارتباط یا انجام کاری محبتآمیز، خودمان را جای طرف مقابل بگذاریم — چون وقتی از زاویه دریافتکننده نگاه کنیم، بهتر درک میکنیم که چقدر یک حرکت کوچک میتواند مهم باشد.
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.