به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، پریسا کربلایی حسنی در یادداشت اختصاصی اندیشهمعاصر در ارتباط معرفی سبک های فرزندپروری و اینکه کودکان در هر سبک چه چیزی می آموزند، نوشت: والدین معمولا برای برقراری ارتباط با فرزند شیوه معینی دارند که میتوان آن را به عنوان سبک فرزند پروری آنها در نظر گرفت.
فرزند پروری سبکهای متفاوتی دارد که سه مورد از رایجترین آنها عبارتند از:
• دستور صادر کردن:
در این سبک محدودیتهای غیر منطقی اعمال میشود و والدین یا به کودکان اصلاً آزادی نمیدهند یا آزادی اندکی میدهند.
• بی تفاوت شدن:
در این سبک به کودکان آزادی بسیاری داده میشود و هیچ محدودیتی در مورد آنها اعمال نمیشود.
• حق انتخاب دادن:
در این سبک والدین به فرزندانشان می آموزند که بین آزادی و محدودیت تعادل ایجاد نمایند.
حال میخواهیم به این سه سبک نگاه دقیق بیندازیم. تعداد کمی از مردم فقط از یک سبک پیروی میکنند و هر یک از ما به سبک و راهکار معینی تمایل داریم.
به شیوۀ فرزند پروری خود فکر کنید و از خودتان بپرسید:
• سبک فرزند پروری من چگونه کمکم میکند در تلاشهای فرزند پروری توفیق پیدا کنم؟
• شایسته ترین تلاش فرزند پروری کدام است؟
• محدودیتهای منطقی برای فرزندم کدام است؟ آزادی منطقی چیست؟
پریسا کربلایی حسنی روانشناس بالینی: معرفی سبک های فرزندپروری + کودکان در هر سبک چه چیزی می آموزند؟!
دستور صادرکردن
این سبک فرزندپروری، «سبک استبدادی» نامیده میشود. در این روش والدین بسیار سخت گیر و انعطاف ناپذیر هستند و مقررات زیادی وضع کرده و از کودکان انتظار دارند این مقررات را موبه مو اجرا کنند. والدین سختگیر اغلب برای اینکه فرزندانشان را در خط مطلوب خود نگهدارند دست به تنبیه و تشویق میزنند
کودکان چه می آموزند؟
کودکان ممکن است برای اجتناب از تنبیه و درگیری، از مقررات خشک پیروی کرده و به این ترتیب رضایت والدین را جلب کنند. و این را هم میآموزند که از والدین خود بترسند، اما یاد نمیگیرند که برای خودشان فکر کنند. گاهی نگاهشان به دوستان و آشنایان است تا ببینند آنها چه میگویند که البته توصیه های دوستان هم همیشه خوب نیست.
وقتی فرزندان به خاطر کودک بد بودن تنبیه میشوند، یاد میگیرند که رنجش از والدین را به دل بگیرند و اغلب راهی برای مقابله به مثل پیدا می کنند. بعضی از کودکان کم سن و سال و گروهی در سنین بعدی علیه والدین سختگیر خود طغیان میکنند.
وقتی فرزندان نافرمانی میکنند والدین سختگیر ممکن است فریاد بزنند، سرزنش کنند، یا حتی آنها را کتک بزنند و در نتیجه باعث احساس بی پناهی در فرزندان خود شوند.
کودکان نیاز دارند احساس کنند کنترل اوضاع را در دست دارند. به این منظور ممکن است در ارتباط با سایر کودکان از اعمال والدین خود تقلید کنند. آنها میبینند که بزرگسالان در برخورد با مشکلات صدای خود را بلند کرده، دست به پرخاشگری میزنند و بنابراین تصور میکنند که فریاد کشیدن و کتک کاری راههای صحیح حل مسائل هستند.
• کودکان باید به والدینشان اعتماد و اطمینان کنند نه اینکه از آنها بترسند.
• فرزندان باید فرصت انتخاب داشته باشند امکان انتخاب به آنها کمک میکند محدودیتها و مسئولیتها را یاد بگیرند.
• فرزندان باید ببینند که کاربرد واژههای آرام به جای فریاد کشیدن و کتک زدن راه حل مشکلات هستند.
روش استبدادی اطمینان را از بین میبرد و آزادی و حق انتخاب را از کودکان سلب میکند. این روش به آنان یاد نمیدهد که برای حل مشکلات از کلمات استفاده کنند./andishemoaser
تسلیم شدن
والدین تسلیم را میتوان «والدین لوس کننده» هم نامید. این دسته از والدین هیچ محدودیتی قائل نمیشوند و محدودیتهایی را که در نظر میگیرند غالباً لغو میکنند. فرزندان این گونه والدین بدون داشتن خطوط راهنمای معین بزرگ می شوند. والدین به آنچه کودکان میخواهند، تسلیم میشوند. ما اغلب این قبیل کودکان را با صفت لوس توصیف میکنیم.
آزادی بدون محدودیت؛ یعنی ایجاد دردسر برای همه. چرا؟؟ زیرا زندگی در جامعه محدودیتهایی دارد و کودکانی که در رفتارشان هیچ محدودیتی نداشته باشند، از جهت رفتار در جامعه مشکل خواهند داشت.
اگر قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی وضع نمی شدند چه میشد؟ اگر همه هر طور که دلشان میخواست رانندگی میکردند چه میشد؟ مثلاً رانندگی در مسیر مخالف؟ یا در وسط خیابان دوطرفه؟ بدون ترمز کردن؟ یا با هر سرعتی که دلشان میخواست؟ پیامد آن تصادفات متعددی میشد که نام آنها را نمیتوان فقط حادثه گذاشت.
کودکان چه چیزی یاد میگیرند؟
کودکان بدون اعمال محدودیت در یادگیری مسئولیت پذیری دچار دردسر خواهند شد. آنها ممکن است در کنار آمدن با مردم با مشکل مواجه شوند چون معمولاً یاد میگیرند هرکاری دوست دارند انجام دهند. آنها احترام به احساسات و حقوق دیگران را نمی آموزند و متوجه نمیشوند که مردم در برابر یکدیگر مسئول اند.
• کودکان به اعمال محدودیت نیاز دارند، زیرا به آنها کمک میکند که انتخاب کردن را یاد بگیرند.
• کودکان باید بدانند که دیگران نیز مهم هستند.
• اگر میخواهیم فرزندانمان بزرگسالانی مسئول بار بیایند ابتدا باید به آنها کمک کنیم که کودکان مسئولیت پذیری باشند. عدم اعمال محدودیت ما را از تلاشهای فرزند پروری دور میسازد.
حق انتخاب دادن
کدام رویکرد به والدین کمک میکند که فرزندانی مسئول پرورش دهند؟ بیایید «سبک آزادمنشانه» را بررسی کنیم. سبک آزادمنشانه همان آسان گیری نیست؛ بلکه بین آزادی یا حقوق و محدودیتها و مسئولیتها تعادل برقرار میکند. این سبک کمک به کودکان برای مسئولیت پذیری را با انجام دو عمل زیر هدف قرار میدهد:
• برای کودکان محدودیت در نظر میگیرد.
• در چارچوب آن محدودیت، به کودکان حق انتخاب میدهد.
والدین این کار را چگونه انجام دهند؟ والدین آزادمنش فرزندانشان را به سویی میبرند که خودشان تصمیم گیری کنند. آنها نظر فرزندانشان را در مورد بعضی از تصمیم گیری های خانوادگی میپرسند و بدین ترتیب به آنها نشان میدهند که برای رأی و نظرشان احترام قائلاند.
مثالهایی برای حق انتخاب دادن:
به موضوعهایی فکر کنید که میخواهید در مورد آنها به فرزندتان حق انتخاب بدهید. اطمینان حاصل کنید که میتوانید انتخاب او را بپذیرید. انتخاب این موارد به سن و بلوغ فرزندتان بستگی دارد.
در زیر مثالهایی در این زمینه آورده میشود
_ برای شام میتوانم ماکارونی یا دلمه درست کنم کدام را انتخاب میکنی؟
_ میتوانی هر پیراهنی را که قیمت آن کمتر از ( مقدار معینی) هزار تومان است انتخاب کنی.
_ میتوانی برای امشب هر نوع بازی را که دوست داری انتخاب کنی.
_ باید تکالیف زبان و ریاضیاتت را انجام دهی ترجیح میدهی با کدام یک شروع کنی؟
کودکان چه چیزی یاد میگیرند؟
وقتی کودکان در تصمیم گیریها شرکت میکنند، یاد میگیرند که روی انتخابهایشان حساب میشود. آنها همچنین می فهمند که بعضی از انتخابها برای آنها مسئولیت آور است. آیا این بدان معنی است که هر نوع تصمیم گیری به فرزندتان بستگی دارد؟ خیر این بدان معنی است که در هر جا که امکان داشته باشد، شما فرزندتان را در تصمیم گیری درگیر میکنید.
ما میخواهیم به فرزندانمان یاد بدهیم که همکاری کنند و مسئول باشند. سبک آزادمنشانه فرزند پروری در انجام این کار به ما کمک میکند.
مساله فرزندپروری همان مساله ی پرورش فرزندانی خوشبخت، سلامت، مطمئن، همیار، دوستدار و قابل دوست داشتن و بالاخره مسئول است. در این مطلب سه نوع سبک فرزندپروری ( استبدادی، تسلیم، آزادمنشانه) معرفی گردید. و سبک فرزندپروری آزادمنشانه به عنوان بهترین سبک فرزندپروری عنوان شد چون در این سبک می توانید با ایجاد محدودیت ها و دادن حق انتخاب به فرزندتان، او را کمک کنید که همکاری کند و مسئول باشد/ اندیشهمعاصر
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.
نویسنده :
پریسا کربلایی حسنی