به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، سلبریتیها چه میپوشند؟ چه میگویند؟ و چطور فکر میکنند؟ این سؤالها تا همین چند سال پیش برای بسیاری از مردم مهم و هواداری از این چهرهها به زندگی مردم منگنه شده بود؛ اما کم کم با حضور اینفلوئنسرها (افراد معروف شده به وسیله شبکههای اجتماعی) این سلبریتیها بودند که از خاطره افراد کمرنگ شدند؛ موضوعی که پایش به پژوهشهای رسمی هم باز شده است و برخلاف تصور عمومی باید قبول کنیم که دیگر سلبریتیها مانند گذشته نقشی در تصمیمگیری مردم ندارند و حتی در یکسری موضوعات مانند تبلیغ کالا، اخبار و بحران مورد اعتماد نیستند.
بیاعتمادی ۲۴درصد مردم به سلبریتیها
افکارسنجی ملت که یکی از زیرمجموعههای مرکز پژوهشهای مجلس است، در مردادماه سال ۱۴۰۳این موضوع را مورد بررسی قرار داد و مشخص شد که ۲۴درصد مردم به سلبریتیها(در این پژوهش منظور شخصیتهای مشهوری مانند برخی از ورزشکاران، بازیگران، خوانندهها، سیاستمداران و…) اصلا اعتماد ندارند.
جامعه آماری پیمایش، افراد ۱۵سال و بیشتر در کل کشور بودهاند. در این پیمایش تعداد ۱۲۰۰پرسشنامه به روش تلفنی از این جامعه آماری گردآوری شده است. هدف از اجرای این پیمایش، سنجش دیدگاه مردم درباره فرهنگ سلبریتی و هواداری در جامعه ایران است.
۶۲درصد «نه» به تبلیغ سلبریتیها
این تحقیق در کمال تعجب بر تصور عمومی در مورد تأثیر سلبریتیها در انتخاب یک کالا خط قرمز کشید و نشان داد که مردم آنچنان که در فضای مجازی تصور میشود به «کیفیت کالای تبلیغ شده» افراد مشهور و سلبریتی اعتماد بالایی ندارند.
در این بخش از پژوهش از مصاحبهشوندگان پرسیده شد که «اگر یک سلبریتی کالایی را تبلیغ کند، در چه صورت به کیفیت آن کالا اعتماد میکنید؟» پاسخ به این سؤال نگاه واقع بینانهای از انتخابهای جامعه ترسیم کرده است:
بیاعتماد به سلبریتیها در مواقع بحرانی
سیل، زلزله و آتشسوزی مواردی هستند که میتوانند کشور را در موقعیت بحرانی قرار دهند؛ در این مواقع برخی از سلبریتیها وارد میدان شدند تا مسیر بازگشت به شرایط عادی را برای مردم آسیبدیده فراهم کنند. در این میان معدود سلبریتیهای مشهوری وجود دارند که در گذر زمان به نقطه اطمینان مردم تبدیل شدهاند، نکته این پژوهش هم آن را تأیید میکند.
مصاحبهشوندگان این پژوهش در پاسخ به سؤال«در مواقعی که در کشور بحرانی مثل سیل یا زلزله اتفاق میافتد، برخی از سلبریتیها اقدام به جمعآوری پول از مردم میکنند، در چه صورتی به اقدام آن سلبریتی اعتماد میکنید؟»
هر چند فاصله میان افرادی که «کلا به اقدام سلبریتی اعتماد نمیکنند»، با افرادی که «درصورت مشهور بودن سلبریتی در جامعه» اعتماد میکنند، اندک است اما گزینه اول با فاصله ۶درصد در رتبه اول ایستاده و باید گفت که میزان اعتماد به سلبریتیها در مواقع بحران کم است:
واکنش جامعه به سلبریتیهای اخبارگو
افراد مشهور در موضوعات مختلف خود را صاحبنظر میدانند و گاهی هم افراد به جای آنکه اخبار را از کانالها و رسانههای رسمی دنبال کنند، منتظر تحلیل سلبریتیها میمانند.
مرکز پژوهشهای مجلس در این گزارش موضوع اعتماد به اخبار منتشر شده از سوی سلبریتیها را مورد بررسی قرار داد و در کمال تعجب مشخص شد که ۷/۸۹درصد از پاسخدهندگان اعلام کردهاند به اخباری که از سوی سلبریتیها منتشر میشود، اعتماد نمیکنند.
سلبریتیها باید مالیات بدهند
دریافت مالیات از افراد مشهور شبکههای اجتماعی موضوعی است که در سالهای اخیر بارها مورد پیگیری قرار گرفته است؛ هر چند سازمان امور مالیاتی سازوکاری برای دریافت مالیات از این افراد مشخص کرده اما هنوز هم راههای گریز باز هستند.
در این پژوهش نیز مصاحبهشوندگان در پاسخ به سؤال«نظر شما درباره مالیات گرفتن از قراردادهای کاری سلبریتیها چیست؟» با ثبت ۷/۸۳درصد، اعلام کردند که سلبریتیها حتما باید مالیات پرداخت کنند و تنها ۶/۱۱درصد به این باور داشتند که سلبریتیها باید از پرداخت مالیات معاف شوند.
آمارهای کلی چه میگویند؟
نگاهی به کل آمار بهدست آمده از پاسخ مصاحبهشوندگان نشان میدهد که در موضوعات مربوط به تبلیغات، بحران و اخبار، اعتماد به سلبریتیها جایگاه مثبتی ندارد.
نگاهی کلی نشان میدهد که حدود یک چهارم از مردم(۳/۲۴درصد) اصلا به سلبریتیها اعتماد ندارند و همچنین در موضوعات ذکر شده ۶/۳درصد به سلبریتیهای مشهور و ۲درصد فقط به سلبریتی محبوب خود اعتماد دارند.
متوسط شاخص اعتماد زنان به سلبریتیها بیشتر از مردان است.
با افزایش سن، اعتماد به سلبریتیها کاهش پیدا میکند؛ متوسط شاخص اعتماد برای جوانان، میانسالان و سالمندان بهترتیب ۷/۴، ۱/۴و ۶/۳ است.
با افزایش سطح تحصیلات، اعتماد به سلبریتیها کاهش پیدا میکند. متوسط شاخص اعتماد برای افراد با سطح تحصیلی زیردیپلم، دیپلم، دانشگاهی بهترتیب ۵، ۲۵/۴و ۷/۳است.
روستاییان اعتماد بیشتری به سلبریتیها دارند. متوسط شاخص اعتماد برای روستاییان، ساکنان شهرهای تابعه و ساکنان مراکز استانها بهترتیب ۴/۹، ۴/۴و ۳/۷۵ است.
سلبریتیهای داخل یا خارج از کشور؟
در میان سلبریتیهای ایرانی که ساکن کشور و خارج از کشور هستند، مردم بیشتر به سمت داخلیها تمایل دارند و این علاقه در آمار بهدست آمده از سوی مرکز پژوهشها نیز عیان است: