بیشتر اختلافات تربیتی ریشه در تجارب و فرهنگ خانوادگی هر والد دارد. آنچه در دوران کودکی تجربه کرده‌ایم، تصویر ما از «تربیت درست» را شکل می‌دهد. با این حال، اغلب والدین بعد از تجربه‌ی خودشان، بخش‌هایی از آن را بازبینی و اصلاح می‌کنند تا برا...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، جواد آل حبیب- اختلاف والدین در روش‌های تربیتی می‌تواند هم چالش‌ساز باشد و هم فرصت مفید برای رشد خانواده. اما آیا لازم است که والدین حتماً روی یک سبک تربیتی توافق داشته باشند؟اختلاف می‌تواند مفید باشد… آیا ضرورت دارد والدین در سبک تربیت با هم توافق داشته باشند؟
تصور کنید کودکتان ناگهان شروع به گریه می‌کند، شما سریع او را در آغوش می‌گیرید و سعی می‌کنید آرامش دهید، اما پدر با لحنی جدی به کودک می‌گوید «بس کن گریه کردن را، تو مردی و نباید گریه کنی». در همین لحظه، کودک بین دو روش تربیتی متفاوت گرفتار می‌شود و شما احساس سردرگمی، خشم و ناامیدی می‌کنید و شاید دچار حس گناه شوید، زیرا کودک پیام‌های متناقضی درباره‌ی آنچه پذیرفته شده یا رد شده دریافت می‌کند.
اما چرا والدین در تربیت اختلاف دارند؟ آیا این اختلاف برای کودک مضر است یا می‌تواند فرصتی برای ایجاد محیط تربیتی متعادل باشد؟
بیشتر اختلافات تربیتی ریشه در تجارب و فرهنگ خانوادگی هر والد دارد. آنچه در دوران کودکی تجربه کرده‌ایم، تصویر ما از «تربیت درست» را شکل می‌دهد. با این حال، اغلب والدین بعد از تجربه‌ی خودشان، بخش‌هایی از آن را بازبینی و اصلاح می‌کنند تا برای فرزندانشان مناسب‌تر باشد.
اگرچه بعضی زوج‌ها پیش از تولد فرزندشان درباره روش‌های تربیت توافق می‌کنند، واقعیت این است که تفاوت‌ها بیشتر بعد از تولد کودک و در مواجهه با موقعیت‌های روزمره آشکار می‌شود. یکی ممکن است به روش‌های سنتی پایبند باشد و دیگری رویکردی نوین‌تر را ترجیح دهد تا نیازهای نسل جدید را بهتر پاسخ دهد و اشتباهات گذشته را تکرار نکند.
اختلاف والدین در روش‌های تربیتی می‌تواند هم چالش‌ساز باشد و هم فرصت مفید برای رشد خانواده. اما آیا لازم است که والدین حتماً روی یک سبک تربیتی توافق داشته باشند؟
طبق منابع روانشناسی، این اختلاف گاهی می‌تواند بر احساس امنیت عاطفی کودک و سلامت روان او تأثیر منفی بگذارد و بر روابط آینده‌اش اثر بگذارد، اما اگر والدین با درایت و توافق روی اصول پایه آن را مدیریت کنند، این تفاوت‌ها می‌تواند به منبع قوت تبدیل شود.
اختلاف تربیتی همیشه بد نیست. مثلاً مطالعه‌ای نشان داده سبک «والدین هلیکوپتری» یا همان والدین بسیار محافظه‌کار می‌تواند مشکلاتی مانند افسردگی در جوانان ایجاد کند.
از سوی دیگر، سبک تربیتی‌ای که آزادی بیشتری به کودک می‌دهد، به افزایش اعتماد به نفس و سلامت روان و جسمی او کمک می‌کند.
وقتی کودک بین دو سبک مکمل قرار می‌گیرد—یکی محیطی عاطفی حمایتی فراهم می‌کند و دیگری مهارت‌های استقلال و مقابله را می‌آموزد—نتیجه معمولاً شخصیتی متعادل و مقاوم خواهد بود که می‌تواند با چالش‌ها با اعتماد و آگاهی روبرو شود.
اعتماد به شراکت تربیتی: موفقیت در تربیت مشترک به معنای تطابق کامل نیست، بلکه به معنای هماهنگی است. باید به این باور رسید که هر والد هدفش رشد بهتر کودک است. توافق روی ارزش‌های اصلی مانند صداقت، احترام و مسئولیت‌پذیری اهمیت دارد و هر کس می‌تواند سبک خود را در چارچوب این ارزش‌ها داشته باشد.
گفت‌وگوی منظم و پنهان از کودکان: اختلافات تربیتی نباید جلوی چشم کودک مطرح شود. بهتر است والدین زمانی آرام و مناسب، مثلاً بعد از خوابیدن کودک، درباره موضوعات تربیتی گفتگو کنند تا سوءتفاهم‌ها کاهش یابد.
توافق روی ارزش‌ها پیش از روش‌ها: هر والد فهرستی از ارزش‌های مهم برای تربیت کودک تهیه کند و سپس نقاط مشترک را پیدا کنند تا بنیان مستحکمی بسازند که پیام‌های متناسب به کودک منتقل شود.
شناسایی دلایل اصلی اختلاف: گاهی اختلاف ناشی از خستگی، استرس یا ضعف ارتباط است نه تفاوت دیدگاه. شناخت علت اصلی به حل مشکل کمک می‌کند.
شروع با تغییرات کوچک: تغییرات بزرگ در روش تربیتی ناگهانی حاصل نمی‌شود؛ بهتر است والدین روی یک موضوع کوچک توافق کنند و به مرور پیشرفت کنند.
مشورت با متخصص: اگر اختلافات شدید و مکرر شدند و باعث تنش‌های زیاد شدند، مشاوره با روان‌شناس یا مشاور خانواده مفید است.
اختلاف والدین در سبک تربیتی امری طبیعی است و نشانه تنوع تجربیات و پیش‌زمینه‌های فردی است. نکته مهم این است که این تفاوت‌ها آگاهانه و با درایت مدیریت شود تا به جای ایجاد تنش، به رشد و سلامت روان کودک کمک کند و فضای خانواده را متعادل نگه دارد.
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.
نویسنده : جواد آل حبیب
