به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، در سال ۱۴۰۴، حفاظت و تقویت حقوق کارگران باید در اولویت هر جامعهای قرار گیرد. با توجه به چالشهای فزایندهای که نیروی کار با آنها روبهرو است، تقویت قوانینی که از حقوق کارگران حمایت میکنند، ضروری است تا دستمزدهای عادلانه، شرایط کاری ایمن و فرصتهای برابر برای همه فراهم شود. در این سال حساس، نباید حقوق کارگران به هیچوجه به خطر بیفتد، بلکه باید به عنوان سنگبنای یک اقتصاد پویا و سالم جشن گرفته شود. هر کارگر، صرف نظر از نقشش، شایسته احترام و کرامت است که تنها با اجرای کامل حقوق کارگران میتوان به آن دست یافت. دولت و بخش خصوصی باید برای ایجاد چارچوبهایی که از حقوق کارگران در تمامی سطوح حمایت کند، همکاری کنند. به ۱۴۰۴ که نزدیک میشویم، روشن است که آینده نیروی کار بستگی به میزان دفاع و ارتقای حقوق کارگران دارد. بیایید این سال را نقطه عطفی قرار دهیم که در آن حقوق کارگران تنها مورد بحث قرار نگیرد، بلکه به طور فعال حمایت و بهبود یابد. زمان عمل اکنون است و مسئولیت آن بر عهده همه ماست تا ارزش حقوق کارگران را حفظ کنیم.
نماینده کارگران در شورای تعیین دستمزد با تأکید بر هزینههای معیشتی اعلام کرد که کارگران برای تأمین حداقل نیازهای خوراک و آشامیدنی ماهانه به ۱۰ میلیون تومان نیاز دارند. بر این اساس، وی تصریح کرد که حداقل دستمزد سال آینده باید به ۲۴ میلیون تومان افزایش یابد. او همچنین اشاره کرد که افزایش ۱۰۰ درصدی حقوق تأثیر محدودی بر تورم خواهد داشت و نهایتاً هشت درصد افزایش تورم را به دنبال دارد.
تأثیر تورم و سیاستهای کارفرمایی بر قدرت خرید کارگران
طی سالهای گذشته، افزایش سرسامآور قیمت محصولات از سوی کارفرمایان اعمال شده، اما این افزایش قیمت تأثیری بر قدرت خرید کارگران نداشته است. با در نظر گرفتن ساختار بودجه سال آینده، پیشبینی میشود تورم حداقل ۴۰ درصد باشد که این امر ضرورت جبران کاهش قدرت خرید کارگران را دوچندان میکند.
حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴: بررسی سناریوهای محتمل
در روزهای اخیر، هزینه معیشت کارگران حدود ۲۳.۴ میلیون تومان برآورد شده است. بر همین اساس، دادههای ۲۰ سال اخیر (۱۳۸۴ تا ۱۴۰۳) درباره نسبت هزینه سبد معیشت به حداقل دستمزد مورد بررسی قرار گرفتهاند.
این آمار نشان میدهد که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۸، میانگین نسبت حداقل دستمزد کارگران با دو فرزند به هزینه سبد معیشت ۵۲ درصد بوده است. اما از سال ۱۳۹۹ این میزان بین ۶۰ تا ۷۳ درصد متغیر بوده و میانگین چند سال اخیر به ۶۸ درصد رسیده است.

حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴
بر این اساس، دو سناریو برای تعیین حداقل دستمزد سال ۱۴۰۴ در نظر گرفته شده است:
- سناریوی اول: در صورت محاسبه دستمزد بر اساس میانگین ۷۳ درصدی سال ۱۴۰۳ و با فرض هزینه سبد معیشت ۲۳.۴ میلیون تومانی، حداقل حقوق کارگران با دو فرزند حدود ۱۷ میلیون تومان خواهد بود.
- سناریوی دوم: با در نظر گرفتن میانگین ۶۸ درصدی چند سال اخیر، دستمزد کارگران با دو فرزند در سال آینده نزدیک به ۱۶ میلیون تومان خواهد بود.
با توجه به شرایط اقتصادی و روند افزایش هزینههای زندگی، ضروری است که سیاستگذاران و تصمیمگیران اقتصادی با در نظر گرفتن واقعیات معیشتی، تصمیمی منصفانه و عادلانه برای حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴ اتخاذ کنند.
با نزدیکشدن به سال ۱۴۰۴، موضوع حداقل دستمزد کارگران و هزینه سبد معیشت به یکی از مباحث داغ در حوزه اقتصادی و کارگری ایران تبدیل شده است. بررسی روند تغییرات این دو مؤلفه در سالهای اخیر، میتواند دیدگاه روشنی از وضعیت معیشتی کارگران ارائه دهد.
روند تغییرات حداقل دستمزد کارگران (۱۳۸۸ تا ۱۴۰۳)
در جدول زیر، حداقل دستمزد ماهانه کارگران از سال ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۳ و معادل آن به سکه بهار آزادی ارائه شده است:
سال |
حداقل دستمزد ماهانه (تومان) |
معادل سکه بهار آزادی (عدد) |
۱۳۸۸ |
۲۶۳,۵۲۰ |
۱.۱ |
۱۳۸۹ |
۳۰۳,۰۰۰ |
۰.۹ |
۱۳۹۰ |
۳۳۰,۳۰۰ |
۰.۶ |
۱۳۹۱ |
۳۸۹,۷۰۰ |
۰.۴ |
۱۳۹۲ |
۴۸۷,۱۲۵ |
۰.۴ |
۱۳۹۳ |
۶۰۸,۹۱۰ |
۰.۶ |
۱۳۹۴ |
۷۱۲,۴۲۵ |
۰.۸ |
۱۳۹۵ |
۸۱۲,۱۶۶ |
۰.۷ |
۱۳۹۶ |
۹۲۹,۹۳۱ |
۰.۷ |
۱۳۹۷ |
۱,۱۱۴,۱۴۰ |
۰.۵ |
۱۳۹۸ |
۱,۵۱۶,۸۸۲ |
۰.۴ |
۱۳۹۹ |
۱,۸۳۵,۴۲۶ |
۰.۳ |
۱۴۰۰ |
۲,۵۵۴,۹۵۰ |
۰.۲ |
۱۴۰۱ |
۴,۱۷۹,۷۵۰ |
۰.۲ |
۱۴۰۲ |
۵,۶۷۰,۰۰۰ |
۰.۱ |
۱۴۰۳ |
۷,۹۲۰,۰۰۰ |
۰.۱ |
نسبت حداقل دستمزد به هزینه سبد معیشت
بر اساس دادههای موجود، نسبت حداقل دستمزد یک کارگر با دو فرزند به هزینه سبد معیشت تعیینشده از سوی کمیته دستمزد، از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۸ بهطور میانگین ۵۲٪ بوده است. این میزان از سال ۱۳۹۹ به بعد بین ۶۰٪ تا ۷۳٪ متغیر بوده است.

وضعیت حقوق و دستمزد نسبت به هزینه سبد معیشت
پیشبینی حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۴
با توجه به روند افزایشی حقوق در سالهای گذشته، پیشبینی میشود که حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴ به حدود ۱۱,۱۶۰,۳۸۰ تومان برسد. این افزایش میتواند در بازه ۲۰٪ تا ۳۰٪ قرار گیرد، اما متغیرهایی مانند نرخ تورم و هزینههای زندگی تأثیر بسزایی در این تغییرات خواهند داشت.
هزینه سبد معیشت در سال ۱۴۰۳
بر اساس آخرین محاسبات تشکلهای کارگری، میانگین هزینه معیشت یک خانوار ۳.۳ نفره در آذرماه ۱۴۰۳ معادل ۲۹,۹۴۰,۰۰۰ تومان بوده است. برای تحقق نظر آرمانی گروههای کارگری، حداقل دستمزد و مزایای یک خانوار ۳.۳ نفره کارگری باید ۱۷۵٪ افزایش پیدا کند که با توجه به سابقه مذاکرات مزد، بعید بهنظر میرسد.
با توجه به افزایش قابلتوجه هزینههای معیشتی و نرخ تورم، تعیین حداقل دستمزد منصفانه برای کارگران در سال ۱۴۰۴ از اهمیت ویژهای برخوردار است. سیاستگذاران و تصمیمگیران اقتصادی باید با در نظر گرفتن واقعیات معیشتی و اقتصادی، تصمیمی عادلانه در این زمینه اتخاذ کنند تا فشار اقتصادی بر کارگران کاهش یابد.
پایان/*
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.