به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، حداقل مبلغ اضافه کاری در سال جاری چقدر است؟| قانون اداره کار در مورد اضافه کاری چه می گوید؟ برای پاسخ به این دو سال ابتدا در اندیشه معاصر مختصری درباره قراردادکاری صحبت می کنیم و در نهایت به هر دو سوال درباره اضافه کاری پاسخ خواهیم داد.

حداقل مبلغ اضافه کاری در سال جاری چقدر است؟

قرارداد کاری یک متن نوشته شده یا شفاهی است که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی خود، با مدت زمان کارکرد مشخص، کار را برای کارفرما انجام می‌دهد. در قراردادی که پایان و شروع آن مشخص نیست، قرارداد دائمی‌ و کار مستمر تلقی خواهد شد. در قرارداد کاری باید موارد مختلفی قید شود که عبارتند از:

مشخصات کارفرما و کارگر
نوع کار یا وظیفه محول شده به کارگر
میزان حقوق، مزد مشخص شده و مزایای الحاقی
مجموع ساعت کار و ساعت اضافه کاری با توافق دو طرف قرارداد
تاریخ شروع و پایان قرارداد
میزان تعطیلات و مرخصی‌های ماهانه

توجه داشته باشید که هنگام مذاکره و بستن قرارداد باید قوانین اداره کار را در نظر بگیرید، حتی اگر به صورت شفاهی یا کتبی برخلاف قوانین وزارت کار و تامین اجتماعی، حداقل‌های مربوط به کار رعایت نشود، آن قرارداد باطل است و قابل استناد نیست.

نکته مهم دیگر این است که اگر قراردادی بین کارگر و کارفرما به صورت کتبی وجود نداشته باشد، قرارداد به صورت شفاهی تلقی شده و تمام قوانین وزارت کار بر رابطه کاری حاکم است.

در قرارداد قانون کار، کارگاه به چه مکانی گفته می‌شود؟

طبق قوانین کار و ماده ۴ قانون وزارت کار، کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن مکان کار می‌کند. این مکان شامل: موسسه‌های صنعتی، کشاورزی، مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، امکان عمومی ‌و تمام تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارفرما است.

ناهار خوری، تعاونی‌ها، مهدکودک، آموزشگاه‌های حرفه‌ای، قرائت خانه، کلاس‌های آموزشی و سایر مراکز جزو کارگاه محسوب می‌شوند.

دستمزد کارمند‌ها در قرارداد کار

دستمزد به مجموع وجه نقد یا غیر نقد که در مقابل انجام کار به کارمند پرداخت می‌شود، گفته خواهد شد. در ابتدای هر سال حداقل دستمزد کارگرها مشخص می‌شود که این موضوع بر عهده شورای عالی کار است.

میزان افزایش حداقل دستمزد به طور معمول با توجه به درصد تورم سال است. این تورم به صورت سالانه از سوی بانک مرکزی به مراکز آمار کشور اعلام می‌شود. به عنوان کارگر و کارفرما باید به این نکته توجه کنید که در قوانین کار دستمزدهای کمتر از حداقل تعیین شده شورای عالی، غیر قانونی بوده و قابلیت پیگیری دارد. محاسبه حقوق و دستمزد دارای فرمول مخصوصی است که در ادامه برای شما نوشته‌ایم. تمامی موارد بر اساس تعریف میزان حقوق اداره کار است.

دستمزد کار تمام وقت

اگر با توجه به توضیحات قسمت قبل، کارفرما حتی قرارداد کتبی با کارگر داشته باشد که از میزان حقوق کمتر از مصوب پرداخت خواهد کرد، باز هم این قرارداد قابل استناد نیست. مدت زمان کار تمام وقت ۴۴ ساعت در هفته و به جز ایام تعطیل و جمعه‌ها است که باید مطابق این مدت زمان، دستمزد کامل و تعیین شده از سوی وزارت کار و رفاه امور اجتماعی پرداخت شود.

دستمزد کار کارمزدی

کارمزد چیست؟ میزان مزدی که بابت انجام مقدار مشخص کار که از نظر کمی ‌قابل اندازه گیری باشد. در این صورت کارمزد به ازای هر واحد کار تعیین و پرداخت می‌شود.

حالا اگر کارگر با کارفرما توافق کند که حقوق به صورت کارمزدی دریافت خواهد کرد، مبلغ پرداختی نباید از حداقل مزد قانونی به نسبت ساعات عادی کار کمتر باشد. همچنین انجام کار اضافی به کارگرهای کارمزدی علاوه بر ساعت‌های عادی کار و کار در شب مطابق با قوانین کار است. دقت کنید که ملاک محاسبه فوق العاده نوبت کار یا شب کاری، نرخ کارمزد آن‌ها است و با میزان حداقل مصوبه شورای عالی کار متفاوت است.

دستمزد کار ساعتی

مزد ساعتی چیست؟ به ازای ساعت‌هایی که وقت کارگر در اختیار کارفرما است، دستمزد کارگر محاسبه و پرداخت خواهد شد.

اگر کارگر و کارفرما با مزد ساعتی توافق به همکاری کنند، در قرارداد آن‌ها باید ساعت‌های کار به صورت، روزانه، هفتگی و ماهانه مشخص شود. توجه کنید که اگر ساعت کار بیشتر از روزی ۸ ساعت و ۴۴ ساعت در هفته باشد، باید مابقی آن ساعت‌ها به صورت اضافه کاری با کارگر محاسبه شود.

در این نوع از قرارداد و طبق قوانین کار، علاوه بر مزد ثابت باید تمام مزایای مصوبه در شورای عالی به کارگر تعلق گیرد. این مزایا عبارتند از:

حق مسکن
حق اولاد
بن کارگری یا حق خواربار

همچنین طبق قوانین کار در این نوع قرارداد، کارگر مشمول پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرد. بنابراین به ازای هر ۸ ساعت کاری، یک روز سابقه بیمه برای وی در نظر گرفته می‌شود.

دستمزد اضافه کاری چقدر است؟

دستمزد کار ساعتی سال ۱۴۰۳ برای هر ساعت کار عادی برابر با ۲۸۹.۶۷۴ ریال است. بر اساس اضافه کاری طبق قانون کار، حقوق هر ساعت اضافه کاری برابر ۱.۴ حقوق پایه محاسبه می‌شود. پس با توجه به حقوق ساعتی وزارت کار برای حقوق پایه، مبلغ ساعت اضافه کاری برابر با ۴۵۶.۲۳۷ ریال است. هر ساعت اضافه کاری طبق قانون کار که حداقل حقوق وزارت کار را دریافت می‌کنند برابر با این عدد است؛ اگر شخصی دریافتی بیشتری دارد، باید حقوق ساعتی خود را محاسبه کرده و به عدد بدست آمده ۴۰% اضافه کند.

قیمت هر ساعت اضافه کار به این دلیل بیشتر از حقوق ساعت کار عادی است که کارگر موظف به انجام آن نیست و تنها ساعت کار اجباری او طبق قوانین کار و تامین اجتماعی، همان هفته‌ای ۴۴ ساعت است. همچنین در مورد حق بیمه باید گفت که ساعات اضافه کاری جز سوابق کارگران محسوب نمی‌شود.

دستمزد کار پاره وقت در سال ۱۴۰۳

در قرارداد دستمزد کار پاره وقت، میزان حقوق، مزایا و پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی با توجه به ساعت کار کارگر محاسبه و پرداخت می‌شود. به طور مثال:

بر پایه‌ی قانون کار پاره وقت ۱۴۰۳ کارگر به طور ثابت ۳۰ ساعت در هفته کار کرده که حقوق پایه و مزایا باید معادل ۲/۳ حقوق و مزایای کارگر‌های تمام وقت محاسبه شود. پس برای محاسبه‌ی حقوق پاره وقت ۱۴۰۳ کافی است میزان حضور در مجموعه را در نظر گرفت و آن نسبت را در حقوق حضور کامل ضرب کنید.

در مورد پرداخت حق بیمه و سابقه هم به همین ترتیب عمل خواهد شد که ۲/۳ ماه یعنی ۲۰ روز برای او حق بیمه در ماه پرداخت می‌شود.

حداقل مبلغ اضافه کاری در سال ۱۴۰۳ چقدر می باشد؟ به ازای هر ساعت ۴۵.۶۲۰ تومان.

اضافه کاری اجباری قانونی میباشد؟ اضافه کاری اجباری به هیچ عنوان اجباری نمی باشد و حتما باید با موافقت کارگر باشد.

اضافه کاری پیش از ۱۲۰ ساعت در ماه سوخت می شود؟ خیر با توجه به دادنامه دیوان عدالت اداری کارفرما باید محاسبه کند و به کارگر پرداخت نماید.

تهاتر تاخیر و غیبت با اضافه کاری قانونی میباشد؟ به هیچ عنوان کاملا خلاف قانون میباشد و هر کدام در جای خودش باید محاسبه شود.

در چه مشاغلی اضافه کاری ممنوع میباشد؟ در مشاغل سخت و زیان آور ارجاع اضافه کاری ممنوع میباشد ولی اگر اضافه کاری ارجاع شد و کارگر قبول کرد، کارفرما بایدپرداخت کند.

قانون اداره کار در مورد اضافه کاری چه می گوید؟

پیش از آنکه به سراغ بررسی مواد قانونی مربوط به اضافه کار برویم، بهتر است خودمان یک تعریف مشخص نسبت به اضافه کاری داشته باشیم. طبق قانون به کلیه کارهایی که بیشتر از ساعات کاری و موظف روزانه انجام شود، اضافه کاری گفته می‌شود. همانطور که حتما می‌دانید اغلب کارمندان موظف به ۸ ساعت کار در روز و ۴۴ ساعت کار در هفته هستند. حال اگر کارگر بیش از این ساعت را به کار پرداخته باشد، باید برای او اضافه کاری در نظر گرفته شود. این کار علاوه بر اینکه برای کارگر مزایای مالی دارد، برای کارفرما هم مزیت دارد و آن بهره بردن بیشتر در جهت کارایی شرکت و کارگاه است. البته اضافه کاری دارای شرایطی است که در اینجا به چند مورد آنها اشاره می‌کنیم:

اضافه کاری باید با توافق کارفرما و کارگر صورت بگیرد و هیچ اجباری در آن نباشد.
کارگر شب کار نبوده و مشغول به کارهای سخت و زیان آور نیز نباشد. همچنین کارگر نباید جزو افراد نوجوان باشد.
هزینه اضافه کاری باید به صورت صحیحی محاسبه شده و پرداختی آن ماهانه انجام گردد.

در صورتی که کارفرما به شرایط اشاره شده توجهی نکرده و برای کارگر اتفاقی در حین کار رخ دهد، کارفرما باید نسبت به او پاسخگو باشد و خسارات وارد شده را پرداخت نماید. باید اشاره شود که اضافه کاری در صورتی محاسبه می‌شود که ساعات کاری روز کامل شده باشد.

ماده‌های مرتبط قانون کار با اضافه کاری

در رابطه با اضافه کاری میتوان به ماده ۵۹ قانون کار اشاره کرد. در این ماده قانونی آمده است: ” در شرایط عادی ارجاع کار اضافی به کارگر با شرایط ذیل مجاز است:

‌الف – موافقت کارگر.

ب – پرداخت ۴۰ درصد اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی.

‌تبصره – ساعات کار اضافی ارجاعی به کارگران نباید از ۴ ساعت در روز تجاوز نماید (‌مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین).”

همچنین در ماده ۶۰ قانون کار، در رابطه با اضافه کاری صحبت شده است. در این ماده اشاره شده است که ” ارجاع کار اضافی با تشخیص کارفرما به شرط پرداخت اضافه‌کاری (‌موضوع بند ب ماه ۵۹) و برای مدتی که جهت مقابله با اوضاع و‌احوال ذیل ضرورت دارد مجاز است و حداکثر اضافه‌کاری موضوع این ماده ۸ ساعت در روز خواهد بود (‌مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین).

‌الف – جلوگیری از حوادث قابل پیش‌بینی و یا ترمیم خسارتی که نتیجه حوادث مذکور است.

ب – اعاده فعالیت کارگاه، در صورتی که فعالیت مذکور به علت بروز حادثه یا اتفاق طبیعی از قبیل، سیل، زلزله و یا اوضاع و احوال غیر قابل‌پیش‌بینی دیگر قطع شده باشد.

‌تبصره ۱ – پس از انجام کار اضافی در موارد فوق، کارفرما مکلف است حداکثر ظرف مدت ۴۸ ساعت، موضوع را به اداره کار و امور اجتماعی ‌اطلاع دهد تا ضرورت کار اضافی و مدت آن تعیین شود.

‌تبصره ۲ – در صورت عدم تایید ضرورت کار اضافی توسط اداره کار و امور اجتماعی محل، کارفرما مکلف به پرداخت غرامت و خسارات وارده به‌کارگر خواهد بود.”

در رابطه با شرایط اضافه کاری برای مشاغل سخت و زیان ده هم باید به ماده ۶۱ قانون کار اشاره کرد. طبق این ماده قانونی ” ارجاع کار اضافی به کارگرانی که کار شبانه یا کارهای خطرناک و سخت و زیان‌آور انجام می‌دهند ممنوع است.”

خوب است اشاره شود که اضافه کاری محدودیت سنی هم دارد. در واقع طبق ماده ۸۳ قانون کار ” ارجاع هر نوع کار اضافی و انجام کار در شب و نیز ارجاع کارهای سخت و زیان‌آور و خطرناک و حمل بار با دست، بیش از حد مجاز و‌ بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگر نوجوان ممنوع است.” این یعنی به افراد نوجوان نباید اضافه کاری محول شود.

آیا اضافه کاری اجباری است؟

در رابطه با اجباری بودن یا نبودن اضافه کاری میتوان به همان ماده ۵۹ قانون کار رجوع کرد. طبق بند الف این ماده، یکی از شرایط اضافه کاری موافقت کارگر است. برای همین نباید این موضوع را به صورت اجباری در نظر گرفت و بر روی کارگر یا کارمند فشاری وارد کرد. ساعات اضافه کاری به وسیله کارفرما به اطلاع کارکنان رسانده شده و در این رابطه تصمیم گیری می‌شود. البته این ساعات نباید بیشتر از ۴ ساعت در روز شود. در صورتی هم که نیاز به بیش از ۴ ساعت اضافه کاری در روز باشد، باید هر دو طرف یعنی کارفرما و کارگر نسبت به آن رضایت و توافق داشته باشند./اندیشه معاصر

پایان/*

اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.