با انتشار تصاویر ماهواره‌ای جدید از باند اختصاصی شرکت هواپیماسازی ایران (هسا)، بار دیگر نام جنگنده بومی قاهر ۳۱۳ در محافل نظامی و رسانه‌ای کشور مطرح شد. پلتفرم ناشناسی که در این تصاویر دیده می‌شود، از نظر طراحی شباهت‌هایی به طرح مفهومی جن...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، با انتشار تصاویر ماهواره‌ای جدید از باند اختصاصی شرکت هواپیماسازی ایران (هسا)، بار دیگر نام جنگنده بومی قاهر ۳۱۳ در محافل نظامی و رسانه‌ای کشور مطرح شد. پلتفرم ناشناسی که در این تصاویر دیده می‌شود، از نظر طراحی شباهت‌هایی به طرح مفهومی جنگنده قاهر دارد، و همین موضوع احتمال بازگشت این پروژه پرحاشیه را – این بار در قالب پهپاد رزمی – تقویت کرده است.
قاهر ۳۱۳ برای نخستین‌بار در سال ۱۳۹۱ توسط وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان جنگنده بومی نسل پنجم معرفی شد. طراحی پنهانکار، ابعاد کوچک، قابلیت پرواز در ارتفاع پایین، و استفاده از مواد کامپوزیتی پیشرفته از ویژگی‌هایی بود که در زمان رونمایی به آن نسبت داده شد. اما با گذشت زمان و با توجه به ابهامات فنی در خصوص موتور، آیرودینامیک و تجهیزات الکترونیکی این هواپیما، پروژه قاهر با انتقادات داخلی و خارجی روبه‌رو شد و تا مدت‌ها از فاز عملیاتی خارج گردید.
با این حال، سال گذشته رئیس سازمان صنایع دفاع در نشستی رسمی اعلام کرد که پروژه قاهر وارد مرحله جدیدی شده و در قالب پهپاد جت رزمی در حال توسعه است. وی با بیان اینکه «پروژه قاهر به بلوغ فناورانه رسیده»، از ساخت نسخه‌های بی‌سرنشین این پلتفرم برای مأموریت‌های گوناگون خبر داد.
اولین تصاویر از نسخه بی سرنشین قاهر ۳۱۳ منتشر شد/ پهپاد رزمی نسل پنجم ایران آماده پرواز شد؟
بر اساس اطلاعات منتشرشده توسط رسانه‌های رسمی، نسخه پهپادی قاهر ۳۱۳ به‌عنوان یک پرنده رزمی بدون سرنشین (UCAV) برای انجام مأموریت‌های متنوعی از جمله تهاجم زمینی، پشتیبانی نزدیک، عملیات شناسایی، گشت هوایی، و عملیات دریایی طراحی شده است. این نسخه قابلیت پرواز در ارتفاع پست، استفاده از مهمات هوشمند بومی، و اجرای عملیات با سطح ریسک پایین برای نیروی انسانی را دارد.
به‌کارگیری گسترده این پهپاد در آینده می‌تواند تحولی در دکترین هوایی ایران ایجاد کند، به‌ویژه با توجه به تجربه موفق ایران در توسعه پهپادهای تاکتیکی مانند شاهد-۱۲۹، فطرس، کرار و مهاجر-۶ که در سال‌های اخیر در صحنه‌های واقعی عملیات از جمله سوریه، عراق و یمن به کار گرفته شده‌اند.
بر اساس داده‌های موجود، طول قاهر ۳۱۳ حدود ۱۴ متر و دهانه بال آن ۵ متر عنوان شده است. این هواپیما از نوع تک‌موتوره و تک‌سرنشین (در نسخه اصلی) بوده و ساختار آن به نحوی طراحی شده که سطح مقطع راداری پایینی داشته باشد. استفاده از مواد کامپوزیتی پیشرفته برای افزایش مقاومت بدنه و کاهش وزن یکی از نقاط قوت این طرح است.
از سوی دیگر، تطابق طراحی آئرودینامیکی قاهر با استانداردهای بین‌المللی همچنان محل بحث است؛ با این وجود، تبدیل این طرح به یک پهپاد جت رزمی می‌تواند مزیت‌هایی همچون کاهش هزینه نگهداری، افزایش مداومت پروازی و قابلیت تولید انبوه را به همراه داشته باشد.
در شرایطی که نیروی هوایی ایران با کمبود جنگنده‌های مدرن مواجه است و تحریم‌های تسلیحاتی مانع واردات رسمی تجهیزات پیشرفته شده، توسعه یک پهپاد جت با توان رزمی بالا می‌تواند نقشی کلیدی در بازتعریف توان دفاعی هوایی کشور ایفا کند. قاهر ۳۱۳ در نسخه بی‌سرنشین، نه‌تنها یک بازگشت نمادین به یکی از پرچالش‌ترین پروژه‌های نظامی ایران است، بلکه می‌تواند به‌عنوان مکملی برای پهپادهای تهاجمی فعلی وارد عرصه نبردهای نوین شود.
هم‌زمان با این تحولات، خبر ورود قریب‌الوقوع جنگنده‌های سوخو-۳۵ روسی نیز نقطه عطفی در نوسازی نیروی هوایی ایران خواهد بود. تطبیق تجهیزات این جنگنده‌ها با نیاز نیروهای مسلح کشور و هماهنگی آن با پروژه‌های بومی مانند یاقوت یا قاهر ۳۱۳، نشانه‌ای از حرکت راهبردی ایران در مسیر ارتقاء قدرت هوایی خود با ترکیب فناوری داخلی و وارداتی است.
پروژه قاهر ۳۱۳ در قالب جدید پهپاد جت رزمی، پاسخی هوشمندانه به چالش‌های فنی و سیاسی گذشته و تلاشی برای خلق یک پرنده رزمی مدرن در چارچوب امکانات داخلی است. اگر این پروژه با موفقیت به مرحله تولید و عملیاتی‌سازی برسد، می‌تواند تحولی مهم در توانمندی‌های هوایی ایران و ساختار دفاعی منطقه ایجاد کند.
اندیشه معاصر را در ایتا، روبیکا، پیام رسان بله و تلگرام دنبال کنید.
